Η yoga, η rumba και ένα κοζανίτικο έθιμο ανήκουν πλέον στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας

Στην Αιθιοπία συνεδριάζει για 11η χρονιά, η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η παρουσία σ’ αυτόν τον νέο κατάλογο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να επιφέρει μια οικονομική ή επιμελητειακή υποστήριξη εκ μέρους της UNESCO σε χώρες που δυσκολεύονται να προστατεύσουν οι ίδιες τις πρακτικές αυτές.

Χθες η επιτροπή ενέταξε τη βελγική μπύρα και την κουβανέζικη ρούμπα, ενώ σήμερα προσέθεσε τη γιόγκα, το ιδιόμορφο μίγμα άσκησης και διαλογισμού, που γεννήθηκε στην Ινδία και έγινε δημοφιλές σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Η yoga περιελήφθη σήμερα στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας από μια ειδική επιτροπή της UNESCO που συνεδρίασε στην Αντίς Αμπέμπα. 

«Η φιλοσοφία πίσω από την αρχαία πρακτική της γιόγκα στην Ινδία επηρέασε πολυάριθμες πλευρές της ινδικής κοινωνίας», επισημαίνει σε ανακοίνωση ο οργανισμός του ΟΗΕ για την επιστήμη και τον πολιτισμό, η έδρα του οποίου βρίσκεται στο Παρίσι.

Γιόγκα κάνουν άνθρωποι «κάθε ηλικίας, χωρίς διάκριση φύλου, τάξης ή θρησκείας» και η πρακτική αυτή «συνδυάζει στάσεις, στοχασμό, ελεγχόμενη αναπνοή, απαγγελία λέξεων και άλλες τεχνικές που έχουν στόχο να αναπτύξουν το άτομο, να ανακουφίσουν τους πόνους και να επιτρέψουν μια κατάσταση απελευθέρωσης», συνοψίζει η UNESCO.

Η επιτροπή για τη διατήρηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, η οποία συνεδριάζει από τις 28 Νοεμβρίου μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου στην Αιθιοπία, ενέταξε χθες τη βελγική μπύρα και την κουβανέζικη ρούμπα σ’ αυτόν τον κατάλογο που δημιουργήθηκε πριν από δέκα χρόνια και περιλαμβάνει διάφορα είδη ζώσας κληρονομιάς (χορός, μουσική, γαστρονομία, γιορτές ή φεστιβάλ…).

Η δημιουργία του πριν από δέκα χρόνια αντανακλά μια εξέλιξη της έννοιας της κληρονομιάς –που για καιρό περιοριζόταν στους ευρωπαϊκούς πύργους και ζωγραφικές– και επιτρέπει «σε χώρες που δεν έχουν εκφραστεί μέσω της αριχτεκτονικής να προβάλλουν πολιτιστικές πρακτικές τους», σύμφωνα με τον Τιμ Κέρτις, γραμματέα της σύμβασης της UNESCO για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Άλλο ένα ελληνικό στοιχείο που εγγράφηκε χτες στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας ήταν αυτό των Μωμόερων, εθιμικού δρώμενου του Δωδεκαημέρου, όπως τελείται σε οκτώ χωριά της ευρύτερης περιοχής της Κοζάνης (Τετράλοφος, Άγιος Δημήτριος, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι, Κομνηνά, Ασβεστόπετρα, Καρυοχώρι). Οι κάτοικοι των περιοχών, κατά κύριο λόγο Πόντιοι, απόγονοι Ποντίων προσφύγων από την περιοχή της ορεινής Τραπεζούντας (Ματσούκα), εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα το 1923.

Το εθιμικό δρώμενο των Μωμόερων, έχει εορταστικό χαρακτήρα και συνδέεται άμεσα με τον ερχομό του νέου έτους. Η έντονη θεατρική του διάσταση είναι χαρακτηριστική, μιας και περιλαμβάνει πολλούς θεατρικούς ρόλους, που ενσαρκώνονται από τα μέλη της κοινότητας. Το έθιμο αυτό αποτελεί παράλληλα και ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία συλλογικής ταυτότητας και αυτοπροσδιορισμού των Ποντίων, καθώς και το τέταρτο στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που εγγράφει η χώρα μας στον συγκεκριμένο κατάλογο της UNESCO. 

Προηγούμενες εγγραφές της Ελλάδας στον κατάλογο: 

• η Μεσογειακή Δίαιτα (μαζί με Ιταλία, Ισπανία, Μαρόκο, Πορτογαλία, Κύπρο, Κροατία),
• η Παραδοσιακή Μαστιχοκαλλιέργεια στη Χίο και
• η Τηνιακή Μαρμαροτεχνία.

Η χώρα μας έχει υποβάλλει υποψηφιότητα και για το Ρεμπέτικο, η οποία θα αξιολογηθεί το φθινόπωρο του ’17, ενώ ετοιμάζεται και η υποβολή για την Τέχνη της Ξερολιθιάς για το ’18, μαζί με άλλες χώρες.