Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Οργανωμένα συντηρητικά κινήματα αντεπιτίθενται στις κατακτήσεις των γυναικών
Από τα χρόνια του 1980, τα επιτεύγματα στον τομέα των δικαιωμάτων των γυναικών ακολουθούνταν συστηματικά από μια αντίδραση ή αντεπίθεση από οργανωμένα, συντηρητικά κινήματα, προειδοποιούν ακτιβιστές και ειδικοί ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας την Παρασκευή.
Το αντικίνημα απέναντι στα δικαιώματα στην άμβλωση πυροδοτεί τη ρητορική μίσους και την παρενόχληση στο διαδίκτυο και ενθαρρύνει την ενδοοικογενειακή βία, λένε ερευνητές.
Ο Νιλ Ντέιτα, ιδρυτής και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλευτικού Φόρουμ για τα Δικαιώματα Σεξουαλικότητας και Αναπαραγωγής, εντόπισε 120 οργανώσεις κατά της άμβλωσης στην Ευρώπη και εξέτασε τα οικονομικά στοιχεία 54 από αυτές.
Σε έκθεσή του που δημοσιοποιήθηκε το 2021, ο Ντέιτα διαπίστωσε ότι από το 2009 ως το 2018 πάνω από 644 εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν σε εκστρατείες «κατά των φύλων» από αυτές τις οργανώσεις: μη κυβερνητικούς οργανισμούς, ιδρύματα, θρησκευτικές οργανώσεις και πολιτικά κόμματα.
Κυρίως χρηματοδοτούνταν από «την αμερικανική χριστιανική δεξιά, Ρώσους ολιγάρχες και οικονομικές και κοινωνικές ελίτ από πολλές ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο Ντέιτα επισημαίνοντας ότι οι ομάδες αυτές έχουν «προσλάβει επαγγελματικό χαρακτήρα».
«Σήμερα επηρεάζουν βουλευτές και τις διεθνείς σχέσεις κρατών μελών. Γνωρίζουν πώς να καταθέτουν αγωγές», λέει.
Το Ανεξάρτητο Κρατικό Συμβούλιο Ισότητας της Γαλλίας σε έκθεσή του το 2023 επισήμανε μια αντίδραση (“backlash”), η οποία είχε επιπτώσεις στις «μεγάλες πολιτικές αποφάσεις σε πολλές χώρες» επικαλούμενο την «ιστορική οπισθοδρόμηση» στον τομέα των δικαιωμάτων στην άμβλωση στις ΗΠΑ μαζί με ανάλογες κινήσεις στην Πολωνία και στην Ουγγαρία.
Το 2022, το Ανώτατο Δικαστήριο στις ΗΠΑ ανέτρεψε την εμβληματική απόφαση “Roe v Wade”, η οποία έθετε σε συνταγματικό επίπεδο το κατώτατο ηλικιακό όριο στις αμβλώσεις επί 50 χρόνια, αφήνοντας το περιθώριο στις πολιτείες να εφαρμόσουν περιορισμούς στην άμβλωση.
Η έκθεση ανέφερε ότι συντηρητικά κινήματα χρησιμοποίησαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να «φιμώσουν ή να δυσφημίσουν γυναίκες» με μηνύματά τους.
Η ιστορία του “backlash”
Η θεωρία περί αντίδρασης απέναντι στα επιτεύγματα στον τομέα των δικαιωμάτων των γυναικών περιγράφεται λεπτομερώς από την Αμερικανίδα φεμινίστρια Σούζαν Φαλούντι στο βιβλίο της του 1991 με τίτλο: “Backlash: The Undeclared War Against American Women” (“Backlash: Ο Ακήρυχτος Πόλεμος Κατά των Αμερικανίδων”). Σε αυτό η συγγραφέας περιγράφει τη στρατηγική που ακολούθησαν τα συντηρητικά κινήματα στις ΗΠΑ έπειτα από τη χαλάρωση των νόμων για την άμβλωση και την είσοδο των γυναικών για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας στα χρόνια του ’70.
Τα συντηρητικά κινήματα κατηγόρησαν τον φεμινισμό για μια σειρά από δεινά –περιλαμβανομένων των αποβολών, της στειρότητας και της κατάθλιψης–χρησιμοποιώντας ημιτελείς ή ψευδείς στατιστικές για να ενισχύσουν τις θέσεις τους, γράφει η Φαλούντι.
Η θεωρία του “backlash” επανήλθε στη δημόσια σφαίρα όταν ανατράπηκε η απόφαση “Roe v Wade”.
Η αντεπίθεση αυτών των ομάδων φάνηκε να αυξάνεται στη διάρκεια της μετάδοσης της δίκης του Τζόνι Ντεπ, ο οποίος είχε καταθέσει αγωγή για συκοφαντία εναντίον της πρώην συζύγου του Άμπερ Χερντ, καθώς σχολιαστές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τής επιτίθεντο για τις κατηγορίες περί ενδοοικογενειακής βίας που διατύπωσε εις βάρος του Ντεπ.
Για τη Φαλούντι, ο αντίκτυπος αυτών των εκστρατειών είναι εμφανής από την αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας στη διάρκεια της πανδημίας, από την εμφάνιση των αποκαλούμενων “incels” (Σ.τ.Σ: Η λέξη προέρχεται από το «involuntary celibate», που σημαίνει «ακούσια άγαμοι»), μίας μισογυνιστικής διαδικτυακής υποκουλτούρας, και από «το κύμα πορνογραφίας και διαδικτυακού εκφοβισμού».
Από την πλευρά της, η Λουσί Ντανιέλ, μια ακτιβίστρια της φεμινιστικής μκο Equipop, χαρακτήρισε «πολύ ανομοιογενή συμμαχία» το κίνημα backlash.
«Βλέπουμε κράτη με μια πολύ συντηρητική ατζέντα σε αυτά τα θέματα, ακροδεξιές οργανώσεις και φονταμεταλιστικά θρησκευτικά κινήματα», λέει η Ντανιέλ, η οποία συνυπογράφει έκθεση του 2023 για το “backlash” μαζί με το ”Ιδρυμα Jean-Jaures”, ένα γαλλικό think-tank.
Η Ντανιέλ λέει ότι αυτά τα κινήματα είναι «ιδιαίτερα καλά οργανωμένα, συνδέονται μεταξύ τους και επωφελούνται από πολύ γενναιόδωρες χρηματοδοτήσεις από μεγάλες συντηρητικές προσωπικότητες».
Η έκθεση επισημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας να «αυξηθεί η χρηματοδότηση για τις φεμινιστικές οργανώσεις και τα κινήματα» προκειμένου να αντιμετωπίσουν το backlash.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)