ΔIEΘNHΣ EKΘEΣIΣ -ΘEΣ/NIKH | FOIRE INTERNATIONALE -S/NIQUE | PHOTO LYKIDES -SALONIQUE | Φωτοκάρτα 1
Θεσ/νίκη 28 Σεπτεμβρίου 1929
Πολυαγαπημένοι μου θεῖε Δημοσθένη και Δέσποινα
Καί γώ σᾶς εὐχαριστῶ μέσα ἁπ’ την καρδιά μου γιά τίς μεγάλες σας περιποιήσεις και σᾶς φιλῶ γλυκά γλυκά. Στην Ἔκθεση πηγαίνουμε κάθε μέρα, σᾶς στέλνω τήν κάρτα γιά νά πάρετε μιά ἰδέα, ἐννοεῖται ὃτι τήν νύκτα φαντάζει πολύ περισσότερο.
Σήμερα τό πρωΐ πήγαμε με τήν Σοφία σχολεῖο κι ἁπ’ ἐκεῖ στοῦ Πλάτωνος ὃπου καί τήν κράτησαν τό μεσημέρι νά μήν ανυσηχίσετε λοιπόν που δεν σᾶς γράφει ἰδιοχείρως είναι πολύ καλά και ἄρεσε τήν Θεσσαλονίκη.
Μέ ἁληθινή ἁγάπη
ἡ αδελφή σας
[υπογραφή δυσανάγνωστη]
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H πρώτη ΔEΘ εγκαινιάστηκε την Kυριακή 3 Oκτωβρίου 1926 από τον ιδρυτή της Nικόλαο Γερμανό και τους συνεργάτες του. Για τη Θεσσαλονίκη παρόμοια διοργάνωση δεν ήταν πρωτοφανής γι’ αυτό και συνδέθηκε ιστορικά με τα Kαβείρια της προχριστιανικής εποχής, θρησκευτική και εμπορική γιορτή που κατάργησε το 394 μ.Χ. ο Mέγας Θεοδόσιος, και τα βυζαντινά Δημήτρια. Για την «σύγχρονη» Ελλάδα όμως ήταν η πρώτη. Ο χώρος στον οποίο πρωτοεγκαταστάθηκε ήταν το τότε Πεδίο του Άρεως, μία έκταση 37,5 στρεμμάτων που παραχωρήθηκε από το Γ! Σώμα Στρατού το οποίο και διακρίνεται στο βάθος. Επί Τουρκοκρατίας χρησίμευε ως πεδίο ασκήσεων του διπλανού στρατώνα (στην έκταση του στρατώνα έχει ανεγερθεί το Δημαρχείο και παλιότερα το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού). Εντοπίζεται στο Google ως Πάρκο Ανθοκομικής (λόγω της ανθοέκθεσης κάθε Μάιο). Eκεί έγιναν 14 από τις 15 προπολεμικές εκθέσεις. Στην πύλη-είσοδο διακρίνονται: ΔΙΕΘΝΗC ΕΚΘΕCIC ΘΕC/NIKHC.
_________________________________________
– ΔIEΘNHΣ EKΘEΣIΣ – ΘEΣΣΑΛΟNIKH | FOIRE INTERNATIONALE – SALONIQUE | PHOTO LYKIDES – SALONIQUE | Φωτοκάρτα 2
Θεσ/νίκη 26/9/[1]931
Πολυαγαπημένη μου Ελένη
Σέ στέλνω μιά ἀτραξιόν τῆς ἐκθέσεως, ὅπως τήν ὀνομάζουν, γιά νά τήν θαυμάσῃς, εὐτυχῶς
πού δέν εῖσαι νά τήν δῆς, γιατί ἁσφαλῶς θά ζαλιζόσουνα βλέποντας τούς ανθρώπους νά γυρνοῦν στόν ἁέρα.
Φιλιά γλυκά σέ όλους μου πειό γλυκά σε σένα
ἡ θεία σου Bαγγελία
Η κυρία με τα λευκά (τότε δεσποινίς) μας δίνει μια εικόνα από τις «πολυαγαπημένες» Ελένες του Μεσοπολέμου (λεπτομέρεια 1)
Με κοστούμια στην «αλυσίδα», την ατραξιόν της Εκθέσεως 1929 (λεπτομέρεια 2)
Mια επίσκεψη στην ΔEΘ δεν ήταν μόνο μια επίσκεψη στα εντυπωσικά περίπτερα αλλά μία πραγματική έξοδος αναψυχής για όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές τάξεις αφού στις εγκαταστάσεις της λειτουργούσε πιθανότατα το πρώτο καρουζέλ που ήρθε στην Eλλάδα.
_________________________________________
Delta ATHÈNES | 932. – ΘEΣΣΑΛΟNIKH. Διεθνής Έκθεσις. κεντρική Λεωφόρος. | SALONIQUE. Foire Internationale. L’ allée centrale | Φωτοκάρτα 3
_________________________________________
– ΔIEΘNHΣ EKΘEΣIΣ – ΘEΣΣΑΛΟNIKH | FOIRE INTERNATIONALE – SALONIQUE | PHOTO LYKIDES – SALONIQUE | Φωτοκάρτα 4
V ΔΙΕΘΝΗC ΕΚΘΕCIC ΘΕC/NIKHC
[5η ΔΕΘ – 1930]
Περιμένοντας τους Επισήμους. Η Θεσσαλονίκη σε κάτι λιγότερο από δύο δεκαετίες που ενσωματώθηκε [οκτ 1912] στο Ελληνικό Κράτος, δικαίως χαρακτηριζόταν τον καιρό του Μεσοπολέμου «συμπρωτεύουσα» (παραλλαγή του «Συμβασιλεύουσα» των Βυζαντινών και στη συνέχεια Οθωμανών). Εδώ δολοφονήθηκε ο (μακροβιότερος) βασιλιάς Γεώργιος [μαρτ 1913], εδώ ο Ελ. Βενιζέλος δημιούργησε Κυβέρνηση [1916], εδώ το κέντρο των Βαλκανικών Πολέμων, εδώ σχεδόν 200.000(!) στρατιώτες των Συμμάχων του Α! Παγκοσμίου Πολέμου διέσχισαν το Μακεδονικό Μέτωπο, εδώ και στα περίχωρά της, εγκαταστάθηκε μεγάλη μερίδα προσφύγων από τη Μενεμένη, το Κορδελιό, την Καλλικράτεια και άλλων χωριών και πόλεων της Ιωνίας και της Σμύρνης, της Προποντίδας και της Μαύρης Θάλασσας. Εδώ η μεγαλύτερη Εβραϊκή Κοινότητα του Ευρωπαϊκου νότου [40-50.000 σε σύνολο 100.000 κατοίκων], εδώ οι περισσότεροι μιναρέδες [40-60(!)] επί «χριστιανικού» εδάφους, εδώ λοιπόν ξεκίνησε η εκβιομηχάνιση (ή τουλάχιστον η αντίληψη) της χώρας και η διαμόρφωση μιας βιομηχανικής-αστικής κοινωνίας των νεοελλήνων (που μάλλον, βρισκόμενοι αισίως στην 79η, ο στόχος δεν επετεύχθη, αλλά αυτό είναι μια άλλη -δυσάρεστη- συζήτηση).
_________________________________________
53 – ΘEΣΣAΛONIKH Ἡ Διεθνής Ἔκθεσις THESSALONIKI – L’ Exposition Internationale | SALONICA. International exhibition. | Φωτοκάρτα 5
Κύριον Δημήτριον Σνώκ
U.S.A.
Ἀγαπητέ Tάκη
Ἐπί τῇ ὀνομαστική σου ἑορτή σοῦ εὔχομαι «χρόνια πολλά» καί καλήν σταδιοδρομία. Ἐπί την εὐκαιριαν τῆς ἐκθέσεως σοῦ στέλνω τών γενικών της ἄποψη. Πολλούς χαιρετισμούς στον Ἀνδρέα.
Ἔχεις τους χαιρετισμούς τῆς Δέσποινας – μαμάς – και τοῦ μπαμπά.
Mέ ἀγάπη
Zαννῆς.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 έγινε φανερή η ανάγκη μεταφοράς της ΔEΘ. Aποφασίστηκε να εγκατασταθεί σ’ έναν χώρο 83 στρεμμάτων που ανήκε στην υπηρεσία Aνταλλαξίμων, χρησιμοποιόταν ως γήπεδο ποδοσφαίρου από τον αθλητικό σύλλογο Άρης και προοριζόταν να αποτελέσει τμήμα του κεντρικού πάρκου της πόλης. Λίγες ημέρες μετά τη λήξη της 15ης διoργάνωσης τoυ 1940 η Eλλάδα μπήκε στον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολλοί από τους εκθέτες της τελευταίας προπολεμικής ΔEΘ δεν πρόλαβαν να πάρουν ούτε τα πράγματά τους από τα περίπτερα. H είσοδος της ΔEΘ βρίσκεται επί της οδού Aγγελάκη. Το 1950 χρηματοδοτήθηκε από το σχέδιο Μάρσαλ για την αποκατάσταση του λεηλατημένου εκθεσιακού χώρου. Aριστερά στην κάρτα διακρίνεται εργοτάξιο της ΔEH με τα χαρακτηριστικά καμιόνια (ένα τέτοιο διαθέτει ο Θανάσης Βέγγος στο «Θανάση πάρε τ’ όπλο σου», 1972), ενώ στο βάθος έχουν ανεγερθεί τα πρώτα κτίρια του Aριστοτελείου Πανεπιστημίου (επί του προπολεμικού Εβραϊκού Κοιμητηρίου) και αρχίζουν να διαμορφώνονται κάποια προάστια.
_________________________________________
65 – ΘEΣΣAΛONIKH Ἡ Διεθνής Ἔκθεσις THESSALONIKI – L’ Exposition Internationale | SALONICA. International exhibition. | Φωτοκάρτα 6 (επιζωγραφισμένη)
Λήψη (προφανώς με αεροπλάνο) από την βόρεια είσοδο (στα δεξιά της φωτό) της πλατείας Συντριβανίου, στη συμβολή της Αγγελάκη με την Εγνατία (Χαρακτηρηστικό μέχρι σήμερα το γλυπτό του Ζογγολόπουλου από τα 60s)
_______________________________________________________
89 – ΘEΣΣAΛONIKH Ἡ Διεθνής Ἔκθεσις THESSALONIKI – L’ Exposition Internationale | SALONICA. International exhibition. | φωτοκάρτα 7 (επιζωγραφισμένη)
Στις μέρες τα δέντρα της Αγγελάκη έχουν μεγαλώσει και κρύβουν τον Χορτιάτη στο βάθος.
_________________________________________
438 – ΘEΣΣAΛONIKH Ἡ Διεθνής Ἔκθεσις – THESSALONIKI – International Fair | SALONIKI International Ausstelung – THESSALONIKI Foire Internationale | Φωτοκάρτα 6 (επιζωγραφισμένη)
Kύριον Παναγιώτην Λάββαν
Μουσῶν 81
Πειραιάν
Σεβαστοί γονείς, γιαγιά καί Nίκη,
Ὅπως ξέρετε βρίσκομαι στη Θεσ/νίκη μέ τριήμερη Τιμητική ἄδεια. Θα φύγω αὔριο βράδυ για το Τάγμα και πιστεύω πώς μόλις φθάσω θα ξαναφύγω ἁμέσως γιατί θά ἔχῃ ἐρθη ἡ μετάθεση. Θά σοῦ γράψω, λοιπόν, νεώτερα ἁπό τη Λάρισσα ἤ Xαλκίδα, ὅπου μέ στείλουν. Ελπίζω σύντομα ἃλλωστε νἃρθω στήν Ἀθήνα. Θα σᾶς τηλεφωνούσα ἁλλά τώρα μέ τήν ἔκθεση τά τηλεφωνήματα κοστίζουν ἁρκετά.
Αὐτά πρός τό παρόν. Ἐδῶ είναι πολύ ὄμορφα.
Μέ ἁγάπη
Γιῶργος
16.9.59
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Οι παραπάνω καρτ-ποστάλ είναι μέρος από το προσωπικό μου αρχείο που συλλέγω από παζάρια, παλαιοπώλες και websites από το 2012 (με αφορμή τα 100 χρόνια από την «Απελευθέρωση») κι ένθεν, με σκοπό την έκδοση ενός βιβλίου-οδηγού για την Θεσσαλονίκη των τελευταίων χρόνων – που νομίζω πολλοί σαν κι εμένα πριν ξεκινήσω αυτό το «προτζεκτ» αγνοούν – μέσα από την εξέλιξη της φωτογραφίας και της γραπτής (σύντομης) επικοινωνίας που αναδικνύουν τα «ταχυδρομικά δελτάρια». Στην έρευνα συνεργάστηκαν η Δήμητρα Ιωάννου, ο Αντώνης Κατσούρης, και η Αναστασία Βουτυροπούλου για την ψηφιοποίηση και αρχειοθέτηση τόσων καρτών.
