Ο σύλλογος που έλεγες πριν ότι θες να δουλέψεις θα μπορούσε να είναι κι ελληνικός; Όχι, δεν θα μπορούσε να είναι ελληνικός ούτως η άλλως αυτή τη στιγμή οι μεγάλες ομάδες έχουν προπονητές. Νομίζω επίσης ότι είναι και το αυτονόητο. Κάτι που δεν μπορεί να λειτουργήσει, δεν λειτουργεί απλά.Δεν θέλω να πω αν είναι σωστό ή λάθος.
Θεωρείς ότι είσαι έτοιμος για την Α List; Να κάτσεις στον πάγκο μιας ομάδας που εξαρχής στοχεύει στους τίτλους και δεν τους διεκδικεί ως αουτσάιντερ όπως έχεις κάνει 2-3 φορές μέχρι τώρα με καλύτερο παράδειγμα την Μπιλμπάο; Ναι, θεωρώ τον εαυτό μου έτοιμο και στα δύο κομμάτια: στο αγωνιστικό/τεχνικό και στο λειτουργικό. Η διαδρομή σε όλες αυτές τις χώρες, σε διαφορετικές πόλεις κι ομάδες μέ έχει βοηθήσει στο κομμάτι της ωριμότητας.
Τι χρειάζεται μία τέτοια ομάδα που κάθε χρόνο παίζει για το F4; Ας πούμε οι δικοί μας «αιώνιοι», η Ρεάλ, η Μπάρτσα, η Μακάμπι, η ΤΣΣΚΑ, ομάδες που αρκετοί πάικτες θα έχουν μεγαλύτερο συμβόλαιο από σένα… Είναι καθαρά θέμα χαρακτήρα και προσωπικότητας. Να ανταπεξέλθεις στην πίεση για αποτελέσματα. Μετά πάμε πάλι στο κομμάτι των σχέσεων, δηλαδή να ξεκαθαρίσεις στα αστέρια σου αλλά και σε όλη την ομάδα τους κανόνες λειτουργίας. Δεν είναι μόνο αυτό που θεωρεί ο κόσμος ως «πειθαρχία», είναι να τους πείσεις ότι ο τρόπος σου είναι ο σωστός για να κερδίσετε.
Είπες το Σάββατο στο TEDx Athens: «Πίστευα ότι οι ομάδες γίνονται από καλά παιδιά και μετά κατάλαβα ότι.. μάλλον δεν είναι έτσι». Ναι αυτό είναι αλήθεια. Με τα καλά παιδιά έχεις το κεφάλι σου ήσυχο αλλά δεν μπορούν να σε φτάσουν ψηλά.
Συνεχίζεις στην Εθνική;
Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, ναι.
Έχεις ένα παράδειγμα κάποιου παίκτη που ήταν προβληματικός και αργότερα τα βρήκατε; Έχω βέβαια αλλά δεν μπορώ να σου πω, δεν έχει σημασία. Στην αρχή πήγαινα μετωπικά στη σύγκρουση. Καμιά φορά είναι λάθος. Πρέπει να βρεις την ιδανική στιγμή για να το κάνεις. Μπροστά στην ομάδα ή κατ’ ιδίαν; Πρέπει να γνωρίζεις τον άλλον, να ξέρεις πως θα αντιδράσει Έχω προσβάλλει παίκτη μπροστά στην ομάδα με πολύ άσχημα αποτελέσματα, τον έχασα. Σε άλλη περίπτωση όμως τον έβαλα στη διαδικασία να μου αποδείξει ότι έχω άδικο, εκεί τον κέρδισα.
Στο Μπιλμπάο, ας πούμε, έκανα κάτι που μετά έμαθα ότι το χρησιμοποιούνε κι εταιρείες. Είχα σπάσει το κεφάλι μου να βγάλω την ομάδα από το τέλμα. Ήταν προτελευταίοι όταν πήγα, δεν πίστευαν καθόλου στον εαυτό τους παρότι παίκτες με εμπειρία, δεν τους έβγαινε τίποτα. Κάναμε κουβέντες, meetings, ανυψωτικά «πάμε παιδιά γερά», εκείνο και το άλλο, χάσαμε τα δύο πρώτα ματς. Μετά το δεύτερο παιχνίδι τους κάλεσα σε ένα meeting, σταμάτησα να μιλάω και τους έβαλα τον έναν απέναντι στον άλλο. Είχα δει πρόβλημα συνεννόησης, όχι μεταξύ τους σχέσεων και ήθελα να συζητήσουν μπασκετικά, σαν να μην είμαι παρών. Έλεγε π.χ. ο Ερβέλ στον Μουμπρού που είναι και φίλοι: «Μα εσύ κρατάς την μπάλα συνέχεια στα χέρια σου». Ο άλλος στην αρχή κοκκίνισε, αλλά είπαν είπαν είπαν και βγαίνοντας από αυτό το meeting είχαμε καταφέρει να λύσουμε πολλά. Και φάνηκε στο γήπεδο.
Έχει πολύ ενδιαφέρον όλο αυτό για όσους δεν έχουν μυρωδιά αποδυτηρίων, εννοώ ότι πρέπει να κάνεις συνεχώς τέτοια τρικ παίζοντας με το μυαλό εικοσιπεντάχρονων εκατομμυριούχων…. Στο τέλος της ημέρας είναι απλά είναι παιδιά που θέλουν να κερδίσουν. Είτε μέσω εγωισμού επειδή είναι εγωιστές, είτε μέσω συνόλου γιατί είναι κι επαγγελματίες. ΟΚ, είναι κι εκατομμυριούχοι, αλλά το παιχνίδι είναι παιχνίδι. Εγώ προσπαθώ με τους συνεργάτες μου να τους κεντρίζω το ενδιαφέρον για να μην χαλαρώσουν και πάνε με τον αυτόματο.
Θα σε βάλω στο απέναντι χωράφι μιας και το έχουμε πρόσφατο. Αυτό που έγινε με το ποδόσφαιρο πως το είδες; Μια ομάδα που πέρασε ομαλά από τον Ρεχάγκελ στον Σάντος, ξαφνικά μετά από ένα ικανοποιητικό Μουντιάλ να πιάνει πάτο… Αυτό που δεν ξέρουμε καθόλου είναι οι σχέσεις του Ρανιέρι με την ομάδα. Δηλαδή τι αρχές πέρασε μέσα στην ομάδα, βασικά αν τις πέρασε. Αυτό πρέπει να γνωρίζει κάποιος για να καταλάβει πως η ομάδα έφτασε σε αυτό το σημείο. Εγώ δεν μπορώ να το κρίνω.
Είναι τόσο εύκολο κάτι να στραβώσει τόσο πολύ; Είναι πιο εύκολο να στραβώσει παρά να φτιάξει. Μπορεί να χτίζεις κάτι και σε μία μέρα αυτό να διαλυθεί. Και η κατηφόρα είναι ελεύθερη πτώση, από τον καθένα μπορεί να χάσεις, από μία καφετέρια όχι από τα Φερόε…. Γιατί ο ψυχολογικός παράγοντας παίζει ρόλο. Αυτοπεποίθηση, χαλαρότητα, «Οκ, εντάξει, κάποια στιγμή θα τους βάλουμε ένα γκολ». Άμα δεν είσαι έτοιμος πνευματικά, τιμωρείσαι.
Οι παίκτες ξέρουν τα πάντα, μπορούν να σου πουν τον Απρίλη τι πουλόβερ φορούσες στις 6 Νοεμβρίου. Αν πεις μία κουβέντα και την αλλάξεις μετά από 5 μήνες, μετά από 1 χρόνο, ο παίκτης θα στο θυμήσει.
Ξεχωρίζεις κάποιες από τις μεγάλες προσωπικότητες που βρέθηκες δίπλα τους ως παίκτης, συμπαίκτης ή προπονητής; Έχεις πει ότι ο Τσόσιτς σου άλλαξε τη ζωή… Με τον Τσόσιτς άρχισα να σκέφτομαι προπονητικά. Ήταν ο πρώτος που έβαλε τον ρολίστα στο μυαλό του έλληνα φιλάθλου και παράγοντα. Άνοιξε το ρόστερ, χρησιμοποιούσε περισσότερους από 7-8 παίκτες κι έδινε σημασία σε λεπτομέρειες που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του. Ιδιαίτερος αλλά καταπληκτικός άνθρωπος, ακόμα χρησιμοποιώ στοιχεία της φιλοσοφίας του εντός κι εκτός γηπέδου.
Από τον Ίβκοβιτς τι έμαθες; Δεν είναι τι μου έμαθε αλλά τι πήρα εγώ από αυτόν, έχει διαφορά. Ήταν, και είναι προφανώς, τρομερός στο πως διαχειρίζεται τις κρίσεις. Το θέμα είναι πώς θα αφομοιώσεις πάνω στο δικό σου χαρακτήρα αυτά που βλέπεις. Άμα κάνεις την καρικατούρα κάποιου, οι πρώτοι που θα το καταλάβουν είναι οι παίκτες. Αμέσως! Οι παίκτες ξέρουν τα πάντα, μπορούν να σου πουν τον Απρίλη τι πουλόβερ φορούσες στις 6 Νοεμβρίου. Αν πεις μία κουβέντα και την αλλάξεις μετά από 5 μήνες, μετά από 1 χρόνο, ο παίκτης θα στο θυμήσει.
Αν είναι να προπονήσεις 12 κωλόπαιδα πρέπει να είσαι 12 φορές κωλόπαιδο; Αυτό είναι αλήθεια, με τα χρόνια όμως γίνεσαι και πιο προσαρμοστικός. Πρέπει να υπάρχει αυτή η ελαστικότητα, το έχω πάθει να βάλω τον εαυτό μου πάνω από την ομάδα και αυτό είναι λάθος. Από την άλλη, ο πρωταθλητισμός δεν είναι δημοκρατικός. Ο προπονητής πρέπει να είναι φυσικός ηγέτης χωρίς να είναι ο πρωταγωνιστής.
Τον Τύπο πως έμαθες να τον χειρίζεσαι τόσο καλά; Πιο πολύ όταν ήμουν βοηθός, έβλεπα λιγάκι τον πρώτο προπονητή σε σχέση με τον Τύπο, ήμουν στο ενδιάμεσο και μπορούσα ψύχραιμα (και χωρίς ευθύνη) να δω όλη τη διαχείριση. Και πάλι είναι θέμα χαρακτήρα πιστεύω. Δηλαδή κατά πόσο μπορούν να σε επηρεάσei μία άσχημη, μια βρώμικη κριτική. Όλοι λένε η καλή κριτική με κάνει καλύτερο, δεν ξέρω πόσοι το πιστεύουν αυτό.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι δεν υπάρχει κάποιος που δεν του αρέσει να διαβάζει ώραία πράγματα για τον εαυτό του. Το πιο αστείο δε είναι το άλλο που λένε «εγώ δε διαβάζω». Μέγα ψέμα, και να μη τα διαβάζει ο ίδιος, τα κάνουν κάποιοι άλλοι και του τα λένε. Σε αυτό το κομμάτι είμαι πλούσιος από εμπειρίες και μπορώ να σέβομαι το δημοσιογράφο χωρίς να θεωρώ δεδομένο ότι θα με σεβαστεί εκείνος.
Το επικοινωνιακό σου πάντως το ενέταξες εξαρχής σε μία εικόνα μοντέρνα, ντύσιμο-γλώσσες-συμπεριφορά, μακριά από το παλιό πρότυπο του έλληνα προπονητή… Θεωρώ ότι η εικόνα του προπονητή είναι σημαντική. Και για τους παίκτες του ακόμα. Δε λέω να είσαι ο πιο ωραίος, να έχεις το καλύτερο κοστούμι, αλλά είσαι εκτεθιμένος, βγαίνουμε σχεδόν κάθε μέρα και μιλάς, σε βλέπει ο κόσμος στην τηλεόραση. Κι ο λόγος είναι πολύ σημαντικός, να έχεις μία επικοινωνία άμεση και να σε καταλαβαίνουν. Σε τρεις μήνες έμαθα Ισπανικά γιατί έιχα δει στη Ρωσία ότι δε γίνεται παντού με μεταφραστή.
Εκεί ήταν η πιο παράλογη εμπειρία της καρίερας σου; Στην Εθνική Ρωσίας; Καλά εντάξει, ναι. Και ήταν μια απόδειξη ότι δεν μπορεί σε μια συνεργασία να παίζει ρόλο μόνο το οικονομικό. Τα χρήματα εκεί ήταν πολύ καλά, κάτι που ίσως δεν πρόκειται να ξαναβρω στη ζωή μου αλλά βρέθηκα στη μέση αντικατάστασης προσώπων στην ηγεσία της ομοσπονδίας και δεν πρόλαβα ούτε προπόνηση να κάνω. Ήταν χάος.
Να κλείσουμε με το Μπιλμπάο. Γιατί σε έχει κερδίσει τόσο; Είναι μια φανταστική πόλη όπως και όλη η Χώρα των Βάσκων. Οικονομικά κινούνται σε τρεις άξονες: στην εξόρυξη του σιδήρου και τη διακίνησή του μέσω του λιμανιού, στην εστίαση –η κουζίνα τους είναι εκπληκτική, με πολλές διακρίσεις- και στον τουρισμό. Ειδικά, από όταν χτίστηκε το 1997 το περίφημο Μουσείο Guggenheim. Τόσο το πολιτιστικό όσο και το γαστρονομικό εντάχθηκαν σε ένα οργανωμένο σχέδιο, για να χτιστεί το μουσείο επιβλήθηκε φόρος κατά κεφάλη σε κάθε ντόπιο φορολογούμενο. Αλλά απέδωσε. Γενικά είναι ήσυχοι άνθρωποι που μοιάζουν πάρα μα πάρα πολύ με εμάς τους Έλληνες, με τη μόνη διαφορά ότι σέβονται περισσότερο τους κανόνες, έχουν όρια. Επειδή μιλούσα ήδη ισπανικά, όταν ήρθα εδώ το 2010 με δέχθηκαν αμέσως, σήκωσαν μάλιστα και την ελληνική σημαία στο γήπεδο, ενώ πηγαίνω συχνά και στο Σαν Μαμές να δω την Ατλέτικ. Πλέον δε τίθενται ζητήματα αυτονομίας μετά τη διάλυση της ΕΤΑ, ούτως ή άλλως στάθηκαν ευνοημένοι στο παρελθόν σε οικονομικές παροχές από την κεντρική διοίκηση. Αλλά να ξαναπώ για την κουζίνα, είναι απίστευτη πραγματικά.
