Black Friday: Ποια είναι η πραγματική ιστορία της «μαύρης Παρασκευής»
Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου «Μαύρη Παρασκευή» δεν εφαρμόστηκε στις αγορές των διακοπών αλλά για μιά χρηματοπιστωτική κρίση: συγκεκριμένα, στη συντριβή της αμερικανικής αγοράς χρυσού στις 24 Σεπτεμβρίου 1869. Δύο φημισμένοι χρηματοδότες της Wall Street, οι Jay Gould και Jim Fisk, συνεργάστηκαν για να αγοράσουν όσο μπορούσαν από το χρυσό των Η.Π.Α., ελπίζοντας να οδηγήσουν την τιμή του ουρανού ψηλά και να το πουλήσουν για εκπληκτικά κέρδη.
Την Παρασκευή του Σεπτεμβρίου, η συνωμοσία τελικά ξεδιπλώθηκε, στέλνοντας τη χρηματιστηριακή αγορά σε ελεύθερη πτώση και χρεοκοπώντας όλους,από τους βαρόνους της Wall Street έως τους αγρότες. Η συνηθέστερη ιστορία πίσω από την παράδοση της Μαύρης Παρασκευής, συνδέεται με τους λιανοπωλητές. Μετά από ένα ολόκληρο έτος λειτουργίας, τα καταστήματα υποτίθεται ότι θα αποκτήσουν γρήγορο κέρδος την ημέρα μετά την ημέρα των ευχαριστιών, επειδή οι αγοραστές θα ρίξουν χρήματα σε εμπορεύματα με πολύ μεγάλη έκπτωση. Οι τότε εταιρείες λιανικής πώλησης χρησιμοποιούσαν στην λογιστική τους για να καταγράφουν τις απώλειες το κόκκινο χρώμα και τα κέρδη με μαύρο χρώμα, ( έτσι εξηγείται και το Black…Friday). Αυτή η εκδοχή της προέλευσης της Μαύρης Παρασκευής είναι η επισήμως επικυρωμένη αλλά και ανακριβής.
Τα τελευταία χρόνια, ένας άλλος μύθος έχει εμφανιστεί και δίνει μια ιδιαίτερα άσχημη συστροφή στην παράδοση, υποστηρίζοντας ότι πίσω στο 1800 οι ιδιοκτήτες νότιων φυτειών μπορούσαν να αγοράσουν σκλάβους με έκπτωση την ημέρα μετά την ημέρα των ευχαριστιών. Αν και αυτή η εκδοχή έχει οδηγήσει κάποιους να ζητήσουν μποϋκοτάρισμα των λιανικών εκπτώσεων την συγκεκριμένη μέρα, δεν έχει στην πραγματικότητα καμία βάση. Η αληθινή ιστορία πίσω από τη μαύρη Παρασκευή, ωστόσο, δεν είναι τόσο ευχάριστη. Πίσω στη δεκαετία του 1950, η αστυνομία στην πόλη της Φιλαδέλφειας χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει το χάος που ακολούθησε την ημέρα μετά την ημέρα των ευχαριστιών, όταν ορδές αγοραστών και τουριστών πλημμύρισαν στην πόλη πριν από το μεγάλο ετήσιο παιχνίδι ράγκμπι μεταξύ Στρατού-Πολεμικού Ναυτικού.
Μέχρι το 1961, η “Μαύρη Παρασκευή” είχε πιάσει ως όνομα στη Φιλαδέλφεια, σε τέτοιο βαθμό που οι έμποροι της πόλης προσπαθούσαν ανεπιτυχώς να την αλλάξουν,για να αφαιρέσουν τις αρνητικές σημασίες. Ο όρος εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη χώρα παρά πολύ αργότερα, και μόλις το 1985 απέκτησε κοινή χρήση σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι έμποροι λιανικής πώλησης βρήκαν έναν τρόπο να ανακαλύψουν την μαύρη Παρασκευή και να την μετατρέψουν σε κάτι που αντικατοπτρίζει τα θετικά και όχι τα αρνητικά της. Η αληθινή ιστορία της Μαύρης Παρασκευής σιγά,σιγά ξεχάστηκε με το πέρασμα του χρόνου. Οι μονοήμερες εκπτώσεις έχουν μετατραπεί σε τετραήμερες, ενώ δημιουργήθηκαν κι άλλες μέρες εκπτώσεων όπως το “Small Business” (Σάββατο & Κυριακή, ή Κυριακή & Δευτέρα).