Κάποτε το rider των διοργανωτών στις τουρνέ ήταν γεμάτο από requests με όλες τις “βρώμικες” λιχουδιές που μπορεί να φανταστεί κανείς. Από δεκάδες πίτσες και πατατάκια κάθε λογής, μέχρι μπέργκερ, ζαχαρωτά, σοκολάτες και free μπύρες και αλκοόλ. Υπήρχαν βέβαια πάντα κάποιες εξαιρέσεις, όπως ας πούμε ο Moby, ο οποίος είναι vegetarian και μέσα στη λίστα του υπήρχε και ο “τόνος που να έχει αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο”.
Γενικά, ακριβώς επειδή οι καλλιτέχνες μπορούσαν να ζητήσουν ό,τι τους ερχόταν, τα riders ήταν ανεξέλεγκτα. Και ήταν τόσο μεγάλη η χαρά τους πριν από τις συναυλίες που τα είχαν όλα αυτά μπροστά τους, που, πολύ συχνά, τα κατέβαζαν όλα λαίμαργα πριν βγουν στη σκηνή με αποτέλεσμα να έχουν υπάρξει πολλά ευτράπελα.
Το 2012, το πρώτο βράδυ της παγκόσμιας περιοδείας του, ο Justin Bieber έκανε εμετό δύο φορές και μάλιστα η πρώτη φορά ήταν επάνω στη σκηνή. Ενώ χόρευε και τραγουδούσε μαζί με τους χορευτές του, γύρισε την πλάτη του στο πλήθος, έσκυψε και τη συνέχεια μπορείτε να τη δείτε στο βίντεο. Έτρεξε στα παρασκήνια όσο οι χορευτές συνέχισαν σαν να μη συμβαίνει τίποτα και μετά από λίγο επέστρεψε. Όμως, ύστερα από λίγα τραγούδια, εξαφανίστηκε και πάλι. Αργότερα το ίδιο βράδυ, δημοσίευσε μια φωτογραφία του που τον έδειχνε στο κρεβάτι λυπημένο και όταν εξήγησε στο Twitter για ποιον λόγο το έπαθε αυτό, είπε: «Το γάλα ήταν μια κακή επιλογή! Χαχαχα». Λίγοι πίστεψαν ότι έφταιγε το γάλα, φήμες λένε ότι το παράκανε με τα φαγητά και το αλκοόλ που ήταν γεμάτα τα καμαρίνια. Κάτι αντίστοιχο, έχει συμβεί και στον Ed Sheeran που από το πολύ αλκοόλ έπαθε διάρροια όσο τραγουδούσε και κατάφερε να βγάλει το σόου χωρίς κανείς να καταλάβει ότι το παντελόνι του ήταν για πέταμα. Το παραδέχτηκε αργότερα ο ίδιος σε μία συνέντευξή του.
Από τότε πολλά έχουν αλλάξει, τουλάχιστον όσον αφορά τους μεγάλους σταρ, που πολλοί από αυτούς έχουν επιλέξει να έχουν στις τουρνέ τους δικούς τους σεφ. Εννοείται πως ο Bieber είναι πλέον ένας από αυτούς. Βέβαια, τα περισσότερα μικρότερα ονόματα και κυρίως συγκροτήματα, όσο και αν προσπαθούν να διατηρήσουν έναν υγιεινό τρόπο διατροφής, κάποιες φορές καταλήγουν να κατεβάζουν λαίμαργα ό,τι πιο αλμυρό και πιο λιπαρό μπορούν να βρουν.
Η Beyoncé είναι μία από τις σταρ που θέλει να τρώει υγιεινά στις τουρνέ όχι μόνο η ίδια αλλά και όλο το crew της. Χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν γλυκά και γκουρμέ πιάτα. Απλώς θα είναι μαγειρεμένα με υγιεινά υλικά, κάποια χωρίς γλουτένη, χωρίς λιπαρά, χωρίς δεν ξέρω και ‘γω τι. Η ποικιλία πάντως θα είναι τεράστια. Και γι’ αυτό φροντίζει ο Grant Bird σε πολλές περιπτώσεις. Στη Στοκχόλμη φέτος, οι χορευτές, το πλήρωμα και οι roadies της Beyoncé κατάλαβαν ότι ο Bird (ο οποίος είχε πάρει δύο εβδομάδες off) ήταν και πάλι μαζί τους, όταν είδαν τα εκατοντάδες διαφορετικά μπισκότα, το μαύρο σουσάμι, το wasabi, τη λευκή σοκολάτα αλλά και τη μαύρη σοκολάτα με αμύγδαλο, χωρίς γλουτένη (ανάμεσα σε πολλά). Ο Bird είναι ένας Άγγλος σεφ ζαχαροπλαστικής ο οποίος έχει επίσης μαγειρέψει για την Carrie Underwood, τον Justin Bieber και τους Mötley Crüe και ένας από τους 14 επαγγελματίες μάγειρες που ταξιδεύουν με τη Beyoncé στην παγκόσμια περιοδεία της. Ανάμεσά τους βρίσκεται ένας vegan σεφ αλλά και τρεις σεφ αυστηρά και ΜΟΝΟ για την Queen B και τον στενό της κύκλο.
Η Beyoncé είναι σαφώς τεράστια σταρ και έχει τη δυνατότητα αυτή, αλλά και πολλοί περιοδεύοντες καλλιτέχνες έχουν πλέον επαγγελματίες μάγειρες, για να μην αναφέρω ολόκληρες κινητές κουζίνες, στον δρόμο μαζί τους. Ιδίως μετά τον Covid, υπάρχει μία τάση να προσέχουν πολύ την υγεία και τη διατροφή τους για καλύτερη ευεξία αλλά και να υιοθετούν συνήθειες που συμβάλλουν στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
O Gray Rollin, ο οποίος έχει υπάρξει επί χρόνια σεφ των Linkin Park και των 30 Seconds to Mars και έχει μαγειρέψει σε περιοδείες για τον Prince, τη Madonna και την Tori Amos, έχει πει: «Παλιότερα, στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και του ’90, ήταν όλοι σε μια κατάσταση πάρτυ, κοκαΐνη και ό,τι άλλο ήθελαν. Τώρα όλο αυτό είναι μια επιχείρηση. Έχουμε μια δουλειά να κάνουμε». Αστειευόμενος για την περιοδεία των Linkin Park και των 30 Seconds to Mars το 2014, έχει δηλώσει: «Η περιοδεία ονομαζόταν Carnivores (Σαρκοφάγοι) αλλά στην πραγματικότητα 14 από τους 16 τύπους για τους οποίους μαγειρέψαμε ήταν vegan».
Δεν είναι λίγοι πλέον οι vegeterian ή οι vegan στις περιοδείες, αλλά η δυσκολία βρίσκεται στο να μπορούν να συνδυαστούν όλα τα γούστα. Για παράδειγμα δεν γίνεται να μην υπάρχουν χορτοφαγικά γεύματα στην περιοδεία της Avril Lavigne ή του Paul McCartney, αλλά από την άλλη οι περισσότεροι roadies τρώνε κρέας. Μια ακόμα δυσκολία είναι ότι οι τουρ σεφ πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται σε μια νέα, διαφορετική χωροταξική κατάσταση για το μαγείρεμα κάθε φορά, αφού αλλάζουν διαρκώς χώρους. Και υπάρχουν κινητές κουζίνες που δουλεύουν πολλές ώρες αφού μια μεγάλη περιοδεία απαιτεί τέσσερα γεύματα την ημέρα: πρωινό, μεσημεριανό, δείπνο και ένα γεύμα μετά τη συναυλία, το οποία συνήθως τρώγεται μέσα σε tour bus.
Είναι λίγο σαν να μαγειρεύουν για έναν λόχο ή για πολλούς λόχους, αφού εκτός από το συγκρότημα, έχουμε και τους εφεδρικούς τραγουδιστές και χορευτές, τους σκηνοθέτες, το συνεργείο πυροτεχνίας σε κάποιες περιπτώσεις (βεγγαλικά, φωτιές κτλ), τους φρουρούς ασφαλείας, τους μάνατζερ, τους οδηγούς των λεωφορείων και όλους τους άλλους ανθρώπους που εμπλέκονται στη μεγάλη αυτή επιχείρηση της ζωντανής ψυχαγωγίας. Σε πολλές περιπτώσεις οι κινητές κουζίνες (μία σούπερ ντούπερ ας πούμε μπορεί να διαθέτει έναν καταψύκτη, ένα δωμάτιο-ψύκτη, έναν θερμοσίφωνα 80 γαλονιών, έναν καπνιστή κρέατος, ψησταριά με ξύλα, φούρνους μεταφοράς θερμότητας και μια μηχανή που μπορεί να συσκευάσει 300 μπριζόλες ταυτόχρονα) αποσυναρμολογούνται και ταξιδεύουν αεροπορικώς σε ειδικές θήκες και επανασυναρμολογούνται σε κάθε νέα πόλη που φτάνουν! Βέβαια, έχουν τύχει και φορές που το μαγείρεμα και το ψήσιμο στον δρόμο πρέπει να γίνει σε αυτοσχέδιες κουζίνες με γεννήτρια, σε χωράφια ή ακόμα και χώρους πάρκινγκ.
Δύσκολη δουλειά αλλά κάποιος πρέπει να την κάνει. Και μιλώντας για δυσκολίες, θα επανέλθω στις γαστρεντερικές παρενέργειες. Οι σεφ λειτουργούν και λίγο σαν “βασιλικοί δοκιμαστές φαγητού” αφού δοκιμάζουν οι ίδιοι πρώτα αυτά που σερβίρουν ώστε να μην υπάρξουν δυσάρεστες συνέπειες από κάτι που έχει πάει λάθος. Μια περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης να υπάρξει και μπορεί να ακυρωθούν τα σόου για 48 ώρες. Δεδομένου λοιπόν ότι κάθε μεγάλη συναυλία πλέον είναι ένα υπερθέαμα και οι τιμές των εισιτηρίων αυξάνονται ολοένα και περισσότερο, ένα τέτοιο περιστατικό μπορεί να κοστίσει εκατομμύρια.
Πλέον στη διατροφή υπάρχουν τα πάντα. Από φρούτα και λαχανικά και smoothies, μέχρι κους κους, χορτοφαγικά nuggets, τούρτες με στέβια και νερά καρύδας. Φυσικά ο καθένας έχει και τις παραξενιές του. Για παράδειγμα ο Gene Simmons των Kiss ήθελε να έχει πάντα κοντά του ένα σάντουιτς με γαλοπούλα, μαρούλι, ντομάτα και τουρσιά αλλά τελικά τα έβγαζε όλα από μέσα και το έτρωγε μόνο με τη γαλοπούλα. Ο Jared Leto (30 Seconds to Mars) ζητούσε να έχει πάντα μαζί με κάθε γεύμα του, βιολογικό μωβ ποπ κορν. Και βέβαια υπάρχουν και οι περιπτώσεις που είναι αδύνατον να βρουν οι σεφ σε κάποια χώρα ένα συγκεκριμένο προϊόν που έχουν ζητήσει, όπως έχει συμβεί στον Marilyn Manson πίσω στα ‘90s, ο οποίος επέμενε να έχει Mac & Cheese της Kraft. Πολλά κιβώτια στάλθηκαν στην Αγγλία από την Αμερική, αφού η Kraft κατασκευάζει μια διαφορετική ποικιλία μακαρονιών και τυριών για τους Άγγλους καταναλωτές.
Όσο για την Beyoncé, θέλει και πιατάκια με φρούτα και μπισκότα στο καμαρίνι της αλλά αυτά που τρώγονται ιδιαίτερα είναι τα Reese’s cups. Όχι τα έτοιμα που βρίσκουμε στα μαγαζιά αλλά μια σπεσιαλιτέ του Grant Bird που έχει μια βάση βανίλιας με βελγική σοκολάτα γάλακτος και κομμάτια από cups φυστικοβούτυρου της Reese’s.
Πλέον η συμβολή των σεφ στις μεγάλες περιοδείες είναι τόσο σημαντική, που συχνά αναγνωρίζονται στα credits της παραγωγής από τους σταρ, μαζί με τους φωτιστές, τους σκηνοθέτες και όλους τους τεχνικούς και το management.