Τις πρώτες ημέρες της καραντίνας μια από τις συχνές ατάκες που άκουγα από γνωστούς και φίλους ήταν «Ήρθε ο καιρός να διαβάσω και τα βιβλία που ήταν παρατημένα στη βιβλιοθήκη μου και δεν προλάβαινα να ανοίξω». Στις συζητήσεις λίγο αργότερα πολλοί ομολογούσαν ότι δεν τους ήταν τελικά τόσο εύκολο να συγκεντρωθούν στην ανάγνωση ενός βιβλίου· το στρες, ο φόβος και η ανασφάλεια καθώς και η επιτακτική ανάγκη για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πανδημία προκαλούσαν εύκολα διάσπαση προσοχής. Και αυτό το στάδιο ξεπεράστηκε, σιγά σιγά τα βρήκαμε με τον νέο πιο βραδύ ρυθμό της καθημερινότητας μας κι έτσι ξαναπιάσαμε όσα βιβλία είχαμε αφήσει αδιάβαστα στα ράφια. Όμως αγοράσαμε νέα; Αναζητήσαμε νέους τίτλους; Βρήκαμε διέξοδο σε online αγορές βιβλίων τώρα που τα βιβλία παραμένουν κλειστά; Η εκδότρια του Μεταίχμιου, Ελένη Παπαγεωργίου, απαντά στις ερωτήσεις της Popaganda.
Έχει υπάρξει και σε ποιο βαθμό πτώση των πωλήσεων; Πώς κινείται η online αγορά βιβλίων; Με τα βιβλιοπωλεία να είναι κλειστά εδώ και έναν ολόκληρο μήνα, η πτώση των πωλήσεων είναι πολύ σημαντική. Σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των βιβλιοπωλείων στη χώρα, είναι ελάχιστα αυτά που διατηρούν ηλεκτρονικό κατάστημα. Οι online πωλήσεις από τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία είναι φυσικά αυξημένες αυτή την περίοδο, αφού άλλωστε είναι οι μόνες πωλήσεις που είναι δυνατόν να γίνουν. Δεν αντισταθμίζουν σε καμία περίπτωση όμως τις πωλήσεις που γίνονταν πριν από το lockdown.
Κάτι που έχει ενδιαφέρον σε αυτή τη νέα αποκλειστικά ηλεκτρονική αγορά είναι μία μετατόπιση του ενδιαφέροντος των αναγνωστών από τα νεοεκδοθέντα βιβλία προς βιβλία που ήδη κυκλοφορούν εδώ και κάποια χρόνια. Βλέπουμε ότι η ποικιλία των τίτλων που επιλέγουν οι αναγνώστες από τα ηλεκτρονικά καταστήματα έχει διευρυνθεί σημαντικά, ίσως γιατί εκεί η αναζήτηση των τίτλων που τους ενδιαφέρουν γίνεται διαφορετικά και όχι όπως στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Πολλές φορές επιλέγουν πολύ παλιούς τίτλους ή πιο σπάνιους, που δύσκολα θα έβρισκαν στο βιβλιοπωλείο. Υπάρχει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για βιβλία σε τιμές προσφοράς.
Τι γίνεται με τις εκδόσεις που προγραμματίζατε να κυκλοφορήσετε την άνοιξη; Δεν είναι δυνατόν να κυκλοφορήσουμε νέους τίτλους με τα βιβλιοπωλεία να παραμένουν κλειστά, αυτά είναι ο φυσικός χώρος των βιβλίων μας. Όταν ανοίξουν, θα κάνουμε νέο προγραμματισμό των τίτλων που σκοπεύαμε να βγάλουμε μέχρι το καλοκαίρι και θα επιλέξουμε ποια και πότε θα εκδοθούν τελικά αυτό το διάστημα και ποια αργότερα. Είναι δύσκολο όμως να το κάνουμε αυτό χωρίς να γνωρίζουμε πότε και πώς θα επανέλθουμε στην ανοιχτή αγορά για το βιβλίο.
Δείχνει η παρούσα κατάσταση ότι θα διαμορφωθεί μια νέα πραγματικότητα στο εκδοτικό τοπίο (περισσότερα e-books, audio books, online αγορές;). Σίγουρα θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές σε αυτούς τους τομείς, με εξαίρεση ίσως τα audiobooks τα οποία για να καθιερωθούν στην Ελλάδα χρειάζονται πρώτα μία αξιόπιστη πλατφόρμα μέσα από την οποία θα τα εμπορευόμαστε. Τα ebook φαίνεται να ενισχύονται αυτόν τον καιρό και ίσως επιλέξουμε να αυξήσουμε τους τίτλους σε ebook στο μέλλον, αν και ήδη τα περισσότερα βιβλία μας γίνονται και ebook. Όσο για το online εμπόριο βιβλίο, σίγουρα το γεγονός ότι πολλοί αναγνώστες ήρθαν σε επαφή με αυτόν τον τρόπο απόκτησης βιβλίων λόγω του lockdown, θα το ευνοήσει μακροπρόθεσμα. Κανείς όμως δεν μπορεί από τώρα να ξέρει τώρα τι έκταση θα πάρουν αυτές οι αλλαγές.
Τώρα που είναι όλοι «έγκλειστοι» έχετε παρατηρήσει αύξηση στα χειρόγραφα που λαμβάνετε; Αν όχι ακόμη, πιστεύετε ότι θα υπάρξει; Προς το παρόν δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Μάλλον θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να δούμε ένα τέτοιο φαινόμενο.
