Ο Μάνος Πατεράκης και ο Νίκος Ρέτσος είναι ένα ιδιαίτερο δίδυμο, δύο μουσικοί που δεν δείχνουν την παραμικρή διάθεση να παίξουν το παιχνίδι του hype. Εμφανίζονται live ή γράφουν μόνο όταν πιστεύουν πως έχουν κάτι να πουν. Κάπως έτσι η μπάντα μέσα σε μια ντουζίνα χρόνια έχει κυκλοφορήσει μόλις δύο δίσκους, αλλά το αποτέλεσμα τους δικαιώνει. ‘Oχι μόνο γιατί το The Figures of Enormous Grey And The Patterns of Fraud (χάριν συντομίας Patterns από δω και πέρα) είναι ένας απ’τους 4-5 καλύτερους εγχώριους δίσκους της τελευταίας δεκαετίας αλλά γιατί και το ντεμπούτο τους «γερνάει» όμορφα, με το “Air” να αποδεικνύεται διαχρονικό κομμάτι κατάλληλο για τις εξάρσεις των επιλεκτικών εμφανίσεων τους.
Τώρα, τρία χρόνια μετά το Patterns έχουν έτοιμο τον τελευταίο τους δίσκο που φέρει τον τίτλο Quantum Unknown, ο οποίος πρέπει να περάσει το συναυλιακό τεστ για να ολοκληρωθεί και να κυκλοφορήσει κάποια στιγμή μετά το καλοκαίρι στην Inner Ear. Με αφορμή την εμφάνισή τους στο Gagarin 205 (18/4 μαζί με τους εξίσου καλούς Electric Litany), συναντηθήκαμε για πρώτη φορά και μιλήσαμε για τον τρόπο που λειτουργούν και για τους στόχους που έχουν σε κάθετι που κάνουν. Θεώρησα σωστό να μην ξεχωρίσω πρόσωπα σε όσα λένε γιατί μου ήταν ξεκάθαρο πως συζητούν μακροσκελέστατα τα πάντα αν και δεν γινόταν να αποφευχθεί το προσωπικό σχόλιο του Ρέτσου για τον τρόπο που προσεγγίζει τη στιχουργική του συνεργάτη του.
Για το χρόνο που πέρασε απ’τον τελευταίο τους δίσκο: Η μπάντα δεν λειτουργεί σε φουλ ρυθμούς, εξαρτόμαστε απ’τις γενικότερες συνθήκες και τη διάθεσή μας. Ή τουλάχιστον αυτή είναι η πρακτική πλευρά του θέματος γιατί η αφετηρία να γράψεις καινούργια μουσική δεν έχει καμία σχέση με αυτά. Απλά έχεις κάποιες φρέσκες ιδέες και δουλεύεις πάνω σε αυτές. Έτσι κι αλλιώς δεν είναι ότι η μπάντα έχει μια μεγάλη πορεία η οποία επηρεάζει τις σκέψεις μας, στα δέκα χρόνια που υπάρχουμε έχουμε γράψει μόνο 70 λεπτά μουσικής. Μπορεί σε άλλα δέκα χρόνια να ξαναμιλήσουμε και να έχουμε άλλο τρόπο σκέψης και δημιουργίας. Να έχουμε δηλαδή ένα είδος άγχους «τι κάνουμε από δω και πέρα;». Προς το παρόν όμως δεν υπάρχει πίεση, deadline ή κάποιο δισκογραφικό συμβόλαιο που να μας δεσμεύει.
Για τον καινούριο δίσκο: Το υλικό του Quantum Unknown αρχίσαμε να το δουλεύουμε σχεδόν ταυτόχρονα με το Patterns, για παράδειγμα στο Πλανητάριο παίξαμε δύο κομμάτια που θα είναι στον καινούργιο δίσκο. Δεν ήταν βέβαια ολοκληρωμένα, υπήρχε μόνο η ambient εκδοχή τους. Καταλαβαίνουμε πως η αφετηρία μιας έμπνευσης ή της ώθησης να κάνεις κάτι μπορεί να είναι και το πιο χαζό πράγμα στον κόσμο αλλά όλα έχουν να κάνουν με το πώς θα το εισπράξεις εσύ μια συγκεκριμένη στιγμή κι αν θα κάνεις κάτι σε περίπτωση που χτυπήσει ένα καμπανάκι μέσα σου. Αν θα έπρεπε να καθοριστεί μια αφετηρία για το δίσκο είναι το να μην σε νοιάζει να είσαι τόσο ξεκάθαρος πια. Η προπαραγωγή του δίσκου έχει ολοκληρωθεί, δεν έχουμε κάνει τις τελικές ηχογραφήσεις και γι’αυτό ξεκινήσαμε και τις συναυλίες γιατί θέλαμε τα τελικά πράγματα που θα γράψουμε να τα έχουμε παίξει λίγο μπροστά σε κόσμο, να έχουμε την αίσθηση του ήχου ζωντανά. Ο καινούργιος δίσκος είναι πιο εσωστρεφής και με πιο ποιητικούς στίχους, δεν είναι δηλαδή κάτι που εκφράζει μια ολόκληρη γενιά ή μια κοινωνία. Η βάση τους είναι οι προβληματισμοί του Μάνου. Ο ήχος είναι πιο ηλεκτρονικός και μάλλον πιο μελωδικός, είναι σίγουρα μια διαφορετική προσέγγιση. Δεν υπάρχει αυτό το δεμένο, επικό και πολεμικό στοιχείο που χαρακτήριζε το Patterns, έχει κάτι αφαιρετικό. Ευελπιστούμε να βγει ο δίσκος τον Σεπτέμβριο αλλά μην λέμε ψέματα，δεν είμαστε σίγουροι.
Για τον τίτλο του: Όταν αρχίζεις την ενασχόλησή σου με την εκλαϊκευμένη φυσική φθάνεις αργά ή γρήγορα και στα κβάντα. Χαζεύοντας σχετικά ντοκιμαντέρ πετύχαμε ένα που εξηγούσε πως ο παρατηρητής του κόσμου των σωματιδίων επηρεάζει τη φύση τους, σα να επηρεάζει την πραγματικότητα που βλέπει. Αυτό ανοίγει ένα παράθυρο σκέψης, πως δηλαδή μπορεί ο καθένας από εμάς να «μετακινήσει» την πραγματικότητά του, άσχετα αν την αφήνει να τον «καβαλήσει» αντί να τη δημιουργήσει όπως τη θέλει. Σε αυτό το δρόμο οδεύουν οι στίχοι του δίσκου και σε αυτή την πορεία πέσαμε πάνω στη δουλειά της φωτογράφου Francesca Woodman, η οποία ήταν σα να οπτικοποιούσε αυτό που ένιωθε ο Μάνος γράφοντας τους στίχους. Πως δηλαδή μπορείς να καταλάβεις κάτι χωρίς ο άλλος να στο κάνει ξεκάθαρο, όπως ήταν το Patterns. Η Woodman αυτό κάνει, σου περνάει μια αίσθηση κι εσύ μετά το μεταφράζεις όπως θέλεις κι αυτό είναι θεμιτό και στους στίχους του νέου δίσκου. Τα στοιχεία δηλαδή είναι εκεί κι εσύ μπορείς να στήσεις τη «φύση» αυτού του πράγματος.
Διαβάστε τη συνέντευξη των Electric Litany στον Άρη Κωνσταντέλλο.
Για το νέο σχήμα: Η μπάντα έχει αλλάξει πια. Το μόνο κοινό μέλος είναι ο Κώστας Στεργίου των Misuse που ήταν στη χορωδία του προηγούμενου δίσκου και αυτή τη φορά αντί για τσέλο θα έχουμε πνευστά (κλαρινέτο, σαξόφωνο). Το σαντούρι παραμένει, γίνεται σταθερή αξία για μας, αν και θα θέλαμε να έχει ακόμα περισσότερο χώρο. Στην πορεία της σύστασης του νέου σχήματος συνέβη και κάτι που δεν το είχαμε προβλέψει αφού οι καινούργιοι μουσικοί (Αλέκος Γεωργουλόπουλος-κιθάρα και Μαμπρέ Κασαρτζιάν στο μπάσο) προσέφεραν και δικές τους ιδέες κάτι που δεν είχε συμβεί στο παρελθόν. Ενώ είχαμε ουσιαστικά τελειώσει το δίσκο, οι τρεις νέοι μουσικοί (μετράμε και τον Κώστα που τώρα παίζει πλήκτρα και κάνει φωνητικά) έκαναν τη διαφορά και πρόσθεσαν δικά τους πράγματα και γι’αυτό και θα καθυστερήσουμε την κυκλοφορία γιατί δεν θέλουμε να αφήσουμε απέξω την πολύτιμη συνεισφορά τους. Όλο αυτό είναι κάτι που εξυπηρετεί τις νέες μας ιδέες γιατί αφήνουν μεγάλο περιθώριο για αυτοσχεδιασμό. Ήταν απωθημένο και μεγάλη ανάγκη να βρούμε αυτήν την ελευθερία, να είμαστε με μουσικούς που θα μας δώσουν πράγματα για να δώσουμε κι εμείς μετά. Να υπάρξει μια ζύμωση. Ήταν πολύ αναζωογονητική αλλαγή γιατί η αλήθεια πως δεν νιώσαμε ποτέ πραγματικά καλά με το προηγούμενο σχήμα με δύο εξαιρέσεις, τη συναυλία μας στο bartesera και μια στη Θεσσαλονίκη που νιώσαμε πως παίζουμε στα αλήθεια μουσική. Όλες οι υπόλοιπες εμφανίσεις μας ήταν μες την πίεση, το άγχος και με πολλές τεχνικές δυσκολίες. Δεν ήταν ιδανικές οι συνθήκες και χρειαζόταν να φύγουμε λίγο απ’όλα αυτά όπως και κάναμε. Έπρεπε να εκτιμήσουμε πάλι αυτό που έχει αξία και μετά να επιστρέψουμε.
Για τη νέα προσέγγιση: Όταν φτιάχναμε το Patterns είχαμε τις ίδιες ανησυχίες, το φτιάχναμε όλο μαζί και είχαμε πολύ δυνατές συζητήσεις μεταξύ μας, έχοντας απόλυτη συνείδηση αυτού που είχαμε στο μυαλό μας κι αυτό που φτιάχναμε στη μουσική μας. Τώρα, οι προβληματισμοί του νέου δίσκου ξεκινούν απ’το Μάνο, οπότε εγώ αυτό που πρέπει να κάνω είναι να καταλάβω, ο στίχος δίνει το στίγμα στη μουσική και εμείς το ακολουθούμε πιστά αυτό. Δεν θα μπορούσε ας πούμε ο δίσκος να είναι πανκ. Το πιο σημαντικό είναι να μην μπούμε σε μια διαδικασία εκλογίκευσης αλλά να κρατήσουμε την αίσθηση. Ο στόχος το νέο υλικό να είναι ανοιχτό σε ερμηνείες. Για παράδειγμα, η καλή ποίηση πρέπει να αφορά τους πάντες, ο δημιουργός πρέπει με κάποιο τρόπο να ακυρώσει τα όποια συμπλέγματά του (π.χ. ένας χαμένος έρωτας), την πίκρα του και το πάθος του και να μιλήσει με τρόπο που απευθύνεται σε όλους. Αυτό δεν μας ενδιαφέρει μόνο στη μουσική που γράφουμε μαζί αλλά και στη μουσική που ακούμε, είναι πιο ειλικρινής τρόπος.
Για το Πλανητάριο: Η συναυλία στο Πλανητάριο είναι αξέχαστη. Όταν γράφαμε το Patterns πηγαίναμε συνέχεια πριν ή μετά τις πρόβες. Είχαμε κολλήσει τότε με όλα αυτά, βλέπαμε συνέχεια ντοκιμαντέρ για το σύμπαν κτλ. Ήμασταν πολύ τυχεροί που το καταφέραμε αυτό γιατί ο άνθρωπος που έκανε το εξώφυλλο του δίσκου μας ήταν συμμαθητής του σκηνοθέτη των ταινιών στο Πλανητάριο και κάπως έτσι προχώρησε. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο και για τις δυο πλευρές. Ούτε το Πλανητάριο είχε φτιάξει ταινία που θα ήταν συγχρονισμένη με μια ροκ μπάντα, ούτε κι εμείς βέβαια. Πρέπει να το δουλεύαμε για ένα εξάμηνο όλο αυτό αλλά άξιζε τον κόπο και σίγουρα θα θέλαμε να το ξανακάνουμε. Μακάρι το Πλανητάριο να γινόταν σημείο αναφοράς, να φιλοξενεί δρώμενα, θα ήταν κάτι που θα εκτιμούσαν πολλοί άνθρωποι και δεν εννοούμε να μετατρεπόταν σε κάτι άλλο, αλλά να είχε «ανοιχτή την πόρτα του».
Οι Gravitysays_i εμφανίζονται μαζί με τους Electric Litany το Σάββατο 18 Απρiλίου στο Gagarin 205. Εισιτήρια €12 (ταμείο), €10 (Viva, Public, Ιανός, Παπασωτηρίου, Reload, Media Markt και Seven Spots).
