Φονική καταστολή στο Καζακστάν: Συγκρούσεις στρατιωτών με διαδηλωτές

Πυροβολισμοί έπεσαν σήμερα στο Αλμάτι, τη μεγαλύτερη πόλη του Καζακστάν, καθώς τεθωρακισμένα και δεκάδες στρατιώτες μπήκαν στην κεντρική πλατεία όπου εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν κατά της κυβέρνησης για τρίτη συνεχόμενη ημέρα με αφορμή την αύξηση της τιμής στα καύσιμα.

Η αστυνομία της πόλης ανακοίνωσε ότι δεκάδες ταραξίες «εξαλείφθηκαν», μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ίντερφαξ. Νωρίτερα, αυτόπτες μάρτυρες είπαν στο Reuters πως πυροβολισμοί ακούστηκαν καθώς οι στρατιώτες προσέγγιζαν το πλήθος.

Χθες υπήρξαν αναφορές για βίαιες συγκρούσεις και πυροβολισμούς στο Αλμάτι και σε άλλες πόλεις, καθώς και μη επαληθευμένα βίντεο που κάνουν λόγο για νεκρούς μεταξύ των διαδηλωτών.

Η κρατική τηλεόραση της χώρας ανέφερε ότι η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε να αναστείλει όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Σημειώνεται ότι το διαδίκτυο είναι ως επί το πλείστον εκτός λειτουργίας, ενώ ούτε τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας λειτουργούν.

AP Photo/Vladimir Tretyakov
Στο μεταξύ ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, δήλωσε πως θα σταλεί στο Καζακστάν ειρηνευτική δύναμη από στρατιωτική συμμαχία χωρών, με επικεφαλής τη Ρωσία, για να βοηθήσουν τον πρόεδρος Κασίμ Τοκάγιεφ να ανακτήσει τον έλεγχο.

«Έπειτα από αίτημα του προέδρου του Καζακστάν Τοκάγεφ και μπροστά στην απειλή για την εθνική ασφάλεια και την κυριαρχία της Δημοκρατίας του Καζακστάν που προκλήθηκε, μεταξύ άλλων, από εξωτερική παρέμβαση, η Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συλλογικής Συνθήκης Ασφαλείας, αποφάσισε να αναπτύξει ειρηνευτικές δυνάμεις της στο Καζακστάν», έγραψε ο Πασινιάν σε ανάρτησή του στο Facebook.

Δεν είναι προς το παρόν γνωστός ο αριθμός των στρατευμάτων της αποστολής της CSTO, ούτε το διάστημα που θα παραμείνουν στη χώρα. Ο Ρώσος βουλευτής, Λεονίντ Καλάσνικοφ, είπε στο Interfax ότι τα στρατεύματα θα παραμείνουν «για όσο διάστημα ο πρόεδρος του Καζακστάν το θεωρήσει απαραίτητο»

Χθες ο Τοκάγεφ είχε απευθύνει έκκληση στο μπλοκ (στο οποίο μετέχουν οι Ρωσία, Κιργιζιστάν, Τατζικιστάν και Λευκορωσία) για βοήθεια ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για ενέργειες «τρομοκρατών» και ότι η χώρα είχε πέσει θύμα «επιθέσεων» από συμμορίες που εκπαιδεύτηκαν με εξωτερική παρέμβαση. Προειδοποίησε δε για «μέγιστη σκληρότητα» απέναντι στις ογκώδεις διαδηλώσεις, που συντάραξαν πολλές περιοχές.

«Το Αλμάτι δέχτηκε επίθεση, καταστράφηκε, βανδαλίστηκε, οι κάτοικοι του Αλμάτι έγιναν θύματα επιθέσεων τρομοκρατών, ληστών, επομένως είναι καθήκον μας… να λάβουμε όλα τα δυνατά μέτρα για να προστατεύσουμε το κράτος μας» είπε κατά το δεύτερο τηλεοπτικό του διάγγελμα μέσα σε λίγες ώρες, αφού η χώρα του βρίσκεται αντιμέτωπη με τις χειρότερες ταραχές που έχει βιώσει εδώ και μία δεκαετία.

Την Τετάρτη, διαδηλωτές κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια και σύμφωνα με πληροφορίες εισέβαλαν στο αεροδρόμιο του Αλμάτι, εν μέσω ευρύτερης δυσαρέσκειας για τον Τοκάγιεφ και τον πρωθυπουργό Ναζαρμπάγιεφ.

AP Photo/Vladimir Tretyakov
Όλα ξεκίνησαν στα δυτικά της χώρας το Σαββατοκύριακο, μετά την απότομη αύξηση της τιμής του υγραερίου αλλά εξαπλώθηκαν γρήγορα και εξελίχθηκαν σε λαϊκή έκρηξη με αίτημα την πολιτική αλλαγή στη χώρα αιφνιδιάζοντας τις αρχές.

«Όλα ξεκίνησαν με την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου, αλλά η πραγματική αιτία των διαδηλώσεων είναι οι κακές συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων, οι υψηλές τιμές, η ανεργία, η διαφθορά» τόνισε 55χρονος διαδηλωτής.

Ακτιβιστής από το κίνημα «Wake Up» είπε πώς «οι άνθρωποι έχουν βαρεθεί τη διαφθορά και τον νεποτισμό και οι αρχές δεν ακούν τους ανθρώπους… Θέλουμε ο Πρόεδρος Τοκάγιεφ να πραγματοποιήσει πραγματικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις ή να φύγει μακριά και να κάνουμε δίκαιες εκλογές».

Στο Καζακστάν δεν έχουν γίνει εκλογές που να κριθούν ελεύθερες και δίκαιες από διεθνείς παρατηρητές. Ενώ είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει εκτεταμένη δυσαρέσκεια, η «εκκαθάριση» του πολιτικού ανταγωνισμού εδώ και πολλά χρόνια αφήνει την αντιπολίτευση χωρίς στελέχη γύρω από τα οποία θα μπορούσε να ενωθεί το κίνημα. «Υπάρχουν κάποιες προσωπικότητες, αλλά κανείς δεν θα μπορούσε να ενώσει δυνάμεις σε ολόκληρη τη χώρα», σχολίασε o Darkhan Sharipov.

Αυξήθηκε κατά σχεδόν 8% η τιμή του ουρανίου
Η τιμή του ουρανίου αυξήθηκε κατά σχεδόν 8% στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων, όπως μεταδίδει το Bloomberg που επικαλείται δεδομένα της UxC. Η τιμή αυξήθηκε από τα 42 στα 45,25 δολάρια ανά ουγγιά, σύμφωνα με τα δεδομένα της UxC.

Στο Καζακστάν αναλογεί περί το 40% της ποσότητας ουρανίου που διατίθεται στην παγκόσμια αγορά, κατά τους υπολογισμούς του πρακτορείου. Η μετοχή της Kazatomprom, επιχείρησης του Καζακστάν που εξορύσσει ακατέργαστο ουράνιο, υπέστη χθες πτώση 8,8% στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, στο οποίο είναι εισηγμένη.

Η αύξηση του υγραερίου θεωρείται άδικη από τους πολίτες, δεδομένου ότι το Καζακστάν διαθέτει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου. Η κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να κατευνάσει τα πνεύματα, χωρίς επιτυχία, ανακοινώνοντας τη μείωση της τιμής του υγραερίου στα 50 τένγκε (0,1 ευρώ) το λίτρο, αντί για 120.

Χθες η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι συνελήφθη ο διευθυντής μιας μονάδας υγραερίου και ένας άλλος αξιωματούχος, κατηγορούμενοι πως «αύξησαν την τιμή του αερίου χωρίς λόγο» γεγονός που «υποκίνησε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα».