Οι ιδανικές συνεντεύξεις συνήθως γίνονται σε έναν ήσυχο και άνετο χώρο. Μακριά από θορύβους, άβολες θέσεις και γενικά από οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει την προσοχή αυτού που θέτει τις ερωτήσεις. Και κυρίως αυτού που απαντά. Τίποτα από τα παραπάνω δεν έγινε στη συνέντευξη που παραχώρησε ο υπερμαραθωνοδρόμος στην Popaganda ο Dean Karnazes (ή Κωνσταντίνος Καρνάζης, αν προτιμάτε). Όχι διότι δεν το επέτρεπαν οι συνθήκες, αλλά επειδή ο ίδιος δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Η συνάντηση και η κουβέντα μαζί του, λοιπόν, έγιναν στον Εθνικό Κήπο, σχεδόν τρέχοντας. Μετά τα πρώτα πέντε λεπτά το μόνο που υπήρχε ήταν δύο άνθρωποι, οι οποίοι διέσχιζαν τα μονοπάτια σε γοργό ρυθμό γελώντας.
Ο Dean Karnazes μόλις είχε επιστρέψει στην Αθήνα από το Costa Navarino Challenge (την πολυβραβευμένη διοργάνωση αθλητικού τουρισμού, η οποία πραγματοποιήθηκε για μία ακόμη χρονιά στη Μεσσηνία) κι ετοιμαζόταν να δώσει συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του βιβλίου του – παγκόσμιου best seller με τίτλο «Υπερμαραθωνοδρόμος» (εκδ. Key Books) – στο Αθλητικό Πάρκο Φωκιανού. Θα ακουστεί κλισέ, αλλά ήταν τόσο γεμάτος από τη θετική ανταπόκριση όλων όσοι συμμετείχαν και σχεδόν «μεθυσμένος» από τις εικόνες και τα αρώματα της χώρας καταγωγής του που αγαπά, ώστε δε σταμάτησε λεπτό να χαμογελάει. Σαν να είχε καταπιεί δεκάδες χαπάκια συμπυκνωμένης ευτυχίας. Σαν να είχε βρει εκείνο το μαγικό ξόρκι που κρατά άγχος, έννοιες, πόνο και προβλήματα μακριά.
Ο Dean Karnazes έχει όντως ανακαλύψει το μυστικό της ευζωίας κι αυτό δεν είναι άλλο από το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Ασύλληπτα μεγάλων. Για εκείνον (όπως και για μια μικρή ομάδα δρομέων παγκοσμίως) «…ο μαραθώνιος είναι απλά το ζέσταμα. Τρέχουμε σε διαδρομές 50 και 100 μιλίων. Τρέχουμε επί 24 ή και παραπάνω ώρες χωρίς να κοιμηθούμε, με μικρές στάσεις για φαγητό και νερό ή για να πάμε στην τουαλέτα. Τρέχουμε σκαρφαλώνοντας και κατεβαίνοντας βουνά. Τρέχουμε μέσα στην Κοιλάδα του Θανάτου (Death Valley) κατακαλόκαιρο. Τρέχουμε στο Νότιο Πόλο. Ωθούμε το σώμα, το μυαλό και το πνεύμα μας πέρα από το σημείο που οι περισσότεροι θα θεωρούσαν όριο του πόνου και της προσπάθειας». Ίσως για αυτόν τον λόγο να επιμένει πως η μεγαλύτερη πρόκληση στη ζωή του μέχρι σήμερα είναι το να έχεις μια κόρη στην εφηβεία!
Για έναν απλό άνθρωπο τα επιτεύγματα του υπερμαραθωνοδρόμου Dean Karnazes είναι άθλοι. Ζώντας πάντα στα όρια, έχει συμμετάσχει σε μαραθώνιο στις εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες του Νοτίου Πόλου, έχει πάρει πολλές φορές μέρος στον βάναυσο Badwater Ultramarathon με επιτυχία και φυσικά έχει ολοκληρώσει το ηρωικό project του να τρέξει 50 Μαραθώνιους σε 50 συνεχόμενες ημέρες – ξεκινώντας από τον Clark Marathon στο St. Louis στις 17 Σεπτεμβρίου 2006 και τελειώνοντας στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης στις 5 Νοεμβρίου. Αυτός ο τελευταίος αγώνας ήταν ιδιαίτερα απαιτητικός, καθώς απαιτούσε πολλά ταξίδια σε όλες τις πολιτείες, ενώ οι καιρικές συνθήκες από τόπο σε τόπο λειτουργούσαν σαν σκωτσέζικο ντους. Ζεστό-κρύο και πάλι από την αρχή. Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από όσα πρωτοφανή έχει κάνει.
Αλλά πώς τα καταφέρνει; «Μα είμαι Έλληνας!» λέει αυθόρμητα. Πιο σημαντικό όμως είναι ότι μοιάζει πλασμένος από εκείνη την πεισματάρικη ύλη που κάνει κάποιον να νιώθει καλά, όταν τα πράγματα πάνε άσχημα. Σαν τον Οβελίξ που είχε πέσει στη μαρμίτα μικρός και μπολιάστηκε για πάντα από το μαγικό φίλτρο υπερδύναμης, έτσι κι ο Dean καλωσορίζει την πρόκληση. «Ο πόνος είναι ευπρόσδεκτος, μιας και με βοηθάει να ξεπερνάω τα όριά μου. Του λέω έλα να με σπάσεις ή θα σε σπάσω εγώ». Σε αυτόν τον τρόπο σκέψης συνέβαλε καθοριστικά ο πρώτος του προπονητής που όχι μόνο τον προέτρεψε να τρέχει με την καρδιά του, αλλά τον δίδαξε πως «πρέπει να νιώθεις ότι πεθαίνεις από την προσπάθεια. Αν νιώθεις καλά, σημαίνει ότι δεν προσπαθείς αρκετά». Λόγια που ο Dean πιστεύει ακράδαντα μέχρι και σήμερα.
Θεωρεί την αναγνωρισιμότητα κατάρα και ευλογία μαζί. Τη στιγμή που ως χαρακτήρας χρειάζεται την ησυχία και την απομόνωση, αντιλαμβάνεται ότι είναι πολύ σημαντικό για τον κόσμο να δίνει το καλό παράδειγμα, να εμπνέει τους ανθρώπους μέσα από το τρέξιμο, τα βιβλία του και τις ομιλίες του. Το καλό με αυτή τη διαδικασία, όπως παραδέχεται, είναι ότι κι αυτός με τη σειρά του εμπνέεται από τις ιστορίες εκείνων που συναντά. Η θετική επιρροή είναι αμφίδρομη και ευεργετική και για τις δύο πλευρές.
Φυσικά, όσο κι αν τον θαυμάζουν, πάντα του κάνουν τις κλασικές ερωτήσεις: «γιατί τρέχεις, από τι προσπαθείς να ξεφύγεις, ποια είναι η κατεύθυνσή σου και (κυρίως) πώς τα καταφέρνεις». Πού να ήξεραν ότι εκείνος έχει περισσότερες ερωτήσεις για τον εαυτό του. «Το τρέξιμο είναι κάτι πολύ απλό. Τόσο προφανές. Παρόλα αυτά σου δημιουργεί πολλά συναισθήματα. Νεώτερος επιζητούσα τον ανταγωνισμό, τώρα τρέχω κι έχω ως στόχο να κάνω και τους υπόλοιπους να τρέξουν. Να ανακαλύψουν τη μαγεία». Και να φανταστεί κανείς ότι ο Karnazes για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, από την εφηβεία έως τα τριάντα του χρόνια, δεν έτρεχε! Η απογοήτευση που είχε εισπράξει από τη στάση του δεύτερου προπονητή του ήταν τόσο μεγάλη που τον απέτρεπε για χρόνια. Μέχρι που την ημέρα των τριακοστών γενεθλίων του, η παλιά λαχτάρα ξύπνησε μέσα του. Φόρεσε τα αθλητικά του κι άρχισε να τρέχει προς άγνωστη κατεύθυνση, όλη την νύχτα μέχρι το ξημέρωμα. Κι έτσι άρχισαν όλα ξανά. Πιο έντονα αυτή τη φορά. Είχε κατακτήσει, άλλωστε, όλες τις κορυφές που ονειρευόταν μικρός. Αξιόλογη μόρφωση, πετυχημένη δουλειά, έναν ευτυχισμένο γάμο. Έπρεπε να κάνει κάτι που θα τον ολοκλήρωνε. Ήταν καιρός πια να ανέβει στον Όλυμπο.
Για εκείνον δεν υπάρχει σωστή ηλικία που μπορεί κάποιος να αρχίσει το τρέξιμο. Είναι θέμα απόφασης και κράσης. Μερικά παιδιά, για παράδειγμα, μπορούν να τρέξουν από την ηλικία των 7. Κάποια άλλα όχι, επειδή το σκελετικό τους σύστημα δεν είναι αρκετά αναπτυγμένο. Επίσης, υπάρχουν ηλικιωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι τα καταφέρνουν περίφημα. Όπως η 76χρονη μητέρα του, που την προηγούμενη μέρα αγωνίστηκε στα 5 χλμ. Ο ίδιος, πάντως, σχεδιάζει να τρέχει μέχρι το τέρμα της ζωής του. Διότι μέσα από το τρέξιμο, έχει ανακαλύψει την πλήρη πνευματική και σωματική ελευθερία. Και το έχει τόσο προσαρμόσει στις ανάγκες της καθημερινότητας, που τα ζητήματα τα οποία τον απασχολούν συχνά τα επιλύει καθώς τρέχει. Μια τυπική του μέρα, εκτός περιόδου αγώνων, περιλαμβάνει πρωινό ξύπνημα στις πέντε το πρωί, ένα μαραθώνιο για ζέσταμα και στη συνέχεια οκτάωρη δουλειά στο γραφείο. Στο ενδιάμεσο ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, επιστροφή στο σπίτι και στις οικογενειακές υποχρεώσεις, ενώ ακολουθεί μια ακόμη προπόνηση πολύ αργά το βράδυ, αφού κοιμηθούν τα παιδιά.
Οπαδός της θεωρίας «δεν έχει σημασία πόσες φορές θα πέσεις, αλλά πόσες θα σηκωθείς» χαμογελά όταν σκέφτεται πώς τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι. Κανείς δε στέκεται στις φορές που νικήθηκε, παρά μόνο σε όσες νίκησε. Τα πράγματα όμως δεν είναι καθόλου εύκολα, ούτε για εκείνον. Τίποτα δεν του χαρίστηκε. Χρειάστηκε να παλέψει πολύ σκληρά. Για όλα. Όπως ακριβώς τα περιγράφει στο βιβλίο του. Έχει διανύσει μέχρι τώρα ένα μονοπάτι, άγνωστο στους περισσότερους, γεμάτο μεγάλες, δυνατές, γενναίες…αποτυχίες! Δε δίνει συμβουλές, μα προτρέπει όσους γνωρίζει να ακολουθούν πάντα αυτό που αγαπούν. Με ενθουσιασμό και πάθος.
Το αγαπημένο του χρώμα είναι το βαθύ μπλε και θεωρεί ότι δε θα γινόταν καλός πολιτικός γιατί πάντα λέει ευθαρσώς τη γνώμη του χωρίς να διστάζει. «Πιθανόν όμως να γινόμουν καλός δήμαρχος» συμπληρώνει γελώντας. Κι αν κάτι θα άλλαζε στη ζωή του, θα ήταν να ταξιδεύει λιγότερο, ώστε να περισσότερο χρόνο με τα παιδιά του. Η οικογένεια σημαίνει τα πάντα για εκείνον, αλλά ή έννοιά της δεν είναι τόσο στενή, καθώς μπορεί να συμπεριλάβει στην αγκαλιά της μακρινούς συγγενείς και φίλους. Κι αυτό το νιώθει πολύ έντονα όταν είναι στην Ελλάδα. Στο ερώτημα, λοιπόν, «αν είχες την επιλογή να πας κάπου, αυτό το “κάπου” θα ήταν ένας τόπος ή ένας άνθρωπος» απαντάει πως θα ήθελε και τα δύο. Να είναι στην Ικαρία με την κόρη του την Αλεξάνδρεια.
Οι τελευταίες φωτογραφίες βγαίνουν. Η ώρα περνά. Αφού υπογράφει το αντίτυπο του βιβλίου του κάνοντας τη σχετική αφιέρωση, έρχεται η ώρα του αποχαιρετισμού. Αντί για αντίο, μια ερώτηση:
-Αν ήξερες ότι η απάντηση θα ήταν θετική, τι θα ρωτούσες κάποιον;
-Θα τρέξεις μαζί μου;
Φυσικά, ναι Dean. To «κλείνουμε» από τώρα.
To βιβλίο «Υπερμαραθωνοδρόμος» του Dean Karnazes κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τα εκδόσεις Key Books. Η νέα έκδοση περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με το διατροφικό και προπονητικό του πρόγραμμα
