Ποιος είναι ο Δολοφόνος του Τόκυο;

«Έχει πολλά τζιρτζιλόνια να μπουν στη θέση τους, αλλά δένει σιγά – σιγά», λέει ένας ηλεκτρισμένος Σύλλας Τζουμέρκας στο πάνω φουαγιέ της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, όσο σπιντάρει απ’ τη μια άκρη του χώρου στην άλλη. Τοποθετώντας χάρτες, φωτογραφίες, καρτέλες και στοιχεία στις κολώνες του φουαγιέ, το πρόσωπό του λάμπει από ενθουσιασμό, καθώς μεταμορφώνει έναν τυπικό χώρο αναμονής σε χώρο δράσης. Λίγο πιο πέρα, η Γιούλα Μπούνταλη, η άλλη άκρη του διπόλου που τα τελευταία χρόνια έχει συνυπογράψει δυο απ’ τις εμβληματικότερες ταινίες της ελληνικής κινηματογραφικής αναγέννησης, δίνει μερικές τελευταίες οδηγίες σε ηθοποιούς, βοηθούς και φροντιστές, με τον πράο λόγο και το λαμπερό της βλέμμα να σιγοντάρουν τον ενθουσιασμό του Τζουμέρκα. Και πώς να μην λάμπει δηλαδή το δημιουργικό ντουέτο, αφού βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο των προετοιμασιών μιας παράστασης που δεν χρειάζεται να είσαι και μάντης για να το καταλάβεις: θα είναι πολλά περισσότερα από απλά η νέα παράσταση της Στέγης.

Βασισμένο στο pulp μυθιστόρημα King’s Ransom του Ed McBain, που ο Akira Kurosawa είχε μεταφέρει στο σινεμά προσδίδοντάς του ταξικό φορτίο με το High and Low (1963), κι ο Ron Howard είχε ξαναγυρίσει ακονίζοντας τα θριλερικά του χαρακτηριστικά στο Ransom (1996), το Ένας Δολοφόνος στο Τόκυο είναι μια τρίτη, εντελώς καινούρια κι εντελώς πρωτότυπη, όχι μόνο ανάγνωση, αλλά κι απόδοση των σαιξπηρικών δραματουργικών διαστάσεων της νουβέλας του McBain. Όλα ξεκινούν με ένα τηλεφώνημα, απ’ το οποίο ο κύριος Γκόντο ενημερώνεται πως ο μυστηριώδης άγνωστος στην άλλη άκρη της γραμμής, έχει απαγάγει τον γιο του.

Ο κύριος Γκόντο είναι ο επικεφαλής μιας εταιρείας με τεράστια οικονομική επιφάνεια, ένας επιχειρηματίας που ξεκίνησε από κοινός τσαγκάρης, και δεν φοβήθηκε να πατήσει σε κάλους και λαιμούς για να φτάσει στην κορυφή των οικονομικών κύκλων του Τόκιο, υπάρχει όμως μια μικρή λεπτομέρεια: ο γιος που απήγαγαν δεν ήταν δικός του, αλλά ο γιος του σοφέρ του. Μπορεί ωστόσο ο κύριος Γκόντο να αφήσει ένα αθώο παιδί να χαθεί λόγο της βλακείας των φιλόδοξων εκβιαστών του, ή πρέπει να πληρώσει τα λύτρα, υπογράφοντας την οικονομική του καταστροφή; Κάπως έτσι, μια τραγική ειρωνία, ένα Coen-ικών προδιαγραφών φαρσικό παιχνίδι της μοίρας, μετατρέπει μια κοινή περίπτωση απαγωγής, σε ένα υπαρξιακό δίλημμα, ένα βασανιστικό ερώτημα ανθρωπιάς, για έναν άνθρωπο που όλοι αντιλαμβάνονται ως τέρας.

«Αυτό που θα δείτε σήμερα θα είναι το δεύτερο μέρος της παράστασης» λέει η Γιούλα Μπούνταλη, που μας έχει τοποθετήσει ακριβώς έξω απ’ τη Μικρή Σκηνή, και «παρακαλώ περάστε» μας λέει in character ο ηθοποιός Θάνος Τοκάκης, επικεφαλής αστυνομικός ερευνητής και τρόπον τινά ο οδηγός μας μέσα στην παράνοια που έχουν στήσει οι δυο σκηνοθέτες: η δράση της παράστασης ξεκινά μεν από τη σκηνή του πάνω-πάνω ορόφου της Στέγης, σύντομα όμως το μυστήριο και η πλοκή μας κατεβάζουν πραγματικά απ’ τα Ψηλά στα Χαμηλά, αφού ο μίτος του μυστηρίου θα απαιτήσει από τον θεατή να αρχίσει ο ίδιος την έρευνα, με τη ροή της πλοκής να τον κατεβάζει έναν-έναν τους ορόφους, σαν μια κάθοδο απ’ την ασφάλεια της θεατρικής αίθουσας, στη βοή της αληθινής ζωής. Ένα ζωντανό ανθρωποκυνηγητό, απ’ τον πάνω όροφο της Στέγης μέχρι το ισόγειό της, κι από εκεί στην έξοδο, στους δρόμους, στα στενά και τις πλατείες της τριγύρω περιοχής, όπου μοντέλα, χορευτές, ζογκλέρ και drag queens, θα συνθέτουν ένα σκηνικό glam παραφροσύνης.

Σαν ένα ζωντανό escape room που μετατρέπεται σε κυνήγι θησαυρού, όπου στοιχεία, σκηνικά και props εισβάλουν σε μια συνεχώς μεταλλασσόμενη σκηνή, το πολυμορφικό έργο των Μπούνταλη και Τζουμέρκα είναι προφανές πως δεν γκρεμίζει μοναχά τον «τέταρτο τοίχο», αλλά εξαφανίζει και τους προηγούμενους τρεις: σίγουρα όχι απλός παρατηρητής, αλλά ούτε καν απλά συνένοχος, ο θεατής γίνεται κοινωνός κι εν μέρει συνδιαμορφωτής αυτού του αλλόκοτου μυστηρίου, με την πλοκή αλλά και τα τσαλίμια των ηθοποιών (σπαρταριστός ο Χάρης Αττώνης στο ρόλο του σοφέρ, ανατριχιαστική η οβιδιακή μεταμόρφωση του Μάκη Παπαδημητρίου στον τσακισμένο κύριο Γκόντο) να τον συμπαρασύρουν σε μια παράσταση που δεν παρακολουθείται αλλά βιώνεται, κι αναμένεται όχι μονάχα να συζητηθεί, αλλά, γιατί όχι, να αφήσει και μια κάποια εποχή.