Το μεσημέρι του Σαββάτου της 29ης Απριλίου ένας ταύρος σφαγιάστηκε σε κοινή θέα στον προαύλιο χώρο της Ι.Μ. Ταξιαρχών Μανταμάδου Λέσβου παρά τη ρητή απαγόρευση θρησκευτικής σφαγής-θυσίας υπό αυτές τις συνθήκες.
Το 2015 η οργάνωση Κιβωτός Μυτιλήνης συγκέντρωσε όλα τα νόμιμα έγγραφα και τις αποδείξεις ότι ο νόμος παραβιάζεται κατά τη διάρκεια του πανηγυριού και τα υπέβαλλε στην εισαγγελία του νησιού. Η εισαγγελέας εφάρμοσε τον νόμο και απαγόρευσε τη σφαγή ζώων στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας.
«Υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις αλλά ο νόμος είναι νόμος και είχαμε την εντύπωση ότι εφαρμόστηκε και το 2015 και το 2016. Όμως πριν από λίγους μήνες ήρθε στα χέρια μας το περιοδικό “Τα Μανταμαδιώτικα” (τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2016) που εκδίδουν οι κάτοικοι του χωριού Μανταμάδου που μένουν στην Αθήνα. Εκεί υπάρχει κείμενο του Ευστράτιου Δήσσου, ιερέα του ναού που, φαίνεται ότι παραδέχεται ότι εφάρμοσε το έθιμο “με δική του ευθύνη” όπως γράφει χαρακτηριστικά», λέει στην Popaganda o κ. Ιωσήφ Μποτετζάγιας, πρόεδρος της Κιβωτού Μυτιλήνης και Αναπλ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Πράγματι, όπως διαβάζει κανείς στο περιοδικό, μεταξύ άλλων ο ιερέας απειλεί όσους θέλουν να τηρείται ο νόμος (δηλαδή η σφαγή να γίνεται σε κατάλληλο σφαγείο ώστε το ζώο να μην ταλαιπωρείται) γράφοντας: «Έπειτα ας προσέξουν! Πολλοί τα έχουν βάλει με τον Ταξιάρχη και το μετάνιωσαν! Ας γνωρίζουν ότι ο δικός μας Άγιος δεν κρατά σταυρό, αλλά σπαθί. Τούτο προς “γνώσιν και συμ- μόρφωσιν”». Eνώ μόλις στην προηγούμενη σελίδα του περιοδικού γράφει το εξής: «Γιατί τη σφαγή του Ταύρου την κάνουν οι ίδιοι οι υπάλληλοι του σφαγείου, με τις ίδιες λεύκες ενδυμασίες τους και με τα ίδια εργαλεία του Σφαγείου και με την παρουσία Κτηνίατρου». Ο ισχυρισμός του καταρρίπτεται από το φρικτό βίντεο του 2014. Όποιος το δει θα διαπιστώσει ότι ο ταύρος δέχτηκε πέντε συνολικά χτυπήματα στο κεφάλι με πιστόλι με καρφί, μέχρι να υποκύψει στα τραύματά του. Εδώ έχουμε μια ξεκάθαρη περίπτωση βασανισμού ζώου για χάρη ενός θρησκευτικού εθίμου.
«Ας γνωρίζουν ότι ο δικός μας Άγιος δεν κρατά σταυρό,αλλά σπαθί» γράφει ο παπά Στρατής υπερασπιζόμενος τη σφαγή ζώου στο προαύλιο ναού και κηρύττοντας , ξεκάθαρα, την χριστιανική αγάπη.
Η Κιβωτός Μυτιλήνης παρέδωσε το περιοδικό στην εισαγγελία του νησιού για να διερευνήσει εάν οι ισχυρισμοί του ιερέα είναι ειλικρινείς, κάτι που σημαίνει ότι υπήρξε παρανομία και το 2016. Πριν το φετινό πανηγύρι η Κιβωτός επικοινώνησε πάλι με την Εισαγγελία, την Διεύθυνση Κτηνιατρικής και την Αστυνομία και ζήτησε νέα γνωμοδότηση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ώστε να υπάρξει επιβεβαίωση ότι δεν έχει διαφοροποιηθεί ο νόμος. Παρότι η αστυνομία είχε λάβει προειδοποίηση από την Κιβωτό ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι θα σφαγιαστεί ζώο εκτός σφαγείου, φαίνεται ότι δεν υπήρξε κάποια επιτήρηση. Το ζώο σφάχτηκε μπροστά σε δεκάδες κόσμου, ενώ κάποιοι τραβούσαν και βίντεο ή φωτογραφίες με τα κινητά τους τηλέφωνα. Την Κυριακή 30 Απριλίου, η Κιβωτός υπέβαλλε μήνυση αλλά το αυτόφωρο είχε παρέλθει. Αυτή τη στιγμή η εισαγγελία Λέσβου διερευνά την υπόθεση.
Όπως επισημαίνεται στη γνωμοδότηση (με ημερομηνία 27 Απριλίου 2017) η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 1197/1981 που ορίζει την απαγόρευση της χωρίς αναισθητοποίηση θανάτωσης θηλαστικών στα σφαγεία, δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής, ως αυστηρότερη εθνική διάταξη, κατά το άρθρο 26 παρ. 1 του Κανονισμού 1099/2009, στην ειδική περίπτωση της θρησκευτικής σφαγής που προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 4 αυτού. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, από τον κανόνα της αναισθητοποίησης εξαιρούνται τα ζώα που υποβάλλονται σε ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους, υπό την προϋπόθεση ότι η σφαγή διενεργείται σε σφαγείο και ότι τηρούνται οι απαιτήσεις του άρθρου 15 του αυτού κανονισμού για τις εργασίες χειρισμού και ακινητοποίησης των ζώων στο σφαγείο. Η διάταξη αυτή αφορά τις θρησκευτικές σφαγές kosher και halal. Η πρώτη διενεργείται από τους Εβραίους, η δεύτερη από τους Μουσουλμάνους.
Το διευκρινιστικό έγγραφο που ξεκαθαρίζει ότι δεν γίνεται καμία εξαίρεση: όλες οι θρησκευτικές σφαγές πρέπει να τελούνται σε σφαγείο.
Σε διευκρινιστική γνωμοδότηση της 28ης Απριλίου που αφορά στο έθιμο της σφαγής-θυσίας ταύρου κατά την πανήγυρη Ι.Μ. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μανταμάδου Λέσβου είναι σαφές ότι «το βοειδές θα πρέπει να σφαγεί σε συγκεκριμένη σφαγειοτεχνική εγκατάσταση. Σημειώνεται ότι η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε σχετικό ερώτημα, επιβεβαιώνει τα παραπάνω». Με λίγα λόγια: οι θρησκευτικές σφαγές επιτρέπονται ςκαι κατά περίπτωση χωρίς αναισθητοποίηση του ζώου- αλλά πάντα σε χώρο σφαγείου.
Έτσι λοιπόν έχουν τα πράγματα από νομικής απόψεως. Από ηθικής τι γίνεται; Ο κ. Ιωσήφ Μποτετζάγιας λέει ότι ο ίδιος ο μητροπολίτης Μυρίνης Λέσβου Χρυσόστομος είχε το 2015 δηλώσει ότι είναι κάθετα αντίθετος με τις δημόσιες σφαγές όχι μόνο για λόγους μονιμότητας αλλά και ηθικής τάξεως και σεβασμού της ιερότητας του χώρου. Ο ίδιος θεωρεί ότι δεν πρέπει να απαγορευτούν οι θρησκευτικές θυσίες αλλά να τηρούνται οι νόμοι.
Εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς τι είδους κατάνυξη προκαλεί η θανάτωση ενός ζώου χωρίς αναισθητοποίηση -κι ας το επιτρέπει ο νόμος υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες- για να ικανοποιηθεί το θρησκευτικό αίσθημα κάποιων πιστών. Στο βίντεο του 2013 φαίνεται μια γυναίκα που πάει και βουτάει βαμβάκια στη πληγή του σφαγιασμένου ζώου γιατί το αίμα του θεωρείται ιερό. Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι επειδή τα τεμάχια του ταύρου ύστερα από τη σφαγή μαγειρεύονται και μετά προσφέρονται δωρεάν στους πιστούς δεν υπάρχει καμία διαφορά από αυτό που κάνουμε σχεδόν όλοι, σχεδόν καθημερινά στο τραπέζι μας όταν τρώμε κρέας. Κάποτε τίποτα δεν ήταν πιο συνηθισμένο από ανθρώπους που έσφαζαν τα ζώα τους στα χωριά για να φάνε – ακόμη συμβαίνει σε κάποιο βαθμό. Ίσως, μάλιστα, ακόμη να υπάρχουν περιπτώσεις που δεν γίνεται με τον πιο ήπιο -για το ζώο- τρόπο.
Το 2017, όμως, η εικόνα ενός ταύρου που αιχμαλωτίζεται στον προαύλιο χώρο μιας εκκλησίας και σφαγιάζεται -συχνά με μαρτυρικό τρόπο- μπροστά σε ανθρώπους που υψώνουν τα κινητά τους για να τραβήξουν βίντεο ή φωτογραφίες, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μια δοξασία προς την άνοιξη και την έννοια της θυσίας αλλά μια γκροτέσκα εικόνα που αποδεικνύει για ακόμη μια φορά πόσο έχουμε χάσει την επαφή μας με την φύση. Δεν την εκμεταλλευόμαστε για να υπάρξουμε, την εκμεταλλευόμαστε γιατί δεν τη σεβόμαστε.
