Το Πάσχα είναι μια από τις σημαντικότερες γιορτές σε πολλές χώρες και πολιτισμούς για όσους ασπάζονται τις χριστιανικές αρχές και θρησκεία, αλλά πολλά από τα έθιμα που γιορτάζουμε έχουν στην πραγματικότητα παγανιστικές ρίζες. Ανάμεσα σε αυτά που ξέρουμε, γνωρίζουμε και σχεδόν έχουμε βαρεθεί, υπάρχουν και κάποια που ξεχωρίζουν για την μοναδικότητά τους που αγγίζει τα όρια του παράξενου.
Ας δούμε μερικά από αυτά τα έθιμα του Πάσχα σε όλο τον κόσμο και τους συμβολισμούς τους.
Les Cloches Volantes ή αλλιώς οι ιπτάμενες καμπάνες
Στη Γαλλία, υπάρχει η παράδοση ότι τη Μεγάλη Πέμπτη, οι καμπάνες των εκκλησιών σταματούν να χτυπούν γιατί “πετούν” στη Ρώμη για να ευλογηθούν από τον Πάπα. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος, τα παιδιά χτυπούν ξύλινα κουτάλια στο δρόμο και κάνουν φασαρία για να αντικαταστήσουν τον ήχο των καμπανών. Όταν επιστρέφουν οι καμπάνες το Σάββατο, φέρνουν μαζί τους σοκολατάκια και γλυκίσματα για τα παιδιά.
Śmigus-Dyngus ή αλλιώς Wet Monday
Στην Πολωνία κυρίως, αλλά και σε άλλες ανατολικές χώρες, το έθιμο αυτό γιορτάζεται τη Δευτέρα του Πάσχα. Κατά τη διάρκεια αυτής της ημέρας, οι άνθρωποι ρίχνουν νερό στους φίλους τους, την οικογένεια και ακόμη και σε αγνώστους στους δρόμους.
Η παράδοση λέει ότι οι νεαρές γυναίκες που βρέχονται θα παντρευτούν μέσα στο έτος. Το έθιμο αυτό έχει παγανιστικές ρίζες, αλλά συνεχίστηκε να γιορτάζεται και στα χριστιανικά χρόνια. Συγκεκριμένα κατάγεται από την προχριστιανική εποχή και έχει τις ρίζες της στην πίστη ότι το νερό είχε καθαρτικές και γονιμοποιητικές ιδιότητες.
Οι χαρταετοί στη Βερμούδα. Στο νησί οι ντόπιοι κατασκευάζουν παραδοσιακά χαρταετούς και τους αφήνουν να πετάξουν ψηλά στον ουρανό την Μεγάλη Παρασκευή. Η παράδοση αυτή ξεκίνησε τον 19ο αιώνα ως ένας τρόπος να συμβολίσει την Άνοδο του Ιησού στον ουρανό.
Το φεστιβάλ “Scoppio del Carro” ή αλλιώς η έκρηξη του κάρου στη Φλωρεντία
Στην πόλη της Ιταλίας, το έθιμο αυτό γιορτάζεται την Κυριακή του Πάσχα. Ένα τεράστιο τροχήλατο αντίκα τοποθετείται μπροστά από τον καθεδρικό ναό της πόλης και γεμίζει με πυροτεχνήματα. Κατά τη διάρκεια της ιερής ακολουθίας, ένας πυρσός που προσομοιάζει πύραυλο, εκτοξεύεται από τον ναό και ανάβει τα πυροτεχνήματα στο τροχήλατο, δημιουργώντας ένα θέαμα με βεγγαλικά. Το έθιμο έχει τις απαρχές του στην Α’ Σταυροφορία όπου η ιστορία είναι ότι μια επιφανής οικογένεια από την Φλωρεντία ήταν η πρώτη που ανέβηκε τα τείχη της Ιερουσαλήμ.
Το έθιμο της γιγάντιας ομελέτας
Στη Bessières της Γαλλίας, τη Δευτέρα του Πάσχα, οι κάτοικοι παρασκευάζουν μια τεράστια ομελέτα με πολλές χιλιάδες αυγά στην κεντρική πλατεία του χωριού. Η παράδοση αυτή ξεκίνησε όταν, σύμφωνα με τον μύθο, ο Ναπολέων και ο στρατός του πέρασαν από το χωριό και ζήτησε να φτιάξουν μια ομελέτα για να ταΐσει τον στρατό του. Το έθιμο αυτό γιορτάζεται και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας, του Βελγίου και της Λατινικής Αμερικής.
Ο Χορός του Θανάτου
Copyright: mauro_de_bettio/Instagram
Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις από την Ισπανία μέχρι τη Γερμανία τη Μεγάλη Πέμπτη πραγματοποιείται από παιδιά που είναι ντυμένα στα μαύρα ως σκελετοί και απεικονίζουν τους νεκρούς χορεύουν κρατώντας συμβολικά αντικείμενα μέχρι να φτάσουν μπροστά στον Εσταυρωμένο Ιησού που υποκλίνονται μπροστά του. Αυτό το έθιμο χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και έχει τις ρίζες του στην περίοδο της Μεσαιωνικής Ευρώπης.
Το “Easter Bilby” της Αυστραλίας
Στην Αυστραλία, αντί για τον πασχαλινό λαγό, έχουν το “Easter Bilby”. Το bilby είναι ένα σπάνιο είδος ποντικοειδούς που βρίσκεται στην Αυστραλία, και οι Αυστραλοί αποφάσισαν στα 60s να το χρησιμοποιήσουν ως σύμβολο του Πάσχα για να ευαισθητοποιήσουν το κοινό σχετικά με την προστασία του είδους. Τώρα, τα παιδιά της Αυστραλίας αναζητούν σοκολατένια αυγά που τα φέρνει ο “Easter Bilby” αντί για τον παραδοσιακό λαγό.
Το “Easter Egg Roll”
Από την Αγγλία μέχρι την Αμερική τη Δευτέρα μετά το Πάσχα, πραγματοποιείται το παραδοσιακό “Easter Egg Roll”, όπου άνθρωποι κυλούν σφιχτά αυγά με μικρά κουτάλια μέσα σε μια πίστα. Η παράδοση αυτή συμβολίζει τους αγγέλους που έσυραν την πέτρα που έκλεινε την είσοδο στον τάφο του Χριστού.
Το “Butter Lamb” της Ανατολικής Ευρώπης
Στη Λευκορωσία, τη Ρωσία, τη Σλοβενία, την Πολωνία, κατά τη διάρκεια του Πάσχα, οι κάτοικοι σκαλίζουν πρόβατα από βούτυρο και τα τοποθετούν στο τραπέζι τους ως διακοσμητικά στοιχεία. Το πρόβατο συμβολίζει τον Ιησού και η παράδοση έγινε γνωστή γιατί όταν τοποθετείς το πρόβατο από βούτυρο στο τραπέζι εξαγνίζονται οι αμαρτίες σου.
Το “Osterfeuer” ή αλλιώς Φωτιές του Πάσχα
Στη Γερμανία τη Μεγάλη Παρασκευή ή το Μεγάλο Σάββατο οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές γνωστές ως “Easter Fires” ή “Osterfeuer” και τις σβήνουν την Κυριακή του Πάσχα. Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες τους στις προχριστιανικές τελετουργίες της άνοιξης. Η παράδοση θεωρείται ένας τρόπος να απελευθερωθεί η ενέργεια του χειμώνα και να υποδεχτεί την ανανέωση και την αναγέννηση που φέρνει η Άνοιξη.
