Σχεδόν σαν να θέλει να πιάσει τα πράγματα από εκεί που τα άφησε η Μεγάλη Ομορφιά, η ταινία που έφερε στον Sorrentino το Όσκαρ Ξενόγλωσσης και του χάρισε θεαματική αναγνωρισιμότητα στα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη σινεμά, το Youth του ξεκινά γεμάτο υποσχέσεις, που οφείλονται σε μια και μόνη, κατά τα φαινόμενα αλάνθαστη αναφορά: η ταινία ανοίγει με μια live εκτέλεση του You’ ve Got the Love, κι ο Sorrentino σκορπάει αρώματα πάρτι στην οθόνη και την αίθουσα, καθώς η κάμερα κινείται με αριστοτεχνική άνεση γύρω από την τραγουδίστρια, αφήνοντας τα πάντα στο υπόβαθρο θολά. Και δεδομένου ότι το εκστατικό άνοιγμα της Μεγάλης Ομορφιάς δεν πρόκειται να σβήσει απ’ το μυαλό κανενός που το ‘χει δει, όταν κι η καινούρια ταινία του σκηνοθέτη ανοίγει με το τραγούδι που έκλεισε το series finale του Sex and the City, σου γεννιούνται, όπως και να το κάνεις, κάποιες προσδοκίες. Ο Sorrentino, όμως, έχει άλλα στο μυαλό του.
Το είδος του πάρτι που έχει στο μυαλό του ο σκηνοθέτης που πατάει φέτος Κρουαζέτ για τέταρτη φορά (μετά τα Il Divo, This Must Be the Place και La Grande Bellezza) ακολουθεί αμέσως μετά, με τον χαρακτήρα του Michael Kaine, έναν πάλαι ποτέ καταξιωμένο συνθέτη και μαέστρο, καθισμένο με αυστηρή στάση και απαξιωτικό βλέμμα στις φερφορζέ του ησυχαστηρίου του κάπου στην Ελβετία, να σερβίρει καυστικά ραπίσματα σε έναν εμισάριο της της Βασίλισσας της Αγγλίας – η Αυτού Μεγαλειότης έκανε το λάθος να ζητήσει από τον μαέστρο να βγει από τη σύνταξη και να της παίξει μουσική. Οι λεκτικές ανταλλαγές είναι απολαυστικές, ο Michael Kaine (που έχει να βρεθεί στις Κάννες απ’ το 1956 με τον Alfie) φαίνεται σε υπέροχη φόρμα, ο Sorrentino ρίχνει μια σπαρταριστή σαρκαστική δαγκωνιά στην έννοια της μοναρχίας («πολύ ενδιαφέρον, αν αφαιρέσεις ένα και μόνο άτομο απ’ την εξίσωση, όλο το σύστημα καταρρέει», λέει το alter ego του επί οθόνης), κι αυτή η πρώτη του σκηνή προσφέρει μια ορεχτική εισαγωγή στο δίωρο έπος που θα ακολουθήσει. Αυτό που δεν σου αποκαλύπτει όμως, είναι ότι το δίωρό του θα μπορούσες κάλλιστα να το βλέπεις και σε δεκάλεπτες δόσεις μια φορά στο τόσο, κι ίσως μάλιστα έτσι να ήταν και καλύτερα.
Σε δαιμονισμένη φόρμα σκηνοθετικά, ο Sorrentino κατασκευάζει ένα πανέμορφο συνονθύλευμα εικαστικού μεγαλείου, μια μεθυστική παρέλαση υψηλής αισθητικής, όπου στιλιζαρισμένες βινιέτες παντρεύουν την αγάπη του σκηνοθέτη για τις καθαρές, αυστηρές γραμμές στην τριγωνομετρία των κάδρων του, με αυτή τη μαγευτική χρήση των μπλονζέ της κάμερας, του πασπαλίσματος της σκηνογραφικής του φινέτσας με γκροτέσκο φάτσες, και το σαρκαστικό ροκάνισμα της ανθρωπογεωγραφίας του με απολαυστικές ήττες του απενοχοποιημένου ιντελεκτουαλισμού που εκπροσωπούν οι χαρακτήρες του, από αναπάντεχα θριαμβευτικές επιθέσεις μπαναλιτέ. Στις εικόνες του, με άλλα λόγια, ο Sorrentino σκίζει. Το δραματουργικό τους δέσιμο όμως, είναι μια άλλη ιστορία.
Προσπαθώντας να γυρίσει ανάποδα την προηγούμενη ταινία του, αυτό το ατέλειωτο πάρτι της ζωής που χρόνια δεν κοιτά, αυτό το joie de vivre που αποκρυστάλλωνε η Μεγάλη Ομορφιά, ο Sorrentino ψάχνει με τη Νιότη του το σημείο που συναντιούνται το Γήρας με το Επέκεινα για να συνθηκολογήσουν. Αυτή τη συνθηκολόγηση ψάχνει ο παραιτημένος απ’ τη ζωή συνταξιούχος του Kaine («λένε ότι είμαι απαθής», και «στην ηλικία μου το να φτιάξω τη φόρμα μου είναι χάσιμο χρόνου», λέει κυνικά), σε αντίθεση με τον αιωνίως νεανία σκηνοθέτη φίλο του, που ερμηνεύει εξίσου απολαυστικά ο Harvey Keitel, κι ο οποίος θέλει να παρατείνει την σημαντικότητά του για τον κόσμο μας, προσπαθώντας να ολοκληρώσει την καινούρια του ταινία.
Οι καθημερινοί τους περίπατοι, οι νοσταλγικοί τους διάλογοι, η χαριτωμένη κόντρα τους για το ποιος κατουράει πιο άνετα απ’ τον άλλο, αποτελούν τη δραματουργική ραχοκοκαλιά μιας ταινίας χωρίς κάποια ιδιαίτερη πλοκή να συγκρατήσει τις εξάρσεις της ολότελα γοητευτικής γκραντιοζιτέ του Sorrentino, όμως ο σκηνοθέτης ξεμένει από καύσιμα νωρίς, αδυνατώντας να προσδώσει βάθος στους χαρακτήρες του και αποχρώσεις στις εμπειρίες τους. Εξαιρώντας πραγματικά συγκινητικά στιγμιότυπα μετρημένα σε λιγότερα από πέντε δάχτυλα, οι ήρωές του αναλώνονται σε θεωρητικές κοινοτοπίες, ρηχές σοφιστείες και κενούς εξυπνακισμούς, κι έτσι η ταινία ολόκληρη ψάχνει αποκούμπι αποκλειστικά στην εικονοπλαστική εφευρετικότητα του Sorrentino. Είναι πεπερασμένα τα πράγματα που κι αυτός μπορεί να κάνει σ’ ένα spa στην Ελβετία όμως, και τα περισσότερα τα εξαντλεί στους τίτλους έναρξής του. Πράγμα που γίνεται ακόμη πιο εμφανές απ’ τον τρόπο με τον οποίο η ταινία παίρνει ανάσες ανακούφισης στα ελάχιστα ενσταντανέ που ο σκηνοθέτης αποφασίζει να ταξιδέψει την κάμερά του αλλού – μια μικροσκοπική ονειρική σκηνή που πλημμυρίζει την Piazza San Marco στη Βενετία, για παράδειγμα, είναι ίσως η καλύτερη στιγμή ολόκληρης της ταινίας.
Ο κατακερματισμένος χαρακτήρας της ταινίας υποβοηθιέται κάπως σε ποικιλομορφία απ’ τις παρουσίες της Rachel Weisz ως κόρης εν κρίση μετά την αποκάλυψη του άντρα της ότι την εγκαταλείπει για «την πιο ασήμαντη γυναίκα στον πλανήτη» (η Paloma Faith σε ένα μικροσκοπικό cameo-πανωλεθρία), αλλά και ενός lookalike του Diego Maradona, ο οποίος με ένα τεράστιο τατού του Karl Marx στην πλάτη, ερμηνεύει μια ετοιμόρροπη, ασθματική εκδοχή του μεγάλου ποδοσφαιριστή, υπενθυμίζοντας την ακατανίκητη, εξισορροπητική δύναμη του Μεγάλου Φινάλε. Απ’ όλο το ensemble πάντως, τις εντυπώσεις κερδίζει ο εντυπωσιακά συμπαθής Paul Dano που, ως ηθοποιός καταρρακωμένος απ’ την ανυπέρβλητη επιτυχία του πιο εξευτελιστικού του ρόλου, κατορθώνει με κάποιο μαγικό τρόπο να συγχρονίζεται στην εντέλεια με την τονικότητα μιας ταινίας που, σε κάθε δεύτερη σκηνή της, προσπαθεί να θέσει νέα όρια για το over the top.
Η Popaganda σκοτώνει τα ινδάλματά της στις Κάννες, με την ευγενική υποστήριξη της Aegean Airlines
