Bernadine Evaristo: Η πρώτη μαύρη συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Booker έρχεται στη Στέγη
Η βραβευμένη συγγραφέας Bernardine Evaristo, που κατέκτησε τη βρετανική λογοτεχνία, σε μια πληθωρική συζήτηση για την τέχνη της συγγραφής, τη θέση της γυναίκας στο «εδώ και τώρα» και τη σημασία του να είσαι ο εαυτός σου σε μια κοινωνία που αλλάζει διαρκώς.
Συγγραφέας, ακτιβίστρια, καθηγήτρια, πρωταγωνίστρια σε δύο σειρές ντοκιμαντέρ του BBC, Πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας του Ηνωμένου Βασιλείου και η πρώτη μαύρη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Booker, η Μπέρναρντιν Εβαρίστο, μια σπουδαία φωνή της εποχή μας, συναντάει για πρώτη φορά το αθηναϊκό κοινό στις 27 Μαρτίου σε μια συζήτηση με τη σεναριογράφο, θεατρική συγγραφέα και πεζογράφο Aλεξάνδρα Κ. στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.
Η Μπέρναρντιν Εβαρίστο γεννημένη το 1959 από Αγγλίδα μητέρα και Νιγηριανό πατέρα, μεγάλωσε στο Λονδίνο, όπου ζει και διδάσκει δημιουργική γραφή. Αφού εργάστηκε για δεκαετίες ως ηθοποιός, δασκάλα και τραγουδίστρια, βρέθηκε από το περιθώριο στο παγκόσμιο προσκήνιο.
Το όνομά της μπήκε στη ζωή των ανήσυχων και ενημερωμένων αναγνωστών με το βιβλίο «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο», που κέρδισε το βραβείο Μπούκερ το 2019 (εξ ημισείας με τις «Διαθήκες» της Μάργκαρετ Άτγουντ). Ήταν οι ιστορίες δώδεκα σύγχρονων γυναικών της Βρετανίας, μέσα από τις οποίες αναδεικνύονταν τα πολλά πρόσωπα της ταυτότητας: γυναίκες νέες και ηλικιωμένες, μιγάδες και μαύρες, πλούσιες και φτωχές. Όλα όσα χωράνε, δηλαδή, στο λογοτεχνικό σύμπαν της Μπερναρντίν Εβαρίστο: ένα σύμπαν διαφορετικότητας, συμπερίληψης και προσωπικής αναζήτησης, το οποίο απευθύνεται στην ανοιχτή κοινωνία.
Η Εβαρίστο είναι μια φωνή της εποχής μας. Από τη μια, γράφει βασισμένη στις προσωπικές εμπειρίες του ρατσισμού, της οικογενειακής βίας και του αποκλεισμού. Μεγαλωμένη σε μια διαφυλετική πολύτεκνη οικογένεια και σε μια «λευκή» γειτονιά του Λονδίνου, έμαθε να παλεύει για να επιβιώσει, κόντρα στις προκαταλήψεις, κυνηγώντας πάντα τα όνειρα και τις φιλοδοξίες της. Από το 1999 μέχρι σήμερα έχει κερδίσει συνολικά 77 υποψηφιότητες, βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, ανάμεσά τους το Indie Book Award for Fiction (2020) και το Βραβείο Βρετανικού Βιβλίου (2020).
Στο έργο της μεταφέρει τις αθέατες όψεις ενός κόσμου που μοιάζει καλοβαλμένος, αλλά κρύβει τα δικά του μυστικά στην ντουλάπα. Από την άλλη, γράφει για λογαριασμό των πολλών που δεν έχουν φωνή. Για ανθρώπους που βρίσκουν συνεχώς μπροστά τους τα εμπόδια της φυλής, του φύλου, του χρώματος, της σεξουαλικότητας, της κοινωνικής τάξης. «Η προσωπική επιτυχία έχει μεγαλύτερο νόημα όταν χρησιμοποιείται για να υποστηρίξει κοινότητες που αλλιώς έχουν μείνει πίσω. Είμαστε όλοι αλληλένδετοι και πρέπει να φροντίζει ο ένας τον άλλον» δηλώνει η ίδια.
Τα ερωτήματα που θέτει είναι ορισμένα από αυτά που όλοι ψιθυρίζουν, αλλά την ίδια στιγμή μεταθέτουν τις απαντήσεις στο μέλλον: πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μέσα στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες, πώς μιλάμε για την αδικία και τον φυλετικό ρατσισμό, πώς στεκόμαστε δίπλα στα «θύματά» τους; Στο «Μανιφέστο» μιλά για τον ρατσισμό που βίωσε από τα παιδικά της χρόνια και για τις δυσκολίες που συνάντησε στην πορεία της και οι οποίες συνδέονται με τη φυλή, το φύλο, την κοινωνική τάξη, τη διαφορετικότητα, τη σεξουαλικότητα, το πέρασμα της νιότης και καταθέτει τις σκέψεις της με συγγραφική δεξιοτεχνία και τόλμη. Την ίδια με την οποία στις «Ξανθές ρίζες» περιγράφει μια αντεστραμμένη ιστορία της δουλείας: τι θα γινόταν αν οι λευκοί ήταν δούλοι των μαύρων;
Με το παράδειγμά της η βρετανίδα συγγραφέας με τις νιγηριανές ρίζες αποδεικνύει ότι η καταγωγή, η κοινωνική προέλευση, το φύλο και το χρώμα δεν αποτελούν πεπρωμένο στο οποίο μένει κανείς εγκλωβισμένος. Δεν σε κάνουν επίσης «αόρατο» άνθρωπο. Πιστεύοντας στις αρχές της ενσυναίσθησης και της συμπερίληψης ίδρυσε την πρώτη θεατρική εταιρία για μαύρες γυναίκες στην Αγγλία (Theatre of Black Women), θέσπισε το Βραβείο Αφρικανικής Ποίησης του Πανεπιστημίου Brunel, ενώ έχει οργανώσει προγράμματα για την προώθηση των μαύρων συγγραφέων. Η λογοτεχνία της δεν βασίζεται απλώς στην πραγματικότητα. Τη διαμορφώνει την ίδια στιγμή που επηρεάζεται από αυτήν. Δεν προσπαθεί μόνο να την κατανοήσει, αλλά και να την αλλάξει. «Η δημιουργικότητα κυκλοφορεί ελεύθερα στη φαντασία μας περιμένοντάς μας να αντλήσουμε απ’ αυτήν. Δεν πρέπει να περιορίζεται από κανόνες ή λογοκρισία, ωστόσο δεν πρέπει να αγνοούμε το κοινωνικο-πολιτικό της πλαίσιο. Να είστε ασυγκράτητοι, ανυπάκουοι και τολμηροί με τη δημιουργικότητά σας», όπως γράφει στο «Μανιφέστο».
Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ.
Επιμέλεια: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Πάσκουα Βοργιά, Λευτέρης Καλοσπύρος, Κώστας Δαρδανός
Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά με ταυτόχρονη διερμηνεία στα ελληνικά και στη νοηματική γλώσσα.
Την ημέρα της εκδήλωσης θα πωλούνται στο φουαγέ ισογείου της Στέγης τα βιβλία της, «Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο», «Μανιφέστο» και «Ξανθές ρίζες» που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Gutenberg.
Στο τέλος της εκδήλωσης η Μπέρναρντιν Εβαρίστο θα υπογράψει περιορισμένο αριθμό βιβλίων.
Πληροφορίες
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107|
Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023, 19:00
Είσοδος ελεύθερη. Απαραίτητη η προκράτηση θέσης εδώ.