O Ρίτσος στο Σεράγεβο

Ανάμεσα στα διεθνή φεστιβάλ τέχνης, υπάρχει και το ηρωϊκό International Festival “Sarajevo Winter”, που επιμένει και κρατιέται όρθιο τρεις δεκαετίες, παρότι δεν έχει τη λάμψη του Sarajevo Film Festival,  το οποίο, σημειωτέον, στην 22η διοργάνωσή του, τον προσεχή Αύγουστο, τιμώμενο πρόσωπο θα έχει τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Το Winter Festival κουβαλά όμως άλλο φορτίο, θεσπισμένο καταρχάς προς τιμή των ΧΙV Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Σεράγεβο το 1984, κι έκτοτε, αντέχοντας ακόμη κι εν μέσω της πολιορκίας και του πολέμου. Δεν είναι τυχαίο που έχει αναδεχθεί σε σύμβολο ελευθερίας και πολυπολιτισμικότητας .

Διατρέχοντας το πρόγραμμα του 33oυ Festival “Sarajevo Winter, με μότο SARAJEVO SUBSTANCE – SILK ROAD ART , που διήρκεσε από τις αρχές Φεβρουαρίου μέχρι της 21 Μαρτιου, έχοντας τιμώμενη χώρα την Κίνα, η έκπληξη είναι οι έλληνες καλλιτέχνες. Υπάρχει κι εδώ υπόβαθρο.

Στο Φεστιβάλ λοιπόν που είχε γίνει σημαία ζωής και αντίστασης την περίοδο της πολιορκίας του Σεράγεβο, και μετρά 3721 παραστάσεις με 33.830 συμμετέχοντες και 3 εκατομμύρια θεατές, φέτος φιλοξενήθηκε ο Φιλοκτήτης του Γιάννη Ρίτσου. Σε γλώσσα ελληνική. Με την υπογραφή των Αναλογίων της Σίσσυς Παπαθανασίου. Ήταν τύχη λαχείο ο τόπος πραγματοποίησης της παράστασης:το ιστορικό, ατμοσφαιρικό –σαν φυσικό σκηνικό- Gazi Husrev Bey’s Hamam (η διοργάνωση που περιελάμβανε παραστάσεις, συναυλίες, προβολές ταινιών, εκθέσεις, βίντεο, στρογγυλά τραπέζια κ.ά . εξακτινωνόταν σε μουσεία, αίθουσες συναυλιών, underground χώρους στο ιστορικό κέντρο, στη Roman Petrović Gallery, αλλά ακόμη και στα βουνά όπου είχαν πραγματοποιηθεί οι Ολυμπιακοί Αγώνες).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Διακοπές στο Σεράγεβο, 22 χρόνια μετά

Ο ισόβιος διευθυντής του Winter Festival ‘Ιμπραχιμ Σπάχιτς, σύμφωνα με τον οποίο «χωρίς πολιτισμό θα συνεχίσουμε να περπατάμε με θηλιές στο λαιμό», έλαβε μια επιστολή από το Συμβούλιο της Ευρώπης που επικύρωνε ότι ο θεσμός προωθεί “την ευρωπαϊκή πολιτιστική ταυτότητα και ποικιλομορφία”. Θα προσθέταμε και την πολυπολιτισμικότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η επίσημη έναρξη του Φεστιβάλ έγινε στο Εθνικό Θέατρο του Σεράγεβο με την παράσταση ινδικού χορού “The Dance of Weaves – Silk in India.”, από τους Prathibha Prahlad & Dancers, με τη υποστήριξη της ινδικής πρεσβείας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η Νόρα Λέφα παρουσίασε το video project With the tramway through Sarajevo, που εκτυλίχθηκε ένα απόγευμα Πέμπτης, στις 5 Μαΐου του 2016, με το τραμ να διατρέχει την πόλη έχοντας επιβάτες κούκλες βιτρίνας. Το κοινό ήταν μικρό αλλά «σεσημασμένο».

Το Αναλόγιο της Σίσσυς Παπαθανασίου έχει παρελθόν με το Φεστιβάλ: “Το Αναλόγιο και το Διεθνές Φεστιβάλ του Σεράγεβο ενώνουν δυνατοί δεσμοί, καλλιτεχνικοί και φιλικοί, τα τελευταία 5 χρόνια”, υπογραμμίζει. “Ο διευθυντής του Ιμπραχίμ Σπάχιτς καλλιεργεί συστηματικά τη γνωριμία του κοινού της χώρας του με τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία της χώρας μας “.

Μέχρι στιγμής το Αναλόγιο έχει συμμετάσχει 4 φορές με τη νυν υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, τη Ρούλα Πατεράκη, τη Ντόρα Μπακοπούλου, τους Αντώνη και Κωνσταντίνο Κούφαλη, τον Ενκε Φεζολάρι, τον Γιάννη Καλαβριανό και το Μάνο Καρατζογιάννη.

Φέτος η συμμετοχή του Αναλογίου έγινε με τον Φιλοκτήτη του Γιάννη Ρίτσου, σε σκηνοθεσία της Σίσσυς Παπαθανασίου και ερμηνευτές τους Τσιμάρα Τζανάτο και Χάρις Συμεωνίδου,  σε μια παράσταση έντονης σωματικότητας που συνομιλούσε με την διεθνή  σύγχρονη ιστορία μέσα από ατμοσφαιρικές προβολές. 

Για την παρουσίαση της παράστασης η σκηνοθέτιδα διάλεξε το εμβληματικό χαμάμ στην παλιά πόλη του Σεράγεβο. «Ο χώρος από μόνος του ήταν πολύ υποβλητικός. Δεν χρησιμοποιήσαμε ειδικό φωτισμό, παρά μόνο το φως που έμπαινε από τα μικρά ανοίγματα των τρούλων. Οι ηθοποιοί στήθηκαν σαν αγάλματα και το κείμενο προβαλλόταν στα σερβικά, στα αγγλικά και στο πρωτότυπο, επάνω στους πέτρινους τοίχους και πάνω στα σώματά τους. Όλα λειτούργησαν καταλυτικά, από τον μύθο και τον λόγο έως την αφίσα που το Φεστιβάλ είχε εκδώσει για την παράσταση με τυπωμένη τη φράση από το κείμενο ¨Γιατί ήρθαμε; Γιατί πολεμήσαμε; Γιατί και πού επιστρέφουμε; ¨. Η φράση αυτή, σημαδεμένη και σημαδιακή, έγινε ο κοινός τόπος συνάντησης στις μετά την παράσταση συζητήσεις… Ευχαριστούμε, Σεράγεβο! Ευχαριστούμε για την υποδοχή, τη μέθεξη, τις προτάσεις και συναντήσεις και για την προβολή της Ελλάδας».