Ο Πουλικάκος μου έλεγε τις προάλλες για τους δολοφόνους των δύο Χρυσαυγιτών, ότι πρόκειται είτε για ηλίθιους είτε για προβοκάτορες… Σωστά τα λέει ο Μήτσος. Πάντως είτε είναι είτε δεν είναι προβοκάτσια, το θέμα δεν είναι τι έγινε, αλλά πως το διαχειρίζονται οι «διαχειριστές» της πληροφορίας και άρα πως το εισπράττει η κοινωνία.
Απέναντι σε όλο αυτό δεν υπάρχει καμία σωτηρία; Και άσε εμένα κι εσένα που ψάχνουμε και βρίσκουμε διεξόδους ενημέρωσης. Ένας πενηντάρης στην Αθήνα ή στην επαρχία είναι «χαμένος από χέρι»; Όποιος λαμβάνει το 90% της ενημέρωσής του από την τηλεόραση, ναι. Αν ρωτήσεις ένα μπάρμπα, θα σου πει «ρε παιδί μου αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πείθει και τα δύο άκρα κλπ». Και από την άλλη, θα είναι έξαλλος με το πως έχουν τα πράγματα. Αλλά αν βλέπεις συνέχεια δημοσιογράφους να γελάνε ειρωνικά με τον Τσίπρα, θα πεις κι εσύ ότι ναι, είναι μαλάκας, γελοίος. Όχι ότι κατ’ ανάγκη δεν είναι, αλλά καταλαβαίνεις, παίζεται ένα ολόκληρο παιχνίδι. Είναι αυτό που σου είπε ο Πουλικάκος στη συνέντευξη: «Τι θα λέγατε στο Μιχαλολιάκο αν τον συναντούσατε;» «Να πάει να γαμηθεί». «Και στο Βενιζέλο;» «Να πάει να γαμηθεί» «Και στον Τσίπρα». «Να προσέξει γιατί μπορεί να του πούμε να πάει να γαμηθεί». Και αυτό είναι. Γιατί από την άλλη έχεις τον Σαμαρά που παρουσιάζεται ως Κολοσσός της πολιτικής. Ενώ είναι από τους πιο φαιδρούς. Το άτομο πήγε κι έταξε κάτι που δεν υπάρχει πουθενά στον πλανήτη, δωρεάν wi-fi σε μία ολόκληρη χώρα, επειδή του το είπε «ο Γκουγκλ». Μπορούμε να γελάμε πολύ ώρα με τον Αντώνη και τον Άδωνι και τις επικοινωνιακές τουιτεριές και «γαμώ το κεφάλι μου, μαλάκα». Είναι φασισταράδες όμως –αν και ο Αντώνης δεν έχει δει ποτέ του φασίστα, πως ξυρίζεται; Χωρίς καθρέφτη; – και λένε παντού μαλακίες προσπαθώντας να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Αλλά δε μπορείς μόνο να γελάς, γιατί είναι μέσα στα πόδια μας και παίρνουν αποφάσεις που μας αφορούν όλους.
Μαθητές του 14ου Λύκειου Περιστερίου στο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου.
Σε εξοργίζει, όπως κι εμένα δηλαδή, το ότι υπάρχουν αρκετοί που ψήφισαν Χρυσή Αυγή και λένε «δεν ήξερα τι είναι»; Πως γίνεται να μην ξέρεις τι είναι; Δεν πρέπει να υποτιμάμε το γκάου στοιχείο. Όταν έκανε τη μαλακία ο Κατίδης, ο Λίνεν, που θα περίμενε κανείς να τον σκοτώσει γιατί ήταν Μαοϊκός, βγήκε και είπε «this boy doesn’t have a fucking clue about politics». Και κάπως έτσι είναι. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις ανακαλώ τις μνήμες από τον στρατό. Έχω συναντήσει Κρητικό που δεν είχε δει θάλασσα. Έχω συναντήσει άλλον από χωριό που έπιανε τα ποντίκια στο μαγειριό και τα έβαζε στο στόμα του για πλάκα. Κάτι παιδιά είχαν έρθει με τα ονόματα των Φροίντ και Μαρξ γραμμένα στο χαρτί για να τους εξηγήσω τι είναι. Τότε που πήγα στρατό είχα μόλις βγάλει το πρώτο μου βιβλίο. Αν και ήμουν λίγο απόμακρος και με φώναζαν «Ποιητή», ήμουνα μέσα στις καλές φάσεις, οπότε με εμπιστεύονταν. Ένα βράδυ πήραν δύο παιδιά το βιβλίο μου στη σκοπιά να το διαβάσουν και με ξύπνησαν στις 4 το πρωί φωνάζοντας «μαλάκα φανταστικό πράγμα το Βιβλίο!». Ως έννοια. Οπότε τι μου λες; Αν ξέρουν όλοι τον Αδόλφο ή τον Γκαίριγκ; Όχι. Και δεν τους δικαιολογεί αυτό. Ίσως να ξέρουν κάτι για τους Ναζί από τον Ιντιάνα Τζόουνς. Αν έχεις κιόλας τον Κασιδιάρη κάθε τρεις και λίγο στο εξώφυλλο του Πρώτου Θέματος, με στιλάκι «πάλι γαμάει ο Κασιδιάρης τη Σταρ Ελλάς, τι κι αν έχει τη σβάστικα στο μπράτσο;», πως να μην ψαρώσει ο κλασικός, ο μαλάκας, ο παίκτουρας; Έγινε σχεδόν μόδα. Που όμως πάτησε και στο ρατσιστικό υπόβαθρο του Έλληνα.
Ο Έλληνας έχει δείξει ένα στοιχείο τα τελευταία χρόνια που υπήρχε από παλιά στην ιδιοσυγκρασία του, και, όχι, δεν είναι η δημοκρατία ή η φιλοσοφία. Είναι ο ραγιαδισμός.
Είναι τελικά εγγενές μας στοιχείο ο ρατσισμός; Όπως λένε και στη συμπρωτεύουσα, «Πλάκα με κάνεις»; «Τον μαύρο τον αράπη, τον ταμ ταμ». Πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει. Αυτός είναι ο μέσος Έλληνας. Δεν είναι δηλαδή ότι πέφτουμε και από τα σύννεφα. Άσε που στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη που έχει ψιλοκαθορισμένες δυνάμεις χριστιανοδημοκρατίας από τη μία και σοσιαλδημοκρατίας από την άλλη, εμείς εδώ είχαμε πάντα ακροδεξιά. Δηλαδή η δεξιά μας δεν ήταν ποτέ «κανονική» δεξιά. Το παρακράτος ήταν κράτος. Και το υποτιθέμενα πιο προοδευτικό σου μεγάλο κόμμα, που τάχαμου είναι το ΠΑΣΟΚ, είναι επίσης δεξιό. Άρα τι έχουμε αυτή τη στιγμή; Δεξιά και ακροδεξιά. Και από κει και πέρα υπάρχει αυτό το κομμάτι που προσπαθεί να καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ κι επειδή είναι αχανές και ασυγκρότητο, δεν ξέρει τι και πώς να το χειριστεί.
Οι πρωταγωνιστές της παράστασης “Το Τρένο”, που ανεβαίνει στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών | φωτογραφία: Σταύρος Πετρόπουλος
Πως διαχειρίζεσαι το τροπάρι των «δύο άκρων»; Καταδικάζω το ένα άκρο, που μας κυβερνάει. Το άλλο δεν το καταδικάζω γιατί δεν υπάρχει. Αν είναι άκρο ο ΣΥΡΙΖΑ, εντάξει, τι να πω. Αν είναι άκρο ο Τσίπρας… είναι σα να λες ότι η πιο ακραία μουσική είναι το έντεχνο. Άκρο είναι ότι αυτοί οι τύποι κάθε μέρα σχεδόν βάζουν λουκέτα, στον πολιτισμό, την υγεία, την παιδεία. Τα τρία πιο σημαντικά πράγματα, εκ των οποίων φυσικά η Παιδεία είναι το σημαντικότερο. Δηλαδή το ότι βγαίνει ένα παιδί στα 17 από το σχολείο και ουσιαστικά δεν ξέρει τίποτα, ειδικά τώρα που έχουν φιμωθεί οι καθηγητές, φοβούμενοι τις απολύσεις, οπότε τα παιδιά δε μαθαίνουν τίποτα ούτε μέσω διαπροσωπικών σχέσεων, είναι τρομακτικό. Ή πάει ο Άδωνις και βάζει 25 ευρώ εισιτήριο στα νοσοκομεία. Μήπως θα βάλει και απογευματινές προβολές με πιο φτηνό εισιτήριο; Ποιος; Ο Άδωνις, ένα νούμερο της trash tv. Όσο θα ήταν λογικό να κάνει αυτή τη δουλειά ο Ανδρέας Ευαγγελόπουλος ή η Πέπη Τσεσμελή, άλλο τόσο λογικό είναι να την κάνει ο Άδωνις που βγαίνει στην τηλεόραση και πουλάει βιβλία σε στιλ «τρεχάτε, πάρτε Ελλάδα, τρελαίνομαι!» Ε αυτός ο τύπος λοιπόν ξεπουλάει την Υγεία. Ή έχουν το Σίμο Κεδίκογλου, τον αποτυχημένο δημοσιογράφο της Κορομηλά, να βγαίνει και να απαξιώνει όλες τις ορχήστρες της ΕΡΤ, τους μουσικούς, τους μαέστρους, τους τενόρους. Εγώ έμαθα σινεμά από τον Μπακογιαννόπουλο που έδειχνε Τσάπλιν και Μπέργκμαν και Φελίνι. Πότε έδειξαν Τσάπλιν και Μπέργκμαν τα ιδιωτικά; Θα έκλειναν ποτέ στην Αγγλία το BBC;
Μπορούμε να γελάμε πολύ ώρα με τον Αντώνη και τις επικοινωνιακές τουιτεριές και «γαμώ το κεφάλι μου, μαλάκα». Είναι φασισταράδες όμως –αν και ο Αντώνης δεν έχει δει ποτέ του φασίστα, πως ξυρίζεται; Χωρίς καθρέφτη; -και λένε παντού μαλακίες προσπαθώντας να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα.
Το δικό μας πολιτικό mainstream δηλαδή είναι ο Άδωνις. Άρα επαγωνικά το δικό μας πολιτικό mainstream είναι το trash; Ο Λεβέντης για μένα είναι πιο σοβαρός άνθρωπος από κάτι τύπους σαν τον Άδωνι. Μπορεί να ήταν γραφικός αλλά τουλάχιστον δεν ήταν φασίστας. Σε αυτή τη χώρα, ακόμη και την αγαπημένη μας μουσική, το rock ‘n’ roll, την έφεραν εν μέσω Χούντας ο Καρατζαφέρης και ο Μαστοράκης, o άνθρωπος που έκανε τη σιχαμένη εκπομπή μετά το Πολυτεχνείο. Κι όμως, αν ζούσαμε τότε, για να ακούσουμε Kinks θα έπρεπε να ακούμε Καρατζαφέρη και Μαστοράκη. Ο «θείος Μαστ». Δηλαδή ευτυχώς που δεν έφερε ο Βορίδης το πανκ. Και ο Άδωνις το ποστ πανκ.
Ο Δημήτρης Καταλειφός μου είχε πει κάποτε ότι οι άνθρωποι δε μπορούν να αντέξουν τη ζωή αν δεν εφεύρουν ένα ζωτικό ψέμα. Σήμερα, σε αυτή την κατάσταση, μήπως είναι ακόμη πιο αναγκαίο; Έχεις μπει σε αυτό το τριπ; Ελπίζω πως όχι. Θέλω να έχω επαφή με αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Βοηθάει ότι ζω στο κέντρο, ότι δε χάνω διαμαρτυρία, ότι ενημερώνομαι του σκοτωμού από το Ίντερνετ, ότι έχω καλούς φίλους που με προσέχουν και τους προσέχω.
Σε αυτή τη χώρα, ακόμη και την αγαπημένη μας μουσική, το rock ‘n’ roll, την έφεραν εν μέσω Χούντας ο Καρατζαφέρης και ο Μαστοράκης. Ευτυχώς που δεν έφερε ο Βορίδης το πανκ. Και ο Άδωνις το ποστ πανκ.
Ο κυνισμός δε σε έχει οδηγήσει στη ματαιότητα; Όχι, γιατί ταξιδεύω πολύ. Είτε κυριολεκτικά, με αεροπλάνο, είτε κάθομαι οχτώ ώρες και βλέπω Boardwalk Empire ή Breaking Bad. Αν ζεις μια μιζέρια, γενική, στη δουλειά σου, στην οικογένειά σου και μετά το μόνο που έχεις για να ξεσκάσεις είναι να βάλεις και λίγο Πρετεντέρη, τη γάμησες. Βάλε τουλάχιστον να δεις South Park ή κάτι τέτοιο.
Που αλλού θα ήθελες να ζεις; Υπάρχουν ωραία μέρη σ’ όλο τον κόσμο. Κι εδώ είναι ωραία, έχει ωραίο κλίμα και τα ρέστα. Τι να κάνουμε όμως, κατοικείται και από «αυτούς».
Τους “Άλλους”, όπως λες και σε κάποιο σημείο του Λοστρέ. Ναι, αυτούς. Και μερικούς φίλους τους.
Το Τρένο, σε κείμενο Λένου Χρηστίδη, σκηνοθεσία Σοφίας Βγενοπούλου και με πρωταγωνιστές έξι εφήβους, θα παίζεται στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών μέχρι τις 13 Απριλίου.
Στην επόμενη σελίδα: ο αστερίσκος του προλόγου. Λοστρέ (εκδ. Καστανιώτη), σελ. 304
