Στο site της Στέγης, στο σημείο που διαβάζεις τις πληροφορίες, οι επιμελητές εμφανίζονται με τα ψευδώνυμά τους, Voltnoi Brege και Quetempo. Δεν είναι πρώτη φορά που κάνουν ένα φεστιβάλ λέξεων, σκέψεων και μουσικής αφού ήδη έχουν διοργανώσει το Death of Recorded Music και το Enter Afrofuturism.
Φέτος κεντρικό θέμα τους είναι η τεχνολογία του Blockchain, η κυριότερη έκφρασή της αυτή τη στιγμή που είναι το Bitcoin. Τέσσερις μέρες με ομιλίες που αφορούν όλες τις εκφάνσεις της τεχνολογίας, από τη χρήση τους στην καθημερινότητα, στην τέχνη και μια κριτική για το αν θα καταφέρει να κάνει τον κόσμο καλύτερο.
Αλλά ας ξεκινήσουμε με τη μουσική.
Voltnoi Brege: Πάντα συνδυάζουμε το Λέξεις και Σκέψεις με μουσική γιατί και εμείς την αγαπάμε αλλά και ο Χρήστος Καρράς από τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, οπότε προσπαθούμε μέσα στο concept να το επεκτείνουμε σε ένα μουσικό κομμάτι που να σχετίζεται με το θέμα μας. Έτσι, τώρα θα έχουμε ένα Cryptorave.
Cryptorave;
V.B.: Ναι, θα προσπαθήσεις να κάνεις mining σε μια πλατφόρμα ενός νομίσματος για να σου αποκαλυφθεί η τοποθεσία στις 16 Φεβρουαρίου, να πάρεις το εισιτήριο σου και να πας.
Quetempo: Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβεις ότι είναι ένα κοινωνικό πείραμα. Οι δύο ομάδες που το κάνουν (!MEDIENGRUPPE BITNIK και OMSK SOCIAL CLUB) έχουν βάση το Βερολίνο και θεωρούν ότι τα rave party μπορεί να εξελιχθούν σ’ ένα είδος μικροκοινότητας, με friend to friend λογική. Είναι ένα βραβευμένο έργο τέχνης που θα γίνει ο τρόπος και το πείραμα ώστε να δούμε τους Arpanet, Amnesia Scanner, Bill Kouligas, M.E.S.H. και τον Voltnoi.
Τι πάμε να μάθουμε στο φεστιβάλ «Blockchain, Ουτοπία ή Επιτόπια Στροφή;»
Q: Είναι τέσσερις μέρες όπου απλώνονται τέσσερις θεματικές. Η εισαγωγή στο Blockchain ως τεχνολογία, τοποθετώντάς την και στο γενικότερο κάδρο των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών. Τις εφαρμογές στην κοινωνία τη δεύτερη μέρα. Την τρίτη μέρα ως εφαρμόζεται στο καλλιτεχνικό και την τέταρτη μια κριτική στην ίδια την τεχνολογία.
Να ρωτήσω για την τέχνη; Πως γίνεται η σύνδεση;
Q: Σ’ ένα επίπεδο εικασιών. Ο Ματ Ντράιχερστ, που είναι και ο καλεσμένος μας, εκείνο που λέει είναι ότι είμαστε καταναλωτές κουλτούρας μέσα στις πόλεις. Με την χρήση της τεχνολογίας του blockchain υποστηρίζει πως θα μπορούσαμε να καταλαμβάνουμε κτίρια και χώρους μέσα στην πόλη. Αυτό το στοιχειοθετεί πάνω σε αυτή την κουλτούρα που υπάρχει μέσα από διάφορες πλατφόρμες για την διαχείριση των δικαιωμάτων μικρών συγκροτημάτων της ανεξάρτητης μουσικής. Αυτό, ο Ματ, το θεωρεί παλιά ιδέα, η νέα είναι να κατέχεις τους ίδιους τους χώρους που εμφανίζεσαι. Βασίζεται πάρα πολύ σ’ αυτό που συμβαίνει στο Βερολίνο όπου πιστεύει πως το τέκνο έχει επιβιώσει επειδή αυτοί που έχουν τα κλαμπ τους αρέσει και η μουσική.
Τι είναι αυτή η τεχνολογία;
V. B.: Δεν είναι τίποτα άλλο από ένα τεφτέρι. Ένα λογιστικό φύλλο που είναι peer to peer. Όπως αυτό που κατεβάζουμε ταινίες. Οπότε αν γίνεται μια συναλλαγή αυτή ανεβαίνει σε αυτό το λογιστικό φύλλο που όλοι μπορούν να το δουν.
Όποτε ακούμε Blockchain, καλώς σκεφτόμαστε το Bitcoin;
V.B.: Μα είναι η τεχνολογία που έγραψε ο Σατόσι Νακαμότο ώστε να υπάρχει διαφάνεια στις συναλλαγές και να είναι κρυπτογραφημένοι οι συναλλασσόμενοι.
Δεν θα υπάρξει όμως πληθωρισμός κάποια στιγμή; Που βασίζεται δηλαδή το νόμισμα;
V.Β.: Βασίζεται στον ηλεκτρισμό που καταναλώνεις ώστε να λύσεις το μαθηματικό πρόβλημα και να γίνει η κρυπτογράφηση. Δεν υπάρχει πληθωρισμός γιατί είναι πεπερασμένο. Ο αλγόριθμος λέει ότι έχει μόνο 21. 000. 000 μονάδες. Δεν μπορείς να κόψεις όπως στα νομίσματα.
Q: Αυτή είναι και μια ερώτηση πάνω στην ρευστότητα. Μπορούμε να πούμε ότι το 1944 με το Μπρέτον Γουντς μια ούγια χρυσού άξιζε κοντά στα 35 δολάρια. Σήμερα το αντίστοιχο μέγεθος πλησιάζει τα 1800 δολάρια. Δεν στηρίζεται το νόμισμα στα πολύτιμα μέταλλα αλλά στην πίστη. Η πίστη μεταξύ των ανθρώπων ότι θέλουν να διατηρούν αυτή την κοινωνική σχέση δια μέσω του χρήματος. Οπότε ο πληθωρισμός δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στο Bitcoin, ούτε επίσης το ενεργειακό πρόβλημα.
Αλλά ποιο;
Q: Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη κουβέντα για το mining, ότι είναι πάρα πολύ ενεργοβόρο.
V.B.: Υπάρχουν στην Κίνα φάρμες, γεμάτες με βιντεοκάρτες που κάνουν αυτή τη δουλειά. Μπορεί να καταναλώνουν ρεύμα όσο όλη η Αυστρία. Και οι τράπεζες όμως, η Visa, η MasterCard δεν καταναλώνουν, τα θησαυροφυλάκια, όλοι αυτοί που τα φυλάνε, δεν καταναλώνουν ρεύμα; Δεν είναι αυτό επιχείρημα για να το χτυπήσεις. Αν δεν υπήρχαν τα παραπάνω κανείς δεν θα σκεφτόταν ότι είναι ενεργοβόρο.
Voltnoi Brege αριστερά και Quetempo δεξιά έξω από την Τράπεζα της Ελλάδος. Άραγε θα υπάρχει αυτό το κτίριο ύστερα από μερικά χρόνια;
Όταν βγήκε το Βitcoin, το είχατε πάρει χαμπάρι;
V.B: Ναι, γιατί ασχολιόμουν με το Tor και το deep web. Στην ουσία τι έγινε; Οι Αμερικάνοι ήθελαν να φτιάξουν ένα κρυπτογραφημένο δίκτυο στην περίπτωση που γίνει ένας πόλεμος. Πήραν τις ιδέες των Cyberpunks και έδωσαν στον Αμερικανικό Ναυτικό να φτιάξει μια πλατφόρμα, όπου δημιούργησε το Tor που είναι ένα peer το peer δίκτυο. Πάρα πολλοί υπολογιστές που καταφέρνουν να εξαφανίζουν πάντα από που προέρχεται η αρχική εντολή. Το Αμερικάνικο ναυτικό λέει πάρα πολύ ωραία ιδέα, την αφήνει όμως ανοιχτή και τη χρησιμοποιούν μετά τύποι από τον Ασάνζ και πάει λέγοντας. Έρχεται μετά ο Νακαμότο και λέει μετά, ωραία peer το peer χρήμα. Άρα, έχεις κρυπτογραφημένο δίκτυο, έχεις κρυπτογραφημένο νόμισμα, τι λείπει; Μια μαύρη αγορά και γίνεται το Silk Road. Ε, όταν έγιναν όλα αυτά, το ήξερα το νόμισμα αλλά δεν σκεφτόμουνα να κρατήσω. Κάτι φίλοι που πήραν διάφορα πράγματα από το Silk Road αφήσανε τότε ρέστα 30 bitcoins.
Τώρα πόσο είναι αυτά τα 30 bitcoins;
V.B.: 75. 000 δολάρια. Έχει πολλά σκαμπανεβάσαμτα όμως. Πριν ένα χρόνο έκανε 16. 000 δολάρια το ένα, τώρα είναι στα 2. 500.
Με το Blockchain όμως στην αρχή οραματιζόντουσαν έναν καλύτερο κόσμο χωρίς τράπεζες. Τώρα είναι ένα ακόμα μέσο κερδοσκοπίας.
Q: Πότε γίνεται όμως αυτό; Το 2009! Πάνω στη χρηματοπιστωτική κρίση, πάνω στη Lehman Brothers. Συμβαίνει τότε που βλέπουμε να καταρρέει το αφήγημα περί ελεύθερης αγοράς, μη κρατικής παρέμβασης, αυτονομίας. Καταρρέει από την άποψη ότι μπαίνουν τα κράτη με πάρα πολλά λεφτά ώστε να μη διαλυθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ωραία! Κατάφεραν να το προστατέψουν; Το Bitcoin όπως είπατε πριν ανεβοκατεβαίνει όπως οι μετοχές, γίνεται τρομερό ξέπλυμα, τα ανταλλακτήρια κλείνουν χωρίς να έχεις μια ασφάλεια θα πάρεις τα λεφτά σου πίσω. Πέρα από αυτά η τεχνολογία αυτή είναι το next big think για τις τράπεζες.
Q: Δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε. Καταρχάς αναγκαστικά πρέπει να μετατρέψεις το Bitcoin σε άλλο νόμισμα ώστε να τα χρησιμοποιήσεις. Δεν πρέπει όμως να κρίνουμε μια τεχνολογία από την πρώιμη εκδοχή της. Ακόμα και αν αποτυγχάνει στο χρηματικό κομμάτι, ανοίγει πάρα πολλούς άλλους διαδρόμους για το μέλλον. Οικονομία σημαίνει μέλλον, ποτέ δεν ασχολήθηκε κάποιος μόνο για το παρόν. Σε αυτό το επίπεδο το Bitcoin μπορεί να δείχνει τώρα ότι αποτυγχάνει, όμως το γεγονός ότι απέδειξαν ότι οι τράπεζες είναι μια δουλειά γερασμένη σε ιδέες και θα πρέπει να υπάρξει κάτι καινούριο είναι κάτι το αδιαμφισβήτητο. Ήδη από το Νταβός το 2016, φαίνεται ότι οι τράπεζες αναζητούν μέσω από startup
Δεν είναι εύκολο πάντως να δημιουργηθεί μια νέα πίστη; Δηλαδή, και σε χώρες σε κρίση, είναι ελάχιστος ο κόσμος που προστρέχει σε αυτή την τεχνολογία.
Q: Μια τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να σώσει τον κόσμο. Πίσω από κάθε κατασκευή στον ανθρώπινο πολιτισμό κρύβεται μια ιδεολογία. Για το Bitcoin υπάρχουν άνθρωποι και ιδέες που πιστεύουν ότι μπορεί να είναι κάτι παραπάνω. Ακριβώς το ζήτημα στην οικονομία δεν είναι το ποια είναι η διαβάθμισή του στην πραγματική ζωή αλλά η πίστη που έχεις πάνω σε αυτό το πράγμα ώστε ν’ ανταλλάξεις την ανθρώπινη σου δραστηριότητα. Το τι ιδεολογία κουβαλάει μέσα μια ιδεολογία, αυτό θα το δούμε την τελευταία μέρα του φεστιβάλ όπου ο Ντέηβιντ Τζέραρντ για παράδειγμα κάνει μια κριτική όπου ισχυρίζεται ότι το ζήτημα με το blockchain και με το Βitcoin είναι ένα ζήτημα ιδεολογίας όπου προέρχεται από τα βάθη της άκρα δεξιάς και της συνωμοσιολογίας το προηγούμενου αιώνα στην Αμερική. Δεν χρειάζεται να ξέρεις τίποτα, εμπιστεύσου με, μπες εδώ, θα βγάλεις χρήματα.
Πάντως η τεχνολογική αιχμή, στον άξονα αριστερά δεξιά, περισσότερο προς τα δεξιά κινείται.
V.B.: Αναρχολίμπεραλ, αναρχοκαπιταλιστές στα ελληνικά που δεν θέλουν να πληρώνουν φόρους, επειδή αυτοί έχουν τον κώδικα. Με την έλευση του Bitcoin αλλάζει χέρια η γνώση που κατείχαν οι χρηματιστές στους προγραμματιστές. Αυτή είναι η ελίτ που ξέρει τι παίζει με το χρήμα. Η Σάσκια Σάσσεν, η κοινωνιολόγος, την πρώτη μέρα θα προσπαθήσει να τοποθετήσει τι σημαίνει υψηλή τεχνολογία στην οικονομία, πώς αυτά τα πράγματα συμβαδίζουν μαζί. Λέει χαρακτηριστικά ότι κάποτε μέχρι τη δεκαετία του 90 έμπαινες σε μια μεγάλη τράπεζα και πίσω από τον γκισέ υπήρχαν 100 γραμματείς που υπέγραφαν και έφτιαχναν συμβόλαια. Τώρα, βλέπεις 100 φυσικούς και μαθηματικούς ν’ αναπτύσσουν αλγόριθμους. Η υπολογιστική σκέψη είναι αυτή που έχει επικρατήσει παντού και έχει καταλάβει όλα τα πράγματα της ζωής μας.
Q: Σαν επιμελητές παρά ότι έχουμε αρκετούς ενδοιασμούς για το Blockchain, δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να το ακυρώσουμε στα μάτια του κόσμου.
Στην ουσία η συζήτηση δεν είναι για το Blockchain αλλά για την κοινωνία την ίδια.
Q: Πολλοί λένε ότι αυτό ότι θα είναι το καινούριο ίντερνετ που θα βρίσκεται μέσα στους υπολογιστές μας και όχι σε data center.
Από το Σάββατο 09/02 έως την Κυριακή 17/02 στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Διαβάστε αναλυτικά το πρόγραμμα εδώ.
