Covid-19: Τα μονοκλωνικά αντισώματα θα είναι η σωτηρία;

 Ενας περισσότερος διακριτικός ανταγωνισμός όμως βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στα εργαστήρια για την ανάπτυξη μονοκλωνικών αντισωμάτων που θα είναι ικανά να εξουδετερώσουν τον νέο κορονοϊό.

Τα σύγχρονα αυτά εργαλεία, που χρησιμοποιούνται εδώ και τριάντα περίπου χρόνια για την θεραπεία του καρκίνου ή φλεγμονωδών νόσων, θα περιληφθούν στο οπλοστάσιο που συγκροτείται κατά του SARS-CoV-2.

Κατ΄αρχάς, τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι μόρια που παράγονται από το ανοσοποιητικό μας σύστημα για την πρόκληση στοχευμένης επίθεσης απέναντι σε απειλή: καρκινικά κύτταρα, βακτήρια ή ιούς. Για να γίνει δυνατή η χρήση τους για θεραπευτικούς σκοπούς, εργαστηριακές τεχνικές επιτρέπουν την κλωνοποίησή τους.

Δεκάδες ερευνητικές ομάδες στον κόσμο εργάζονται για να επιλέξουν το ταχύτερο δυνατόν τα αντισώματα που είναι ικανά να εξουδετερώσουν τον κορονοϊό που ευθύνεται για μία πανδημία που έχει σκοτώσει περισσότερους από 320.000 ανθρώπους στον κόσμο.

Τέτοια αντισώματα επιλέγονται από το αίμα ιαθένων ασθενών ή παρασκευάζονται στο εργαστήριο.

Κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι επιτίθενται στην πρωτεΐνη S μέσω της οποίας ο ιός SARS-CoV-2 προσκολλάται στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων και διαδραματίζει ρόλο κλειδί στην διαδικασία της μόλυνσης, εξηγεί στο AFP ο ερευνητής Hugo Mouquet του εργαστηρίου Χυμικής Ανοσολογίας του Ινστιτούτου Παστέρ .

Υπόσχεση για αποτελεσματικό αντίδοτο

Το εργαστήριο έχει ξεκινήσει την έρευνα για τα αντισώματα εδώ και δύο μήνες. Εχει ήδη καταλήξει σε μία πρώτη επιλογή αντισωμάτων από το αίμα δέκα γάλλων ασθενών ο οργανισμός των οποίων ανέπτυξε ισχυρή ανοσολογική απόκριση στον ιό.

Οι εργασίες άλλων εργαστηρίων είναι περισσότερο προχωρημένες και οι δημοσιεύσεις για την ανακάλυψη αντισωμάτων κατά του κορονοϊού διαδέχονται η μία την άλλη, με δεκαπέντε συνολικά άρθρα για το θέμα, σύμφωνα με τον Hugo Mouquet.

Την Δευτέρα, ελβετο-αμερικανική ομάδα ανακοίνωσε στην επιθεώρηση Nature την ανακάλυψη πολλά υποσχόμενου «μονοκλωνικού ανθρώπινου αντισώματος». Αυτό το αντίσωμα ονομάσθηκε S309 και «υπόσχεται να γίνει αποτελεσματικό αντίδοτο στην πανδημία Covid-19», σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι διαθέτει δράσης εξουδετέρωσης ευρείας κλίμακας κατά των sarbecovirus, μίας κατηγορίας κορονοϊών στην οποία ανήκει ο SARS-CoV-2 , καθώς ο ιός SARS, που ευθύνεται για την επιδημία του 2003.

Λίγες ώρες νωρίτερα, κινεζική ερευνητική ομάδα είχε ανακοινώσει επίσης στην αμερικανική επιθεώρηση Cell την ανακάλυψη αποτελεσματικών αντισωμάτων που εξουδετερώνουν τον ιό.

Ενα κοκτέιλ 14 αντισωμάτων, που έχουν επιλεγεί από 60 ιαθέντες κινέζους ασθενείς, δοκιμασθηκε με επιτυχία σε ποντίκια και επέτρεψε στα ασθενή ζώα να αποθεραπευθούν και σε υγιή ζώα να παραμείνουν προστατευμένα από την μόλυνση στο εργαστήριο.

Κλινικές δοκιμές στους ανθρώπους του κοκτέιλ αυτού των αντισωμάτων βρίσκονται σε προετοιμασία και μία θεραπεία θα μπορούσε να είναι έτοιμη πριν από το τέλος του έτους, δήλωσε στο AFP ο Sunney Xie, επικεφαλής της έρευνας και διευθυντής του Κέντρου Καινοτομίας στην Γενετική του Πανεπιστημίου του Πεκίνου.

Σύμφωνα με τον Hugo Mouquet, αυτός ο χρόνος είναι απολύτως αναμενόμενος. Χρειάζεται διάστημα περίπου έξι μηνών για να δοκιμασθεί η αποτελεσματικότητα των μονοκλωνικών αντισωμάτων στον άνθρωπο.

Αλλά, αν μπορούν εκ προοιμίου να χρησιμοποιηθούν ως εμβόλιο για να εμποδίσουν την λοίμωξη, τα μονοκλωνικά αντισώματα «έχουν περισσότερο θεραπευτική από προληπτική δράση» στην περίπτωση της Covid-19, τονίζει ο γάλλος ερευνητής.

Δεν είναι ανταγωνιστές, αλλά συμπληρωματικά των εμβολίων, λέει.

Στην πραγματικότητα, οι γνώσεις από τον τρόπο δράσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων επί του κορονοϊού θα έχει εξ αντανακλάσεως θετικές συνέπειες επί των εμβολίων. Μία τέτοια γνώση θα επιτρέψει την ανάπτυξη «εμβολίων μεγαλύτερης ακρίβειας και αποτελεσματικότητας» σε σχέση με τα εμβόλια πρώτης γενιάς που αναπτύσσονται τώρα, σύμφωνα με τον γάλλο ερευνητή.

Ομως, υπάρχει ένας σημαντικός αρνητικός παράγοντας: το κόστος. Για παράδειγμα, το ένα από τα παλαιότερα μονοκλωνικά αντισώματα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στο κόσμο, το infliximab για την νόσο του Crohn και την ρευματοειδή αρθρίτιδα κοστίζει στην Γαλλία περί τα 500 ευρώ ανά φιαλίδιο

Η κούρσα των εμβολίων κατά της Covid-19 κινητοποιεί τους φαρμακευτικούς κολοσσούς σε ολόκληρο τον κόσμο και μονοπωλεί το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης. Ενας περισσότερος διακριτικός ανταγωνισμός όμως βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στα εργαστήρια για την ανάπτυξη μονοκλωνικών αντισωμάτων που θα είναι ικανά να εξουδετερώσουν τον νέο κορονοϊό.

Τα σύγχρονα αυτά εργαλεία, που χρησιμοποιούνται εδώ και τριάντα περίπου χρόνια για την θεραπεία του καρκίνου ή φλεγμονωδών νόσων, θα περιληφθούν στο οπλοστάσιο που συγκροτείται κατά του SARS-CoV-2.

Κατ΄αρχάς, τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι μόρια που παράγονται από το ανοσοποιητικό μας σύστημα για την πρόκληση στοχευμένης επίθεσης απέναντι σε απειλή: καρκινικά κύτταρα, βακτήρια ή ιούς. Για να γίνει δυνατή η χρήση τους για θεραπευτικούς σκοπούς, εργαστηριακές τεχνικές επιτρέπουν την κλωνοποίησή τους.

Δεκάδες ερευνητικές ομάδες στον κόσμο εργάζονται για να επιλέξουν το ταχύτερο δυνατόν τα αντισώματα που είναι ικανά να εξουδετερώσουν τον κορονοϊό που ευθύνεται για μία πανδημία που έχει σκοτώσει περισσότερους από 320.000 ανθρώπους στον κόσμο.

Τέτοια αντισώματα επιλέγονται από το αίμα ιαθένων ασθενών ή παρασκευάζονται στο εργαστήριο.

Κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι επιτίθενται στην πρωτεΐνη S μέσω της οποίας ο ιός SARS-CoV-2 προσκολλάται στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων και διαδραματίζει ρόλο κλειδί στην διαδικασία της μόλυνσης, εξηγεί στο AFP ο ερευνητής Hugo Mouquet του εργαστηρίου Χυμικής Ανοσολογίας του Ινστιτούτου Παστέρ .

Υπόσχεση για αποτελεσματικό αντίδοτο

Το εργαστήριο έχει ξεκινήσει την έρευνα για τα αντισώματα εδώ και δύο μήνες. Εχει ήδη καταλήξει σε μία πρώτη επιλογή αντισωμάτων από το αίμα δέκα γάλλων ασθενών ο οργανισμός των οποίων ανέπτυξε ισχυρή ανοσολογική απόκριση στον ιό.

Οι εργασίες άλλων εργαστηρίων είναι περισσότερο προχωρημένες και οι δημοσιεύσεις για την ανακάλυψη αντισωμάτων κατά του κορονοϊού διαδέχονται η μία την άλλη, με δεκαπέντε συνολικά άρθρα για το θέμα, σύμφωνα με τον Hugo Mouquet.

Την Δευτέρα, ελβετο-αμερικανική ομάδα ανακοίνωσε στην επιθεώρηση Nature την ανακάλυψη πολλά υποσχόμενου «μονοκλωνικού ανθρώπινου αντισώματος». Αυτό το αντίσωμα ονομάσθηκε S309 και «υπόσχεται να γίνει αποτελεσματικό αντίδοτο στην πανδημία Covid-19», σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι διαθέτει δράσης εξουδετέρωσης ευρείας κλίμακας κατά των sarbecovirus, μίας κατηγορίας κορονοϊών στην οποία ανήκει ο SARS-CoV-2 , καθώς ο ιός SARS, που ευθύνεται για την επιδημία του 2003.

Λίγες ώρες νωρίτερα, κινεζική ερευνητική ομάδα είχε ανακοινώσει επίσης στην αμερικανική επιθεώρηση Cell την ανακάλυψη αποτελεσματικών αντισωμάτων που εξουδετερώνουν τον ιό.

Ενα κοκτέιλ 14 αντισωμάτων, που έχουν επιλεγεί από 60 ιαθέντες κινέζους ασθενείς, δοκιμασθηκε με επιτυχία σε ποντίκια και επέτρεψε στα ασθενή ζώα να αποθεραπευθούν και σε υγιή ζώα να παραμείνουν προστατευμένα από την μόλυνση στο εργαστήριο.

Κλινικές δοκιμές στους ανθρώπους του κοκτέιλ αυτού των αντισωμάτων βρίσκονται σε προετοιμασία και μία θεραπεία θα μπορούσε να είναι έτοιμη πριν από το τέλος του έτους, δήλωσε στο AFP ο Sunney Xie, επικεφαλής της έρευνας και διευθυντής του Κέντρου Καινοτομίας στην Γενετική του Πανεπιστημίου του Πεκίνου.

Σύμφωνα με τον Hugo Mouquet, αυτός ο χρόνος είναι απολύτως αναμενόμενος. Χρειάζεται διάστημα περίπου έξι μηνών για να δοκιμασθεί η αποτελεσματικότητα των μονοκλωνικών αντισωμάτων στον άνθρωπο.

Αλλά, αν μπορούν εκ προοιμίου να χρησιμοποιηθούν ως εμβόλιο για να εμποδίσουν την λοίμωξη, τα μονοκλωνικά αντισώματα «έχουν περισσότερο θεραπευτική από προληπτική δράση» στην περίπτωση της Covid-19, τονίζει ο γάλλος ερευνητής.

Δεν είναι ανταγωνιστές, αλλά συμπληρωματικά των εμβολίων, λέει.

Στην πραγματικότητα, οι γνώσεις από τον τρόπο δράσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων επί του κορονοϊού θα έχει εξ αντανακλάσεως θετικές συνέπειες επί των εμβολίων. Μία τέτοια γνώση θα επιτρέψει την ανάπτυξη «εμβολίων μεγαλύτερης ακρίβειας και αποτελεσματικότητας» σε σχέση με τα εμβόλια πρώτης γενιάς που αναπτύσσονται τώρα, σύμφωνα με τον γάλλο ερευνητή.

Ομως, υπάρχει ένας σημαντικός αρνητικός παράγοντας: το κόστος. Για παράδειγμα, το ένα από τα παλαιότερα μονοκλωνικά αντισώματα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στο κόσμο, το infliximab για την νόσο του Crohn και την ρευματοειδή αρθρίτιδα κοστίζει στην Γαλλία περί τα 500 ευρώ ανά φιαλίδιο