Νόμπελ Χημείας 2023: Απονέμεται σε τρεις επιστήμονες για την ανακάλυψη και σύνθεση των κβαντικών τελειών
Οι Μούντζι Γκ. Μπαουέντι, Λούις Ι. Μπρους και Αλεξέι Εκίμοφ, τρεις ερευνητές που εργάζονται στις ΗΠΑ, τιμώνται με το φετινό βραβείο Νόμπελ Χημείας για “την ανακάλυψη και την σύνθεση κβαντικών κουκκίδων”, ανακοίνωσε σήμερα η επιτροπή που απονέμει τα Νόμπελ.
“Οι τιμηθέντες με το Νόμπελ (…) πέτυχαν την παραγωγή σωματιδίων που είναι τόσο μικρά που οι ιδιότητές τους καθορίζονται από κβαντικά φαινόμενα. Τα σωματίδια, τα οποία ονομάζονται κβαντικές κουκκίδες, έχουν τώρα μεγάλη σημασία στη νανοτεχνολογία”, σημειώνει στην ανακοίνωσή της η επιτροπή.
“Οι ερευνητές πιστεύουν ότι στο μέλλον θα μπορούσαν να συμβάλουν (στην κατασκευή) εύκαμπτων ηλεκτρονικών, μικροσκοπικών αισθητήρων, λεπτότερων φωτοβολταϊκών και κρυπτογραφημένης κβαντικής επικοινωνίας”, σημειώνει.
Τα νανοσωματίδια και οι κβαντικές κουκκίδες χρησιμοποιούνται στα φώτα Led και τις οθόνες των τηλεοράσεων και μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να καθοδηγήσουν χειρουργούς στην αφαίρεση καρκινικών ιστών.
Το ηλικίας άνω των εκατό ετών βραβείο απονέμεται από την Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ).
Ο Μπαουέντι είναι καθηγητής στο MIT, ο Μπρους ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και ο Εκίμοφ εργάζεται για την Nanocrystals Technology Inc.
Ο Μπρους προσελήφθη από τα AT&T Bell Labs το 1972 όπου πέρασε 23 χρόνια, αφιερώνοντας μεγάλο μέρος αυτού του χρονικού διαστήματος στην μελέτη νανοκρυστάλλων.
Ο Μπαουέντι γεννήθηκε στο Παρίσι και μεγάλωσε στη Γαλλία, την Τυνησία και τις ΗΠΑ. Πραγματοποίησε την μεταδιδακτορική του έρευνα υπό τον Μπρους και στη συνέχεια, το 1990 εντάχθηκε στο MIT, και έγινε καθηγητής το 1996.
Ο Εκίμοφ γεννήθηκε στην Σοβιετική Ένωση, εργάστηκε για το Vavilov State Optical Institute προτού μετακομίσει στις ΗΠΑ. Το 1999 ο Εκίμοφ διορίστηκε επικεφαλής επιστήμονας στην Nanocrystals Technology Inc.
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2023 #NobelPrize in Chemistry to Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus and Alexei I. Ekimov “for the discovery and synthesis of quantum dots.” pic.twitter.com/qJCXc72Dj8— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2023
Το Νόμπελ Χημείας είναι το τρίτο βραβείο Νόμπελ που ανακοινώνεται αυτήν την εβδομάδα, μετά το Νόμπελ Ιατρικής και το Νόμπελ Φυσικής. Με το πρώτο τιμήθηκαν φέτος η Ουγγαρέζα επιστήμονας Καταλίν Κάρικο και ο Αμερικανός συνάδελφός της Ντρου Γουάισμαν για τις εργασίες τους στον τομέα των εμβολίων του αγγελιοφόρου RNA, τα οποία αποδείχθηκαν αποφασιστικής σημασίας στη μάχη κατά της Covid-19. Με το δεύτερο, το Νόμπελ Φυσικής, τιμήθηκαν οι Πιέρ Αγκοστινί (Γαλλία), Φέρεντς Κράους (ουγγαρία/Αυστρία) και Αν Λ’Ουιγιέ (Γαλλία/Σουηδία) για τις εργασίες τους σχετικά με τη μετακίνηση των ηλεκτρονίων στο εσωτερικό ατόμων και μορίων και συγκεκριμένα για “πειραματικές μεθόδους που δημουργούν παλμούς φωτός πεντάκις εκατομμυριοστού του δευτερολέπτου για τη μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων στην ύλη”.
Αν και τα βραβεία Νόμπελ Χημείας επισκιάζονται ορισμένες φορές από αυτά της Φυσικής και τους διάσημους νικητές τους, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, μεταξύ αυτών που έχουν τιμηθεί με αυτό βρίσκονται κορυφαίοι επιστήμονες, όπως ο πρωτοπόρος στον τομέα της ραδιενέργειας Έρνεστ Ράδερφορντ και η Μαρία Κιουρί, η οποία τιμήθηκε επίσης με Νόμπελ Φυσικής.
Σημειώνεται πως νωρίτερα σήμερα η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών εμφανίστηκε να δίνει ακούσια στη δημοσιότητα τα ονόματα των τριών επιστημόνων, πριν από την προδιαγεγραμμένη επίσημη ανακοίνωση.
Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών, η οποία επιλέγει τους επιστήμονες που τιμώνται κάθε χρόνο με το Νόμπελ Χημείας, εξέφρασε “τη βαθειά της λύπη” για τη διαρροή των ονομάτων των φετινών νικητών σε σουηδικά μέσα ενημέρωσης αρκετές ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση.
“Είναι βεβαίως πολύ κρίμα. Λυπούμαστε βαθύτατα γι’αυτό που συνέβη”, δήλωσε ο γενικός γραμματέας της επιτροπής που απονέμει τα Νόμπελ Χανς Έλεγκρεν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, αναφερόμενος στο δελτίο Τύπου που εστάλη κατά λάθος.