Πόρισμα PEGA: Άμεση αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και συμμετοχή της Europol στις έρευνες στην Ελλάδα
Σήμερα το βράδυ στην εξεταστική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, PEGA, που ερευνά το σκάνδαλο των υποκλοπών, θα ψηφιστούν το πόρισμα των ερευνών της επιτροπής αλλά και οι συστάσεις της προς τα κράτη-μέλη, οι οποίες, όπως ήταν αναμενόμενο, είναι δυστυχώς καταδικαστικές για τη χώρα μας: Η PEGA ζητά αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και των Ανεξάρτητων Αρχών, συμμετοχή της Europol στις έρευνες, κατάργηση των ρυθμίσεων που περιορίζουν τη δυνατότητα ενημέρωσης των θυμάτων, και απομάκρυνση της ΕΥΠ από τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού.
Ειδικότερα, το πόρισμα καταγράφει με απόλυτη σαφήνεια την απόλυτη ταύτιση των παρακολουθήσεων μέσω του Predator με τις υποκλοπές της ΕΥΠ, και οδηγεί απευθείας στο στενό πυρήνα του Πρωθυπουργικού Γραφείου, παρουσιάζοντας τα προφίλ των εμπλεκόμενων Δημητριάδη, Μπίτζιου, Λαβράνου.
Επιπλέον, το πόρισμα, στα 40 άρθρα του που αφορούν την Ελλάδα, κάνει εκτενή αναφορά στην υπόθεση παρακολούθησης Ανδρουλάκη, υπογραμμίζοντας την χρονική συγκυρία της παρακολούθησης με την υποψηφιότητα του για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Καταγράφει επίσης λεπτομερώς, μεταξύ άλλων, την υπόθεση παρακολούθησης Κουκάκη και Σπίρτζη, ενώ επισημαίνει πως ο κατάλογος των θυμάτων, φερόμενων ή επιβεβαιωμένων ως τώρα, «μοιάζει με εντυπωσιακό ευρετήριο σημαντικών προσώπων από τους τομείς της πολιτικής, των επιχειρήσεων και των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα».
Η επιτροπή εφιστά την προσοχή, δε, στον συγκεκριμένο κατάλογο, καθώς ο αντίκτυπος της στόχευσης αυτών των προσώπων, ξεπερνά τα στενά όρια των εξατομικευμένων περιπτώσεων και εκτείνεται σε όλες τις επαφές τους, συμπεριλαμβανομένων αυτών στα ευρωπαϊκά όργανα.
Δεδομένων αυτών, το πόρισμα διακρίνει ότι στην περίπτωση της Ελλάδας, «η κατάχρηση του κατασκοπευτικού λογισμικού δεν φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης αυταρχικής στρατηγικής, αλλά εργαλείο που χρησιμοποιείται σε ad hoc βάση για πολιτικά και οικονομικά οφέλη».
Ωστόσο, η χώρα μας τοποθετείται στο ίδιο κάδρο με αυταρχικά καθεστώτα, όπως του Όρμπαν στην Ουγγαρία, όπου επίσης η PEGA διαπίστωσε πως πάνω από 300 Ούγγροι έχουν πέσει θύματα του Pegasus, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών ακτιβιστών, δημοσιογράφων, δικηγόρων, επιχειρηματιών και ενός πρώην υπουργού της κυβέρνησης.
Στην Πολωνία, διακρίνονται κάποιες επιπλέον κοινοτοπίες με το ελληνικό modus operandi: «Ο αποτελεσματικός εκ των προτέρων και κατασταλτικός έλεγχος, καθώς και η ανεξάρτητη εποπτεία, έχουν σχεδόν καταργηθεί. Τα μέλη της πολωνικής κυβέρνησης και οι πιστοί του κόμματος ελέγχουν, άμεσα ή έμμεσα, τις κύριες θέσεις εντός του συστήματος». Τα μέλη της PEGA, που ερεύνησαν την πολωνική υπόθεση, διαπίστωσαν ότι στα κίνητρα των υποκλοπών η δυσφήμιση κατά επικριτών της κυβέρνησης καθώς και κατά της αντιπολίτευσης, κατείχε πρωταρχικό ρόλο.
Για τη, δε, Κύπρο, όπου τα εμπλεκόμενα πρόσωπα τα βλέπουμε τόσο εκεί όσο και στην Ελλάδα, το πόρισμα αναφέρει πως μπορεί, τύποις μεν, η Λευκωσία να έχει ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων της ΕΕ, για να αποτελεί σημαντικό ευρωπαϊκό εξαγωγικό κόμβο για τον κλάδο της παρακολούθησης, στην πράξη δεν, αποτελεί ελκυστικό τόπο για τις εταιρείες που πωλούν τεχνολογίες παρακολούθησης.
Δεδομένων των ευρημάτων της έρευνας της, η PEGA καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα έχουν σημειωθεί παραβάσεις και κακοδιοίκηση κατά την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης.
Για τον λόγο αυτό, στις συστάσεις της, καλεί την Ελλάδα, μεταξύ άλλων να αποκαταστήσει επειγόντως και να ενισχύσει τις θεσμικές και νομικές διασφαλίσεις, καθώς και ανεξάρτητων μηχανισμών εποπτείας, ενώ θα πρέπει να αποσύρει την τροπολογία με την οποία καταργεί τη δυνατότητα της ΑΔΑΕ να ενημερώνει τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών· να ανακαλέσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής· να διασφαλίσει ότι οι καταγγελίες για χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού θα διερευνώνται απρόσκοπτα, και να ζητήσει την άμεση συμμετοχή της Europol και για τις έως τώρα έρευνες.
Ακόμη, η εξεταστική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καλεί την Ελλάδα να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των αρμόδιων εποπτικών οργάνων, να αντιστρέψει την νομοθετική τροποποίηση, που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού, να εφαρμόσει επειγόντως την οδηγία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, και να ξεκινήσει επειγόντως αστυνομική έρευνα μετά την εικαζόμενη κατάχρηση κατασκοπευτικού λογισμικού και να κατασχέσει φυσικά αποδεικτικά στοιχεία για πληρεξούσιους, εταιρείες μεσιτείας και πωλητές κατασκοπευτικού λογισμικού που συνδέονται με μολύνσεις από κατασκοπευτικό λογισμικό.
Τη συμμόρφωση με τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ζητά από την Ουγγαρία και την Πολωνία, που επίσης θα πρέπει να αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.
Από την Κύπρο, η PEGA αιτείται δημοσιοποίηση όλων των στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για το κατασκοπευτικό βαν του Ντίλιαν, ενώ για την Ισπανία, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, παρόλο που το κανονιστικό πλαίσιο φαίνεται να συνάδει με τις απαιτήσεις που ορίζονται από τις Συνθήκες και από τις αποφάσεις του ΔΕΕ και του ΕΔΔΑ, η πραγματική εφαρμογή εγείρει ερωτήματα, δεδομένου ότι έχουν στοχοποιηθεί βουλευτές και ότι στοχοποιήθηκαν δικηγόροι, πολιτικοί, ακτιβιστές και δημοσιογράφοι ενώ δεν υπήρχε ποινική κατηγορία ή προφανής επικείμενη απειλή για την εθνική ασφάλεια.
Την καλεί συνεπώς, να παράσχει πλήρη σαφήνεια σχετικά με όλες τις εικαζόμενες περιπτώσεις χρήσης κατασκοπευτικού λογισμικού και να εξασφαλίσει πραγματικά και ουσιαστικά ένδικα μέσα για όλα τα θύματα και να ολοκληρώσουν χωρίς καθυστέρηση τις δικαστικές έρευνες.