COP27: Ξεκινούν οι συνομιλίες για το πρώτο προσχέδιο μιας συμφωνίας

Υπουργοί και διαπραγματευτές κυβερνήσεων από σχεδόν 200 χώρες ξεκίνησαν σήμερα τη δύσκολη εργασία εξεύρεσης κοινού εδάφους για μια συμφωνία στις ετήσιες συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στη βάση ενός πρώτου περιγράμματος που βρίσκεται στα χέρια των αντιπροσώπων στη σύνοδο στην Αίγυπτο.

Το έγγραφο, που δόθηκε αργά χθες, Δευτέρα, στη δημοσιότητα από την αιγυπτιακή προεδρία της COP27 αποτελείται από δύο σελίδες με σημεία που περιγράφουν συνοπτικά πολλά από τα θέματα που οι χώρες έχουν ζητήσει να περιληφθούν – περιλαμβανομένων επίμαχων σημείων που προκαλούν βαθιές διαιρέσεις μεταξύ των κρατών.

Το έγγραφο φέρει τον τίτλο “non-paper”, καθιστώντας σαφές ότι δεν αποτελεί επίσημο προσχέδιο αυτού που θα μπορούσε όντως να εγκριθεί από τις χώρες κατά το κλείσιμο της διάσκεψης, που θα λάβει χώρα σύμφωνα με το πρόγραμμα την Παρασκευή, ως η κεντρική πολιτική συμφωνία έπειτα από εργασίες δύο εβδομάδων.

«Όλα θα συμπυκνωθούν στις τελευταίες ημέρες», δήλωσε ο επικεφαλής περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ Βιρτζίνιτζους Σινκεβίσιους στο Reuters, στο περιθώριο της διάσκεψης.

«Φαίνεται πως είμαστε μάλλον μακριά απ΄ό,τι θα θέλαμε να έχουμε ως αποτέλεσμα, αλλά είμαι σίγουρος πως, καθώς όλο και περισσότερη ενέργεια μπαίνει σε αυτό, θα συμπυκνωθεί τις τελευταίες μέρες και ίσως τα τελευταία λεπτά», είπε.

Ο διαπραγματευτής του Μπελίζ Κάρλος Φούλερ δήλωσε πως οι χώρες θα συζητήσουν το έγγραφο σήμερα το απόγευμα και θα μπορούσαν ακόμα και να προσθέσουν περισσότερα στον «μακρύ κατάλογο» θεμάτων που έχουν μέχρι τώρα περιγραφεί συνοπτικά.

Ένα τμήμα του εγγράφου για τις απώλειες και τις ζημιές – που αναφέρεται στη χρηματοδότηση αναπτυσσόμενων χωρών που αντιμετωπίζουν τις αναπόφευκτες ζημιές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή – αφήνει να εννοηθεί πως η συμφωνία θα θέτει επί τάπητος την «ανάγκη για διευθετήσεις χρηματοδότησης» προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτό.

Δεν δίνει ωστόσο κανένα στοιχείο για το κατά πόσον η τελική συμφωνία θα περιλαμβάνει ένα νέο ταμείο απωλειών και ζημιών — το οποίο ζητούν οι αναπτυσσόμενες χώρες στις διαπραγματεύσεις, αλλά για το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι επιφυλακτικές.

Η αποτυχία των πλούσιων χωρών να εκπληρώσουν στο σύνολό της μια προηγούμενη υπόσχεση για χορήγηση 100 δισ. δολαρίων ως ετήσια χρηματοδότηση για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες ρίχνει βαριά σκιά τα τελευταία χρόνια στις συνομιλίες για το κλίμα. Πέρυσι, οι πλούσιες χώρες πλήρωσαν περίπου 83 δισ. δολάρια γι’ αυτό τον σκοπό, αλλά είπαν πως θα εκπληρώσουν στο σύνολό της την υπόσχεσή τους μόνο το 2023.

«Δεν μπορούμε να αντέξουμε μια περαιτέρω διάβρωση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στις αναπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε η πρωθυπουργός της Σαμόα Φιαμέ Ναόμι Ματαάφα.

«Ας κάνουμε την COP27 το σημείο καμπής στις προσπάθειές μας να κάνουμε τη ρητορική ιστορία και τους αντικατοπτρισμούς πραγματικότητα», είπε η Ματαάφα.

Η καύση ορυκτών καυσίμων είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής, όμως ο άνθρακας, το αέριο και το πετρέλαιο απουσιάζουν από το προσχέδιο συμφωνίας.

Η Ινδία εξέπληξε ορισμένες χώρες την περασμένη εβδομάδα ωθώντας για μια συμφωνία στη διάσκεψη για την κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων – αντί μόνο του άνθρακα, όπως συμφώνησαν οι χώρες στη σύνοδο του ΟΗΕ τον περασμένο χρόνο. Το προσχέδιο του κειμένου της COP27 δεν δίνει κάποιο στοιχείο για το ποια πορεία θα ακολουθήσει η τελική συμφωνία σε αυτό το θέμα.

Το έγγραφο αναφέρει πράγματι την επείγουσα ανάγκη για δράση προκειμένου να παραμείνει εφικτός ο στόχος που έχει συμφωνηθεί παγκοσμίως να μην αυξηθεί η θερμοκρασία της Γης πέρα από τον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, προκειμένου να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

«Δεν μπορούμε να χάσουμε τον 1,5 βαθμό σε αυτήν την COP», δήλωσε ο Αλόκ Σάρμα, πρόεδρος της περασμένης συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα, COP26, που διεξήχθη στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Ο Σάρμα έκανε τις δηλώσεις αυτές σήμερα σε μια εκδήλωση στο περιθώριο της διάσκεψης στην Αίγυπτο.

Ο Τομ Έβανς, αναλυτής πολιτικής στη μη κερδοσκοπική δεξαμενή σκέψης E3G, δήλωσε πως το προσχέδιο είναι «ένα ευχολόγιο θεμάτων», αλλά δεν αποκαλύπτει τι είναι πιθανό να περιληφθεί στην τελική συμφωνία.

«Πολλά από τα θέματα, για τα οποία υπάρχουν νύξεις σε αυτό το έγγραφο, είναι υπό ζωηρή συζήτηση στη συνόδο κορυφής της Ομάδας των 20 (G20)», είπε και πρόσθεσε πως το τι θα αποφασίσουν οι ηγέτες της G20 στη διάρκεια της συνάντησής τους σήμερα και αύριο στο Μπαλί για θέματα που περιλαμβάνουν την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων θα μπορούσε να κατευθύνει το τελικό αποτέλεσμα της COP27.