12/10/1944, οι Ναζί εγκαταλείπουν την Αθήνα
Ως χώρα είμαστε η μόνη που δεν γιορτάζει την απελευθέρωσή της από τη ναζιστική Κατοχή, αλλά αντ’αυτού γιορτάζουμε την έναρξη του πολέμου. Ίσως γιατί την ευφορία της ελευθερίας διαδέχθηκε η καταχνιά του Εμφυλίου, αφού στις 3 Δεκέμβρη του ίδιου έτους ξεσπούν τα Δεκεμβριανά.
Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα από το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» στις 12 και 13 του Οκτώβρη 1944:
Πέμπτη 12 του Οκτώβρη 1944. Οι Γερμανοί δεν έχουν προλάβει ακόμα να εκκενώσουν την πόλη κι ο λαός της πρωτεύουσας, από τις συνοικίες, τα εργοστάσια, τα σχολεία, τα υπουργεία, τα καταστήματα, ξεχύνεται στους αθηναϊκούς δρόμους ζητωκραυγάζοντας για την απελευθέρωσή του. Κύματα κύματα η λαοθάλασσα πλημμυρίζει την πλατεία Συντάγματος, τις οδούς Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ακαδημίας, το Ζάππειο, την πλατεία Ομονοίας.
Οι 1.264 μέρες σκλαβιάς στο φασισμό είχαν πια τελειώσει και στις 9.45 π.μ. μαχητές του ΕΛΑΣ κατέβασαν από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία για να υψώσουν στη θέση της την ελληνική.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, υπό τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, έφτασε στην Αθήνα έξι μέρες αργότερα, στις 18 Οκτωβρίου, και αφού προηγουμένως βεβαιώθηκε ότι ο ΕΛΑΣ τήρησε τη Συμφωνία της Καζέρτας, κατά την οποία θα συμμορφωνόταν προς τις διαταγές του Βρετανού αρχιστράτηγου Σκόμπι.
Η σταδιακή απελευθέρωση της Ελλάδας είχε αρχίσει καμιά δεκαπενταριά μέρες πριν από την Καλαμάτα με αποχώρηση και τακτική υποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων από ολόκληρη την Πελοπόννησο, ενώ και από τα τέλη του 1943 υπήρχαν τμήματα στην ανατολική Στερεά Ελλάδα, όπου οι Γερμανοί είχαν χάσει τον έλεγχο και θεωρούνταν «Ελεύθερη Ελλάδα».
Ένα σπάνιο ντοκουμέντο της Φίνος Φιλμ από εκείνη τη χαρμόσυνη ημέρα