Λιβύη: Κατέθεσε στον ΟΗΕ χάρτη με υφαλοκρηπίδα έως την Κρήτη

Την επίσημη δήλωση της περί των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της στη Μεσόγειο γνωστοποίησε η Λιβύη στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μέσω ρηματικής διακοίνωσης στον ΟΗΕ, η οποία κατατέθηκε από την λιβυκή Μόνιμη Αντιπροσωπεία στις 27 Μαίου 2025 ως επίσημο έγγραφο της 79ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης, υπό το θέμα της ημερήσιας διάταξης για τους «Ωκεανούς και το Δίκαιο της Θάλασσας».

Στο παράρτημα της διακοίνωσης, το οποίο συνοδεύεται από αναλυτικό χάρτη και πίνακα συντεταγμένων, η Λιβύη εκθέτει τις θέσεις της και διατυπώνει ενστάσεις έναντι πρόσφατων ενεργειών της Ελλάδας και της Αιγύπτου στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο.

Αρχικά, η Λιβύη υπενθυμίζει ότι υπέγραψε με την Τουρκία Μνημόνιο Κατανόησης για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο στις 27 Νοεμβρίου 2019, το οποίο «καταχωρίστηκε δεόντως στη Γραμματεία του ΟΗΕ σύμφωνα με το ‘Αρθρο 102 του Καταστατικού Χάρτη από τις 11 Δεκεμβρίου 2019 και συνιστά δίκαιη λύση που επετεύχθη βάσει του διεθνούς δικαίου». Υπογραμμίζει δε πως «ούτε η Ελλάδα, ούτε η Αίγυπτος έχουν κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές που έχουν οριοθετηθεί μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Η Τρίπολη απορρίπτει ρητά τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου του 2020 για την οριοθέτηση ΑΟΖ, χαρακτηρίζοντάς την «άκυρη και ανίσχυρη» και «ασύμβατη με το διεθνές δίκαιο, περιλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως ως προς την αρχή της ευθυδικίας». Στο πλαίσιο αυτό, κατηγορεί την Ελλάδα ότι χορήγησε άδειες για έρευνες υδρογονανθράκων «νοτίως της Κρήτης τον Απρίλιο του 2024», κατά παράβαση των δικαιωμάτων της Λιβύης. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η Ελλάδα συνεχίζει τις μονομερείς ερευνητικές και γεωτρητικές δραστηριότητές της στις αποκαλούμενες υπεράκτιες περιοχές παραχώρησης από τις 26 Νοεμβρίου 2022, με πλήρη περιφρόνηση προς τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης και κατά κατάφωρη παραβίαση των καθιερωμένων κανόνων και πρακτικών του διεθνούς δικαίου».

Η Λιβύη απορρίπτει τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (Maritime Spatial Plan) που παρουσίασαν τα ελληνικά Υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας στις 16 Απριλίου 2025, υποστηρίζοντας ότι «ορισμένες περιοχές στο νότιο τμήμα του ελληνικού χάρτη MSP παραβιάζουν τη λιβυκή υφαλοκρηπίδα», στην οποία, όπως αναφέρεται, η Λιβύη διαθέτει «αυτοδικαίως και εξ αρχής (ipso facto and ab initio) κυριαρχικά δικαιώματα και δικαιοδοσία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο». Διευκρινίζεται δε ότι «o ελληνικός θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός δεν θα έχει καμία νομική ισχύ έναντι της Λιβύης».

Επίσης, η Λιβύη διαμαρτύρεται για την ελληνική απόφαση της 17ης Απριλίου 2025 να ανακηρύξει ΑΟΖ στο Ιόνιο Πέλαγος, μέσω ΦΕΚ υπ’ αριθμόν 59, υποστηρίζοντας ότι το νότιο όριο της εν λόγω ζώνης «δεν είναι ίσο μεταξύ των κύριων ακτών της Λιβύης και της Ελλάδας» και ότι «παραβιάζει τη λιβυκή υφαλοκρηπίδα». Τονίζεται επίσης πως η ενέργεια αυτή «αντίκειται στις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου της θάλασσας», καθώς οι σχετικές διατάξεις ενθαρρύνουν τα κράτη «να επιδιώκουν πρακτικές προσωρινές ρυθμίσεις και να μην παρεμποδίζουν τη σύναψη τελικής συμφωνίας».

Η Λιβύη δηλώνει ρητά ότι «απορρίπτει πλήρως τις παράνομες και μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου όσον αφορά τα θαλάσσια σύνορα, καθώς και τις αντίστοιχες άδειες παραχώρησης στην Ανατολική Μεσόγειο».

Παραθέτοντας συντεταγμένες και χάρτη, η Λιβύη περιγράφει λεπτομερώς τη χάραξη της υφαλοκρηπίδας της, από τα σημεία Β και Α στα ανατολικά (οριοθετημένα με την Τουρκία βάσει του Μνημονίου του 2019), έως τα σημεία οριοθέτησης με την Ιταλία (συμπεριλαμβάνοντας πάντως το νησί της Σικελιάς), τη Μάλτα και την Τυνησία, στηριζόμενη σε αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου το 1982 και 1985.

Η Τρίπολη επαναλαμβάνει ότι «η οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών πρέπει να καθορίζεται μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων στη βάση του διεθνούς δικαίου και της αρχής της ευθυδικίας». Προσθέτει δε ότι είναι διατεθειμένη να διαπραγματευτεί με όλα τα παράκτια γειτονικά κράτη και καλεί Ελλάδα και Αίγυπτο «να αναστείλουν όλες τις άδειες εξόρυξης υδρογονανθράκων και τις ερευνητικές τους δραστηριότητες στις περιοχές αυτές, έως ότου επιλυθούν οι σχετικές θαλάσσιες διαφορές μέσω διαπραγματεύσεων και έγκυρων συμφωνιών».

«Aρνητική εξέλιξη» χαρακτήρισε την κατάθεση του χάρτη με υφαλοκρηπίδα ως την Κρήτη από τη Λιβύη ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ, ενώ διερωτήθη «πώς ο κ. Γεραπετρίτης δηλώνει ότι οι δυο χώρες σέβονται το Διεθνές Δίκαιο, όταν έχουμε τέτοιες συμπεριφορές και επιλογές που είναι σε πλήρη αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας και το Διεθνές Δίκαιο». «Γι’ αυτό και η χώρα μας πρέπει να κάνει παρέμβαση σε διεθνές επίπεδο. Δεν μπορεί να επιτρέπουμε σε γειτονικές χώρες να αμφισβητούν κυριαρχικά δικαιώματα και να παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο. Και στο θέμα της Λιβύης, η Ελλάδα έχει σοβαρότατες υποχωρήσεις στη διπλωματική της πολιτική τα τελευταία έξι χρόνια», ανέφερε, σημειώνοντας ότι «η Ελλάδα απουσίαζε και από τη διαπραγμάτευση του Τουρκολιβυκού».

«Η Ελλάδα από το 2019 δεν έχει ισχυρή, πολυπαραμετρική εξωτερική πολιτική. Λειτουργεί ως ουρά άλλων δυνάμεων. Γι’ αυτό και βρίσκει περιθώριο και η γειτονική χώρα και κάνει συμμαχίες. Όταν διεκόπη η πόντιση του καλωδίου στην Κάσο, πού ήταν οι “ισχυρές” συμμαχίες μας;», πρόσθεσε ο κ. Φάμελλος.

Όσον αφορά τις εξελίξεις στο μεταναστευτικό, τόνισε πως «είναι πρόβλημα της Ευρώπης», αφήνοντας αιχμές κατά του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος «συμφώνησε με την ακροδεξιά να είναι η Ελλάδα δεσμοφύλακας της Ευρώπης». «Είναι η τραγικότερη συμφωνία που έχει κάνει για τα συμφέροντα της χώρας. Δηλαδή να μένουν εδώ οι πρόσφυγες-μετανάστες και να μην υπάρχει ισότιμη κατανομή σε όλη την Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν είναι για να μοιράζεται τα βάρη; Γιατί δηλαδή πρέπει να πληρώνει ο κ. Όρμπαν για να κρατάμε εμείς εδώ μετανάστες και πρόσφυγες; Γιατί να μην υπάρχει ενιαίο σύστημα ασύλου; Ενιαίο σύστημα επιστροφών; Για ποιον λόγο; Τα σύνορα της Ευρώπης δεν είναι εξίσου διασφαλισμένα από όλη την Ευρώπη;», συνέχισε, επισημαίνοντας την ανάγκη «να γίνει άμεσα Συμβούλιο Κορυφής και να αλλάξει το σύμφωνο μετανάστευσης», ενώ απέρριψε την πρόταση να «υπάρχει μια κλειστή φυλακή-υπερδομή στην Κρήτη, στην Ελλάδα».

Σχετικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, χαρακτήρισε «υποκριτικό και θρασύ» να λέει ο πρωθυπουργός, του οποίου η κυβέρνηση «ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία», ότι «θα πάρουμε τα λεφτά πίσω από τους κλέφτες όταν οι κλέφτες συνεννοούνταν με κυβερνητικά στελέχη». «Η κυβέρνηση θα πρέπει πρώτα από όλα να ελεγχθεί δικαστικά. Να ενεργοποιηθεί ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Όποιοι ευθύνονται για το ότι κλάπηκαν τα λεφτά, πρέπει να απολογηθούν», υπογράμμισε, κατηγορώντας την κυβέρνηση πως «αρνείται τον έλεγχο». «Πάνε σε εξεταστική και κοροϊδεύουν τους πολίτες. Έρχεται δικογραφία από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελική Αρχή, που λέει ότι πρέπει να ερευνηθούν δύο πολιτικά πρόσωπα για το θέμα της κακουργηματικής απιστίας, της συνέργειας και της ηθικής αυτουργίας και ο κ. Μητσοτάκης την πετάει στα σκουπίδια. Πετάει στα σκουπίδια τη Δικαιοσύνη», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, σχολιάζοντας πως «και στην Εξεταστική που έκανε για τη δικογραφία της 717, παραδέχτηκε ότι ήταν μια “κακιά στιγμή” και πέταξε την αλήθεια στα σκουπίδια». «Η επιλογή της Εξεταστικής είναι συγκάλυψη, και προσβολή στη δικαιοσύνη», ανέφερε, ενώ ζήτησε από τους βουλευτές της ΝΔ να ψηφίσουν την Προκαταρκτική Επιτροπή, «αυτό που ζητάει η ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη».

Σε αυτό το πλαίσιο, άσκησε κριτική και στο ΠΑΣΟΚ, σημειώνοντας ότι «ο κ. Ανδρουλάκης έκανε λάθος» που δεν επέλεξε να συνταχθεί με την κοινή πρόταση ΣΥΡΙΖΑ-Νέας Αριστεράς «γιατί απέναντι στη διαφθορά και απέναντι στη δεξιά οι απαντήσεις πρέπει να είναι συνολικές».

«Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επιστρέψει. Επέλεξα κι εγώ από την αρχή, από τον Δεκέμβριο, να μιλήσω πρώτος για την ανάγκη συνεργασιών, για την ανάγκη να υπάρχει απέναντι στην κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη ένας ισχυρός αντίπαλος. Να υπάρξει προοδευτική κυβέρνηση μετά τις επόμενες εκλογές. Και έχω ζητήσει την παραίτηση της κυβέρνησης. Γιατί μια κυβέρνηση διαφθοράς και σκανδάλων δεν μπορεί να εκπροσωπεί την Ελλάδα», τόνισε ο κ. Φάμελλος και κατέληξε: «Από την πρώτη μέρα που ανέλαβα, με τον Αλέξη Τσίπρα κάναμε κοινή δήλωση στην ίδια κατεύθυνση. Ήταν στο συνέδριο, έχουμε την ίδια γραμμή όσον αφορά την πολιτική της χώρας και την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ο κεντρικός μας στόχος είναι η ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ».