Αυστρία: Η 80η «μαύρη» επέτειος της προσάρτησης της χώρας στο ναζιστικό Τρίτο Ράιχ

Ημέρα μεγάλης επετείου η σημερινή για την Αυστρία, καθώς πριν από 80 χρόνια, στις 12 Μαρτίου του 1938, στις 5.30 τα ξημερώματα, οι ορδές του Χίτλερ περνούσαν τα γερμανο-αυστριακά σύνορα στο Πασάου και στο Σέρντινγκ, πραγματοποιώντας με την επέλαση τους την από μακρόν σχεδιαζόμενη προσάρτηση της Αυστρίας στο ναζιστικό Τρίτο Ράιχ, την «επιστροφή» της γενέτειράς του στο γερμανικό Ράιχ, όπως θα κραύγαζε τρεις ημέρες αργότερα ο ίδιος, στη διαβόητη ομιλία του στην Πλατεία των Ηρώων στη Βιέννη, στις 15 Μαρτίου 1938.

Με τελετές παρουσία της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας στα πρώην χειμερινά ανάκτορα του Χόφμπουργκ, στις οποίες έχει προσκαλέσει ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, με καταθέσεις στεφάνων και άλλες εκδηλώσεις μνήμης, η επίσημη Αυστρία στέκεται σήμερα μπροστά στην επέτειο των 80 χρόνων της απαρχής της «μαύρης νύχτας» που άρχιζε εκείνη την ημέρα και θα διαρκούσε περισσότερο από επτά χρόνια, μέχρι την απελευθέρωση από τα συμμαχικά στρατεύματα στις αρχές Μαΐου του 1945.

Η χρονική περίοδος ανάμεσα στο 1933 – το οποίο υπήρξε προάγγελος της καταστροφής του 1938 — και στη χρονιά της προσάρτησης, παραμένει για την Αυστρία ένα πολύ δύσκολο κεφάλαιο της πολιτικής της αλλά και της διαχείρισης της σύγχρονης ιστορίας της, και ανάλογα με τη σκοπιά του παρατηρητή της, η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται ως «αυστροφασισμός» ή «αντίσταση στο ναζισμό με χροιά εσωτερικού αυταρχισμού».

Στις 30 Ιανουαρίου του 1933 συντελούνταν η αναρρίχηση του Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία, όταν αναλάμβανε καγκελάριος, ενώ δύο μήνες αργότερα, στις 4 Μαρτίου , στη γενέτειρα του την Αυστρία ακολουθούσε η διάλυση της αυστριακής Βουλής, η κατάργηση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, η επιβολή λογοκρισίας από το χριστιανοφασιστικών αποχρώσεων καθεστώς του τότε καγκελάριου Ένγκελμπερτ Ντόλφους.

Με την επιδρομή στα γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην πόλη Λιντς ομάδων αστυνομικών του καθεστώτος και τις δολοφονίες μελών του κόμματος, κορυφωνόταν ουσιαστικά η κατάλυση της δημοκρατίας από το καθεστώς αυτό που θεωρείτο υποχείριο της φασιστικής δικτατορίας του Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία, για να ακολουθήσει ο ολιγοήμερος, αλλά αιματηρός, αυστριακός εμφύλιος πόλεμος, που είχε ξεσπάσει στις 12 Φεβρουαρίου 1934.

Στις 25 Ιουλίου του 1934, δολοφονούνταν από ομάδα «παράνομων» Αυστριακών ναζιστών ο Ντόλφους, που για τη μια πλευρά θεωρείται ένας «δολοφόνος» των Σοσιαλιστών, για δε τους άλλους, ένας «μάρτυρας» στον αγώνα κατά του Ναζισμού και εμφανίζεται ως «το πρώτο θύμα του Χίτλερ», κάτι που συνδέεται και με την εξαιρετικά αμφιλεγόμενη θέση πως «η Αυστρία ήταν η πρώτη ελεύθερη χώρα που είχε πέσει θύμα της τυπικής επιθετικής πολιτικής του Χίτλερ».

Η θέση αυτή διατυπωνόταν στην αποκαλούμενη «Διακήρυξη της Μόσχας» την 1η Νοεμβρίου του 1943, με την οποία οι κυβερνήσεις των τριών συμμαχικών δυνάμεων, των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, της Σοβιετικής Ενωσης και της Μεγάλης Βρετανίας, αποφάσιζαν την απελευθέρωση της Αυστρίας από τη γερμανοναζιστική κατοχή και την επανασύσταση της ως ελεύθερου, ανεξάρτητου κράτους στα σύνορα του 1937.

Πολλές μεταπολεμικές αυστριακές κυβερνήσεις εκμεταλλεύτηκαν επιλεκτικά τη Διακήρυξη της Μόσχας για να στηρίξουν το αποκαλούμενο «Δόγμα του θύματος» και μόνον στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και συγκεκριμένα το 1986, με τις αποκαλύψεις για το ναζιστικό παρελθόν του νεοεκλεγέντα τότε προέδρου της Αυστρίας και πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κουρτ Βάλντχαϊμ, η ιστορία φάνηκε να ξεπερνά τους Αυστριακούς και να τους θέτει αντιμέτωπους με την πραγματικότητα.