«Αν το Μπαλί είναι το νησί των χορτοφάγων, τότε τα Εξάρχεια είναι η γειτονιά των vegans». Αυτή είναι μια φράση που διάβασα πρόσφατα ανοίγοντας ένα άρθρο του ladypapaya.com, του ελληνικού wellness site που επικεντρώνεται και συγκεντρώνει συμβουλές για τη yoga και το τρέξιμο, για το σώμα και τη διατροφή. Και η αλήθεια είναι πως μια βόλτα στη γειτονιά, επιβεβαιώνει την παραπάνω διαπίστωση (διατυπωμένη μάλιστα από μια κάτοικο της περιοχής), δίνοντας στην πολυσυζητημένη αθηναϊκή συνοικία μια διάσταση πολύ διαφορετική από τα στερεότυπα που τη συνοδεύουν.
Η περιοχή μοιάζει ανεπηρέαστη από το τι συμβαίνει στο όμορό της κέντρο. Τα μπαρ διατηρούν το στυλ τους και δεν υποκύπτουν σε μόδες, στους δρόμους της κινείται διαχρονικά η μεγαλύτερη και πιο δυναμική μερίδα του «εναλλακτικού κόσμου» της πόλης, είναι η γειτονιά των εκδόσεων, των σημερινών/χθεσινών/παντοτινών φοιτητών – τα Εξάρχεια είναι ένας πλανήτης από μόνα τους. Αλλά, αυτό το ξέρατε. Αυτό που, μοιάζει φυσιολογικό αλλά, ίσως αγνοούσατε είναι ότι αυτήν την στιγμή φιλοξενούν μια τάση που ξεκινάει από τη διατροφή και αποτελεί για πολλούς μια ολόκληρη φιλοσοφία, έναν διαφορετικό τρόπο ζωής.
Το Bamboo Vegan είναι ένα μίνι μάρκετ στον αριθμό 102 της Σόλωνος που προσφέρει από εναλλακτικά κρέατος και γαλακτομικών μέχρι καθαριστικά και καλλυντικά. «Η φιλοσοφία μας βασίζεται στην αρχή της μη-βίας. Ζούμε σε έναν κόσμο που πλέον μας παρέχει τις επιλογές να τραφούμε και να ζήσουμε ειρηνικά, χωρίς να χρειάζεται να καταναλώσουμε κρέας ή ζωικά προϊόντα. Θέλουμε να παρέχουμε ποιοτικές επιλογές για όσους επιλέγουν να ακολουθήσουν αυτό το μονοπάτι», εξηγεί ο Φώτης Πατίκας. Οι περισσότεροι πελάτες του Bamboo Vegan το επισκέπτονται για να απολαύσουν το πρωινό ή το μεσημεριανό τους, να πιουν ένα vegan καπουτσίνο, συνήθως όμως συνδυάζουν την επίσκεψή τους με κάποια ψώνια για το σπίτι «θα πάρουν ένα tofu για να μαγειρέψουν, ένα ωραίο τσάι ή μερικές μπάρες ενέργειας για το δρόμο».
Στον χώρο της Σόλωνος παρατηρούν ότι όλο και πληθαίνουν εκείνοι που είναι πλήρως ενημερωμένοι γύρω από τη vegan διατροφή. «Το διαδίκτυο έχει βοηθήσει πολύ, όπως και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα, στο Facebook οι vegans ανταλλάσσουν ιδέες και πληροφορίες που αφορούν τον τρόπο ζωής τους. Πλέον οι περισσότεροι πελάτες έρχονται γνωρίζοντας ακριβώς τι θέλουν, αλλά ακόμα και αν δεν ξέρουν, τους βοηθάμε εμείς». Υπάρχουν μύθοι γύρω από τη vegan διατροφή, γύρω από αυτό που προσφέρουν; «Συχνά λέγεται ότι δεν είναι νόστιμη, ότι είναι ανθυγιεινή, ότι είναι ακριβή. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν ισχύει, οπότε σιγά – σιγά οι μύθοι καταρρίπτονται από μόνοι τους».
Συχνά λέγεται ότι η vegan διατρφή δεν είναι νόστιμη, ότι είναι ανθυγιεινή, ότι είναι ακριβή. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν ισχύει
Φτιάχνοντας χυμούς, smoothies, σούπες ημέρας, σαλάτες και λιχουδιές στο Up-Κυτταρική θρέψη πιστεύουν ότι μέσω ενός υγιεινού τρόπου ζωής, ο κόσμος μπορεί να αλλάξει μόνο προς το καλύτερο. «Θέλουμε να μεταδώσουμε τον τρόπο με τον οποίο μπορεί αυτό να επιτευχθεί, μέσω της διατροφής. Αγαπάμε αληθινά αυτό που κάνουμε και αυτό μας οδηγεί σε αναζήτηση και προσφορά των οφελιμότερων πρώτων υλών». Βρίσκεται στη γωνία Ακαδημίας 91 και Θεμιστοκλέους. Η ομάδα του χώρου δεν συμφωνεί με αυτήν του γειτονικού Bamboo Vegan, παρατηρεί ότι οι γνώσεις όσον αφορά τη vegeterian και τη vegan διατροφή είναι ελλιπείς. Για αρχή, μπορούμε να τις ξεχωρίσουμε; «Υπάρχει μεγάλη σύγχυση. Και γι’ αυτό το λόγο, οι συχνότερες ερωτήσεις που δεχόμαστε είναι αν περιλαμβάνονται στις τροφές ζωικά στοιχεία ή μέλι». Παράλληλα, και όπως σημειώνει ο Μάρκος Βόλης, δεν είναι αυτονόητο ότι η επιλογή μιας vegeterian ή vegan διατροφής είναι ταυτόχρονα και υγιεινή. «Όπως και ο όρος υγιεινή διατροφή είναι εντελώς διαστρεβλωμένος σήμερα. Η φυσική τροφή του ανθρώπου είναι κατά σειρά προτεραιότητας τα φρούτα, οι ξηροί καρποί, τα λαχανικά, οι σπόροι, οι βολβοί και τα δημητριακά. Άρα, όποιος τρέφεται με τη φυσική μας τροφή, θα οδηγηθεί αυτόματα σε έναν vegan τρόπο ζωής αναπτύσσοντας ηθική στάση απέναντι στα ζώα».
Το Mystic Vegan είναι ένας ακόμα σημείο στη γειτονιά που επενδύει στην υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Συγγενεύει με την παλαιότερη, και ιδιαίτερα δημοφιλή, Mystic Pizza που το μενού της περιείχε ανέκαθεν πολλές vegan επιλογές και είναι αρκετά γνωστή ήδη από την προηγούμενη δεκαετία για τη βιολογική οργανική κάνναβη που χρησιμοποιεί στις συνταγές της. Πρόκειται για ένα προϊόν «μεγάλης διατροφικής άξιας και μεγάλων παρεξηγήσεων. Από το 2002 ενημερώναμε τον κόσμο για τα οφέλη της κάνναβης ενώ μας χλευάζανε, μας τρέχανε σε δικαστήρια κανονικά αλλά και τηλεοπτικά. Αισθανόμαστε δικαιωμένοι που ήδη κάποιες χιλιάδες κόσμου στην Ελλάδα απασχολούνται με τα προϊόντα κάνναβης κι αρκετοί άρρωστοι βρήκαν ίαση σε αυτήν».
Από το 2002 ενημερώναμε τον κόσμο για τα οφέλη της κάνναβης ενώ μας χλευάζανε, μας τρέχανε σε δικαστήρια κανονικά αλλά και τηλεοπτικά. Αισθανόμαστε δικαιωμένοι που ήδη κάποιες χιλιάδες κόσμου στην Ελλάδα απασχολούνται με τα προϊόντα κάνναβης κι αρκετοί άρρωστοι βρήκαν ίαση σε αυτήν.
Τα δυνατά σημεία του αριθμού 76 της Εμμανουήλ Μπενάκη είναι όλα αυτά τα χρόνια οι επιλογές σε pizza, pasta, σαλάτες ενώ το μενού συμπληρώθηκε με τις προτάσεις του σεφ Στάθη Αλεξάνδρου και της διατροφολόγου Σοφίας Κανέλου με πιάτα όπως ο καγιανάς από tofu, το μιλφέιγ λαχανικών, το burger φακής και το μπιφτέκι μανιταριών. «Τα workshops που γίνονται στο κατάστημά μας λύνουν απορίες στους επισκέπτες μας, όπως το αν στέκει διατροφικά ο βιγκανισμός, πώς φτιάχνονται η τυροκαυτερή αμυγδάλου, η μαγιονέζα φασολιού, το γάλα από κάσιους, τα γλυκά χωρίς ζάχαρη, προϊόντα που μπορεί κάποιος να τα προμηθευτεί από το δικό μας μικρό “μπακάλικο”. Παρατηρήσαμε μια στροφή στον βιγκανισμό για περιβαλλοντικούς, διατροφικούς αλλά και ηθικούς . Το ευχάριστο για εμάς είναι όταν οι μη vegan δοκιμάζουν και απολαμβάνουν τις νέες μας συνταγές και παράλληλα έρχονται σε επαφή θετικά μηνύματα του βιγκανισμού!»
Μέσα στο 2018 δημιουργήθηκε στα Εξάρχεια μία διαφορετική street food πρόταση που από τις πρώτες μέρες εμφάνισης της δημιούργησε ουρές στη Θεμιστοκλέους 43-45. Το Cookoomela Grill είναι ένα σουβλατζίδικο που όμοιο του δεν υπάρχει, αντί να μας βάζει να επιλέξουμε ανάμεσα σε διαφόρων ειδών κρέατα, μας προτείνει ως βάση στο τυλιχτό μας μανιτάρια πορτομπέλο και πλευρώτους, αμφότερα μαριναρισμένα με μπαχαρικά και ψημένα στο grill. Ο Αντώνης και ο Βασίλης Μαργαρίτης βρίσκονται πάνω από 20 χρόνια στον χώρο της εστίασης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ενώ η συνέταιρός τους Έφη Σαββίδου είναι αρχιτέκτονας που απολαμβάνει το καλό φαγητό.
Η δική τους πρόταση είναι «ένα ταχυφαγείο μεσογειακής φυτικής διατροφής που θέλει να αποδείξει ότι οι vegan δεν τρώνε μόνο χόρτα φτιάχνοντας φαγητό του δρόμου με την προετοιμασία που θα κάναμε όταν μαγειρεύουμε σπίτι μας». Φυσικά δεν χρειάζεται να έχετε απαρνηθεί την κρεατοφαγία για να επισκεφθείτε το Cookoomela Grill. Ωστόσο η ομάδα του φροντίζει να δουλεύει με συσκευασίες βιοδιασπώμενες κι ανακυκλώσιμες, ενώ και τα καθαριστικά που χρησιμοποιεί είναι από φυσικά υλικά. Εκτός από το να σερβίρει νόστιμες γεύσεις, στόχος του εναλλακτικού αυτού αθηναϊκού σουβλατζίδικου είναι να έχει όσο το δυνατόν μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα.
Γιατί όλοι οι παραπάνω επέλεξαν την περιοχή των Εξαρχείων; «Βρεθήκαμε στα Εξάρχεια το 2012, λόγω του ότι αγαπάμε την περιοχή και παλιότερα ήμασταν και κάτοικοί της για αρκετά χρόνια. Όπως όλοι γνωρίζουν, είναι μια εναλλακτική γειτονιά που έχει χώρο για το “διαφορετικό”, για τις νέες τάσεις που ανθίζουν και συχνά εξελίσσονται σε αναπόσπαστο κομμάτι στη ζωή μας» μας είπαν στο Bamboo Vegan. Στην Up- Κυτταρική θρέψη, από την άλλη, στοχεύουν «να γνωρίσει την αλήθεια ο καθημερινός μέσος κάτοικος της πόλης, εκείνοι που είναι η βάση μιας υγιούς, ανθρώπινης κοινωνίας».
Τα Εξάρχεια φαίνεται ότι υπήρξαν ανέκαθεν ένα πρόσφορο έδαφος για καινοτόμες ιδέες, το επιβεβαιώνει άλλωστε η δημιουργία του πρώτου Mystic Pizza πριν 16 χρόνια. «Αν είχαμε εμφανιστεί σε άλλη περιοχή με άλευρα και σπόρους από κάνναβη θα μας είχαν πάρει με τις πέτρες. Εδώ μας αγκάλιασαν και γι’ αυτό ακούγεται διαρκώς στην περιοχή το το “η δικιά μας Mystic είναι η καλύτερη και όχι του Καλλιμάρμαρου“». Την ίδια στιγμή, αν κι εγκαταστάθηκαν σε μια περιοχή που βρίθει από τυλιχτά κι άλλες street food επιλογές, οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από την ιδέα του Cookoomela Grill έβαλαν ένα στοίχημα με τον εαυτό τους καθώς πιστεύουν ότι της ταιριάζουν και τους ταιριάζει. Στο φινάλε «τα Εξάρχεια είναι ένα φιλόξενο μέρος για πρωτότυπες δημιουργικές προσπάθειες. Έχουν κόσμο που έχει ταξιδέψει και θέλει να δοκιμάζει νέες γεύσεις, έχουν πολλούς εναλλακτικούς επισκέπτες, είναι η πιο κατάλληλη περιοχή για εμάς».