Ένα σχέδιο που φέρει την υπογραφή ενός κορυφαίου ακαδημαϊκού στης Σαουδικής Αραβίας απειλεί να δυναμιτίσει περαιτέρω το κλίμα στις σχέσεις μεταξύ των δύο κύριων κλάδων του Ισλάμ, Σιιτών και Σουνιτών. Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο το τέμενος που βρίσκεται στη θέση του τάφου του Μωάμεθ στη Μεδίνα σταδιακά θα κατεδαφιστεί και τελικά η σωρός του προφήτη θα μεταφερθεί σε έναν ανώνυμο τάφο σε παραπλήσιο νεκροταφείο. Το τέμενος Αλ-Μάστζιντ Αλ-Νάμπαουι στη Μεδίνα στεγάζει πέρα από τον τάφο του Μωάμεθ και αυτούς μελών της οικογένειας του. Σύμφωνα με το πλάνο, από τους πρώτους τάφους που θα καταστραφούν θα είναι αυτός της κόρης του Φατιμά, προσώπου που τιμάται ιδιαίτερα από τους Σιίτες. Αλλά δεν είναι μόνο οι Σιίτες που θα εναντιώνονταν σε μια τέτοια κίνηση· η καταστροφή ενός τόσο σημαντικού μνημείου θα έβρισκε αντίθετους τους περισσότερους μουσουλμάνους.
Συνήθως, σε μέρη όπου ριζοσπαστικά ισλαμικά κινήματα έχουν επικρατήσει και επιδίδονται σε καταστροφές της ιστορικής κληρονομιάς που αντίκειται στις αρχές τους, η είδηση γίνεται ευρέως γνωστή. Σίγουρα αρκετοί θυμόμαστε την ανατίναξη των αγαλμάτων του Βούδα στο Μπαμιγιάν του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν ενώ και η ισοπέδωση αρκετών τεμένων από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη «έπαιξε» στα διεθνή πρωτοσέλιδα. Αλλά μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές ισλαμικής -και ενδεχομένως παγκόσμιας- κληρονομιάς έχει περάσει εν πολλοίς απαρατήρητη. Οι αρχές της υπερσυντηρητικής Σαουδικής Αραβίας, υπό το πρόσχημα της επέκτασης των τεμένων σε Μέκκα και Μεδίνα έχουν ήδη εξαλείψει το 95% των ιστορικών κτηρίων σε αυτές και ειδικά στη Μέκκα τα έχουν αντικαταστήσει με υπερπολυτελή ξενοδοχεία και εμπορικά κέντρα. Την ιδεολογική κάλυψη για αυτές τις δράσεις την παρέχει η ακραία ερμηνεία του Ισλάμ -των Ουαχαβιτών- που έχει επικρατήσει στη χώρα, χάρη στη συμμαχία της με το βασιλικό οίκο των Σαούδ από τον 18ο αιώνα κι έπειτα. Σύμφωνα με τους ανώτερους κληρικούς των Ουαχαβιτών, η απόδοση τιμών σε πρόσωπα διασπά τον ολοκληρωτικό χαρακτήρα της πίστης που θα πρέπει να απευθύνεται μόνο στο Θεό. Επομένως τα ιστορικά τεμένη ή άλλες τοποθεσίες που συνδέονται με σημαντικά κατά την εξέλιξη του Ισλάμ πρόσωπα, κρίνονται ύποπτα για ειδωλολατρικές εκδηλώσεις από μέρους των πιστών και πρέπει να εξαλειφθούν. Τα πετροδολλάρια που εισρέουν στη χώρα και ενισχύουν το μηχανισμό ασφαλείας του κράτους, έχουν επιτρέψει επίσης στους Ουαχαβίτες να πραγματοποιήσουν σε μεγάλο βαθμό το όραμα τους. Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι κάτοικοι της Μέκκας και της Μεδίνας, όπως και της ευρύτερης περιοχής της Χετζάζης δεν έχουν προσχωρήσει στο εν λόγω εξτρεμιστικό δόγμα.
Αυτές οι εξελίξεις κινδυνεύουν να αποξενώσουν τα εκατομμύρια των προσκυνητών που καταφθάνουν κάθε χρόνο προκειμένου να εκτελέσουν το θρησκευτικό καθήκον του Χατζ. Πέρα από το συνήθως χαλαρότερο χαρακτήρα που επιτρέπει την αναγνώριση «αγίων» που επικρατεί σε πιο περιφερειακές εκδοχές του Ισλάμ, η ανέγερση υπερπολυτελών ξενοδοχείων και η παράδοση της περιοχής γύρω από το Μεγάλο Τέμενος της Μέκκας προς επιχειρηματική αξιοποίηση έρχεται σε αντίφαση με τον εξισωτικό χαρακτήρα του Ισλάμ, γεγονός που δεν έχει περάσει απαρατήρητο από μουσουλμάνους σχολιαστές. Και βέβαια χρειάζεται να αναρωτηθούμε αν ένα κράτος έχει το δικαίωμα να καταστρέφει την ιστορική κληρονομιά του σχεδόν ανενόχλητο, ακόμα και αν αυτή η συζήτηση έπεται αυτής περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
