Κάποια πράγματα συμβαίνουν με τρόπους τόσο ανεξήγητους, που συχνά τους ονομάζουμε μαγικούς και ας πιστεύουμε περισσότερο στη σκληρή δουλειά και τις επιλογές παρά στο μεταφυσικό. Οι δρόμοι του Κίμωνα Καρούτζου και του Διονύση Πολυγένη διασταυρώθηκαν όπως έπρεπε, τη στιγμή που έπρεπε και το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης είναι το άλμπουμ «DIG!».
Όλα όμως ξεκίνησαν πολλά χρόνια πριν. O Ron Carter, ένας από τους πιο σημαντικούς μπασίστες στην ιστορία της τζαζ, η ζωντανή ιστορία του κοντραμπάσου, ο «πατέρας» όλων των μεγάλων μπασιστών του δεύτερου μέρους του 20ου αιώνα και κάποτε μέλος του ιστορικού κουιντέτου του Miles Davis στα ’60s, υπήρξε από μόνος του, ένα «πανεπιστήμιο» για τον Κίμωνα. Οι στιγμές με τον δάσκαλο και μέντορά του στο Manhattan School of Music, στη Νέα Υόρκη όπου έκανε το master στο Jazz κοντραμπάσο, συνεχίζουν να του μένουν αξέχαστες. Οι πράξεις γενναιοδωρίας αυτής της μεγάλης μουσικής μορφής, ήταν το δώρο του στον νέο Έλληνα μουσικό, που, έτσι απρόσμενα, συναντούσε τον ήρωά του. Του έδειξε όχι μόνο πώς να παίζει, αλλά και πώς να «είναι» σαν άνθρωπος με αξίες, που αγαπά τη μουσική.
Και ποια μεγαλύτερη τιμή για τον μαθητή, όταν ο δάσκαλός του γράφει στο εσώφυλλο του CD, του πρώτου προσωπικού του δίσκου, του δίσκου της συνεργασίας του με τον κιθαρίστα Διονύση Πολυγένη -κατά κόσμον Dennis Pol- τα πιο κάτω: «Συχνά με ρωτούν τι είδους δίσκους ακούω. Υπάρχουν πολλές επιλογές. Αυτό το CD, ενός ντουο κιθάρας-κοντραμπάσου, σίγουρα έχει τα προσόντα να μπει σ’ αυτή τη λίστα. Ακούστε την easy-swing εκτέλεση του “Soft Winds” του Fletcher Henderson να την ακολουθεί το κοντραμπάσο, καθώς παίζει τη μελωδία στο jazz standard του Jerome Kern “Smoke Gets In Your Eyes”. Στη συνέχεια απολαύστε την εκπληκτική εκτέλεση του hit “Tonk” του Ray Bryant, απο τα 70’s.
Επόμενο κομμάτι, μία soulful εκτέλεση του spiritual “Sometimes I feel like a motherless child”, παιγμένη από αυτόν τον θαυμάσιο μπασίστα, τον Κίμωνα Καρούτζο. Στη συνέχεια, μία απ’ τις original συνθέσεις του δίσκου, αυτή τη φορά από τον κιθαρίστα Dennis Pol. Το “Lena”, μια ήρεμη μπόσα νόβα, στο κατάλληλο groove. Ώρα τώρα για μία μπαλάντα: Αυτή τη φορά είναι το “Polka Dots And Moonbeams” των Burke και Van Heusen με τον κύριο Καρούτζο να παίζει άνετα το βιολοντσέλο. Η δεύτερη πρωτότυπη σύνθεση του γκρουπ, το “One For Les”, γραμμένο από τον μπασίστα Καρούτζο, δίνει το τέλειο παράδειγμα επιτυχημένου duo παιξίματος και swing. Αμέσως μετά, ο υπέροχος ήχος μίας σολο κιθάρας, εισάγει το “’Ο sole mio” το οποίο αναδεικνύει μια σόλο κιθάρα εν δράσει, που ζητά την προσοχή σας.
Κοντά στο τέλος, το “I’m confessin’ that I love you” εισάγει την ήρεμη και χαλαρωτική άποψη αυτού του τζαζ μουσικού «ταξιδιού». Το τελικό κομμάτι, από τον Μiles Davis -το “Dig”, το οποίο ενέπνευσε τον τίτλο του δίσκου- μας θυμίζει τον ενθουσιασμό του. Και αν θέλετε να βιαστείτε και να πάτε πάλι στην αρχή του δίσκου, η επιστροφή θα αξίζει!». Ron Carter, 24/4/21
Ο Κίμων στο Άμστερνταμ
Την πρώτη του εμπειρία σε ένα στούντιο ηχοληψίας την είχε το 2016 στην Ολλανδία, με το κουαρτέτο του τενορίστα Claudio Jr De Rosa, δίπλα στον Καταλανό πιανίστα Xavi Torres και τον Λιθουανό ντράμερ Augustas Baronas. Μαζί έπαιξαν στο Umbria Jazz Festival και στο North Sea Jazz Festival, ενώ ο Κίμων, ηχογράφησε το άλμπουμ “What’s coming next» με το τρίο του Ιταλού πιανίστα Tomaso Perazzo κι έπαιξε -κάτι που γίνεται ακόμα- στο Utrecht Jazz Festival και στο Bimhaus του Άμστερνταμ. Με το πέρασμα του χρόνου, ένιωσε ότι γύρω του συνέβαιναν πρωτόγνωρα πράγματα: ηχογραφήσεις, συνεργασίες, φεστιβάλ και συναυλίες σε όλη την Ευρώπη. Στιγμές που δεν γίνεται να ξεχάσεις. Ο Κίμων έφτασε το καλοκαίρι του 2018 στο «Μεγάλο Μήλο». Εκεί, από το Manhattan School of Music και την διαμονή του στη Νέα Υόρκη, θέλησε «να τα πάρει όλα»: γνώσεις και εμπειρίες ζωής, παίζοντας με ομότεχνούς του καλύτερους από αυτόν, αλλά και την ικανότητα να σκέφτεται και να δρα γρήγορα.
Στη «Μέκκα» της τζαζ
Κάθε βράδυ, συναντούσε τους ήρωές του. Ήταν ένα ανεπανάληπτο μάθημα σ’ ένα σχολείο υψηλού επιπέδου, στα κλαμπ Birdland, Mezrow και Dizzy’s, ενώ ο Κίμων με τους πιανίστες Arturo O’Farill και Cyrus Chestnut, τον τρομπετίστα των Jazz Messengers, Philip Harper και τον Ethan Iverson των The Bad Plus, έπαιζε μουσική στο πιο ψηλό επίπεδο σε ένα ξαφνικό gig της τελευταίας στιγμής ή σε ένα jam-session δίπλα σε μια «φίρμα». Ένα πρωί χτύπησε το τηλέφωνο και άκουσε μια αξιοσέβαστη ενήλικη φωνή: «My name is Roy». Ήταν ο παλαίμαχος soul-jazz πιανίστας Roy Meriwether από το Dayton του Οχάιο, ένας «local-hero» της σκηνής της Νέας Υόρκης, τον οποίο λίγοι τυχεροί είχαν ακούσει στα χρόνια των 70’s, στα κλαμπάκια της «Μέκκας» της τζαζ. Η πρότασή του τον συγκίνησε. Ο Κίμων Καρούτζος ήταν ο μόνος λευκός στη σκηνή αλλά και στην αίθουσα της βιβλιοθήκης της πιο μαύρης γειτονιάς του Brooklyn. Έγινε κάτι που μόνο εκεί θα μπορούσε να συμβεί: να συναντήσει και να μοιραστεί το σανίδι με έναν παραγνωρισμένο ήρωα της μουσικής της ψυχής. Ήταν η πρώτη του συνεργασία μ’ έναν άνθρωπο που έπαιζε «σαν τότε».
Η πανδημία είχε τα δικά της σχέδια
Τον Μάρτιο του 2020 ο Κίμων πίστεψε πως θα μπορούσε να επιστρέψει έστω και για λίγες μέρες στην Αθήνα. Η πανδημία όμως τον διέψευσε. Λίγο πριν, είχε βρεθεί με τον κιθαρίστα Διονύση Πολυγένη σε ένα duo-gig σ’ ένα κλαμπ του Μπρούκλιν. Μετά το πρώτο δίμηνο της αδράνειας, συναντήθηκαν ξανά. Αυτή τη φορά στην Αθήνα, για να ενορχηστρώσουν και να ηχογραφήσουν κάποια jazz standards και λίγες δικές τους συνθέσεις. Ο Dennis Pol (Διονύσης Πολυγένης) γεννήθηκε στην Ιταλία και μεγάλωσε στην Ελλάδα. Στα δεκαπέντε άρχισε να μελετάει κιθάρα με δάσκαλο τον Βασίλη Αρσενίδη, και από τότε ξεκίνησε το ενδιαφέρον του για την τζαζ. Μετά το Λύκειο, ο Διονύσης γράφτηκε στο «Ωδείο Φίλιππος Νάκας» όπου σπούδασε με τον Γιώτη Σαμαρά και μελέτησε το έργο μεγάλων τζαζ μουσικών. Wes Montgomery, George Benson, Django Reinhardt, Charlie Parker, κλπ. Την επόμενη χρονιά πέρασε τις απαιτητικές εξετάσεις του πανεπιστημίου του Groningen, ξεκινώντας τις «επίσημες» μουσικές σπουδές του. Εκεί, είχε την ευκαιρία να σπουδάσει και να παίξει με πολλούς διάσημους μουσικούς της τζαζ σκηνής της Νέας Υόρκης όπως ο Mike Ledonne, ο Paul Bollenback, ο Wycliffe Gordon, ο Don Braden, ο Joe Lock. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε στο τζαζ festival του Αμβούργου με το κουιντέτο της νικήτριας του «Jazz Montreux Competition 2015», συνθέτριας και βοκαλίστριας, Alina Engibaryan. Συνέχισε τις σπουδές στο Κονσερβατόριο του Άμστερνταμ, όπου ανακάλυψε το νέο μεγάλο πάθος για τη gypsy jazz και τη μουσική του Django Reinhardt. Εκεί είχε την ευκαιρία να σπουδάσει με μερικούς από τους καλύτερους κιθαρίστες. Το 2107 κέρδισε στον διεθνή διαγωνισμό Bucharest International Jazz Competition με το κουιντέτο του πιανίστα Aron Gunst. Το Νοέμβρη του 2018 ηχογράφησε το πρώτο του άλμπουμ, το οποίο κυκλοφόρησε από την «Hot Club Records» και παρουσιάστηκε σε πολλές μουσικές σκηνές.
Πριν ακόμα παίξει μαζί με τον Κίμωνα, γεννήθηκε η ιδέα αυτού του πρότζεκτ που κοινό του παρονομαστή έχει την παραπλήσια αισθητική τους αντίληψη. Το «DIG!» που ηχογραφήθηκε σε τέσσερις μόλις ώρες -με ελάχιστα second takes- στο στούντιο Antart, με ηχολήπτη τον Νίκο Κόλλια, συνδυάζει bebop μελωδίες, blues feeling και μια δεξιοτεχνική ικανότητα που σαγηνεύει τον ακροατή.
«DIG!» θα πει… γουστάρω!
Η προσπάθεια των δύο, στην αρχή, ήταν να διαμορφώσουν έναν δικό τους χαρακτηριστικό τρόπο. Στο άλμπουμ «DIG!», οι δύο μουσικοί χρησιμοποιούν ως πυρήνα το αλάνθαστο λεξιλόγιο της «παράδοσης» της τζαζ: ντουέτα σαν του Jim Hall με τον Ron Carter, του Birélli Lagrène με τον Niels-Henning Orsted Pedersen, ή του Barney Kessel, με τον Ray Brown. Βασικό χαρακτηριστικό του «DIG!» είναι ο ακουστικός ήχος της κιθάρας του Πολυγένη που μιλάει την γλώσσα του swing δίπλα σε ένα κοντραμπάσο που, άλλοτε παίζει σόλο και άλλοτε «περπατάει» πάνω στον ρυθμό. Σαν παίκτες, ο Κίμων και ο Διονύσης, διακρίνονται για την ολοκληρωμένη προσέγγισή τους στο όργανό τους, προϊόν επίμονης πολύχρονης μελέτης.
Στο ρεπερτόριο του δίσκου περιλαμβάνεται ο ομώνυμος bebop-θρύλος των 60’s, που ποτέ του ο Miles -που το έγραψε- δεν ηχογράφησε. Ένα κομμάτι γεμάτο ενθουσιασμό και διάθεση για επικοινωνία που κλείνει τον δίσκο, σαν να σε προκαλεί να τον ξανακούσεις από την αρχή! Και στην αρχή; Ένα blues, το «Soft Winds» του Fletcher Henderson σε έναν medium-up ρυθμό, που σε καλεί να μείνεις εκεί, για να απολαύσεις τα υπόλοιπα tracks του δίσκου. Το «Soft Winds», περιγράφει την ιδέα του δημιουργικού ντουέτου του «DIG!»: το swing, τα blues, την ενέργεια, τον ενθουσιασμό και την επικοινωνία των δύο «συνομιλητών» μουσικών, ενώ το «Sometimes I feel like a motherless child», παίρνει σώμα και ψυχή στην απόδοσή του από το σόλο μπάσο του Κίμωνα και το «’O sole mio», του Eduardo Di Capua, παιγμένο από την μοναχική κιθάρα του Διονύση, φέρνει τον ήλιο της Μεσογείου πιο κοντά στην καταχνιά της Νέας Υόρκης. Η προσδοκία των δύο συνεργατών είναι οι ακροατές να απολαύσουν αυτά τα 49 λεπτά μουσικής, που μπορουν να ακουστούν παντού, σε μπαράκια και σε φεστιβάλ ή σε αίθουσες κλασικής μουσικής, με την ίδια ευκολία.
