POLITICO: Η Ελλάδα αφήνει ανέλεγκτες τις υπηρεσίες πληροφοριών για το Predatorgate
Εκτενείς αναφορές στο πόρισμα του Αρείου Πάγου για τις υποκλοπές και στις αντιδράσεις που αυτό προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί εμπεριέχει ρεπορτάζ του POLITICO.
Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, «το σκάνδαλο κατασκοπείας του 2022 στην Ελλάδα, γνωστό ως «Predatorgate», είχε τα πάντα: υποκλοπές πολιτικών, δημοσιογράφων και δικαστών, εξαγωγές ύποπτου λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα και υψηλόβαθμες παραιτήσεις. Δύο χρόνια μετά, όλοι οι κυβερνητικοί παράγοντες είναι αθώοι».
Σε μια έκθεση 300 σελίδων που είδε το POLITICO, ο Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Αχιλλέας Ζήσης, υποστήριξε ότι μια σειρά από αμφιλεγόμενες παραβιάσεις ήταν συμπτωματικές, και ότι οι κρατικές υπηρεσίες ή οι αξιωματούχοι δεν μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις παρακολουθήσεις με το λογισμικό κατασκοπείας Predator.
Κατά το POLITICO η έκθεση του Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κατατέθηκε στην Εισαγγελέα του Ανώτατου Δικαστηρίου Γεωργία Αδειλίνη, η οποία την περασμένη Τρίτη αποφάσισε να αποδώσει κατηγορίες πλημμελήματος σε στελέχη των εταιρειών που παρήγαγαν και αγόρασαν το παράνομο λογισμικό Predator, και να θέσει την υπόθεση στο αρχείο.
Η αντιπολίτευση αντέδρασε έντονα στα ευρήματα του πορίσματος Ζήση, αμφισβητώντας την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και χαρακτηρίζοντάς την ως «ημέρα ντροπής» για την Ελλάδα. Μια προσπάθεια να ζητηθεί νέα κοινοβουλευτική έρευνα για την υπόθεση με εξέταση των εισαγγελέων αποκλείστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία την περασμένη Παρασκευή.
Το POLITICO υπενθυμίζει πως το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων ξέσπασε τον Αύγουστο του 2022 με μια απόπειρα εγκατάστασης του Predator στο τηλέφωνο του σοσιαλιστή ηγέτη Νίκου Ανδρουλάκη, πρώην μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ακολουθούμενη από αποκαλύψεις ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε υποκλέψει το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη και με επισύνδεση από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών.
«Δημοσιογράφοι, οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων και η Ανεξάρτητη Αρχή διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών σύντομα αποκάλυψαν πως η ΕΥΠ είχε θέσει υπό παρακολούθηση έναν συνεχώς διευρυνόμενο κατάλογο δημοσιογράφων και πολιτικών —συμπεριλαμβανομένου του μισού Υπουργικού Συμβουλίου— την ίδια στιγμή που το λογισμικό Predator εγκαθίστατο στα τηλέφωνα ορισμένων από αυτούς», αναφέρει το δημοσιευμα.
Η έκθεση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αχιλλέα Ζήση επιβεβαίωσε ότι από τις 116 περιπτώσεις που αναγνωρίστηκαν ως στόχοι του spyware Predator, 28 αριθμοί τηλεφώνων ήταν παράλληλα υπό νόμιμη κρατική παρακολούθηση από την ΕΥΠ κατά τη στιγμή των απόπειρων παραβίασης. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο το θεώρησε «σύμπτωση» και υποστηριξε πως «οι δύο μέθοδοι παρακολούθησης δεν έχουν καμία σύνδεση μεταξύ τους».
Κατά το POLITICO, η έκθεση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αχιλλέα Ζήση αναγνώρισε ότι η ελληνική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού Intellexa σχετίζεται με το Predator και το πόρισμα περιλαμβάνει αποδεικτικά στοιχεία για τη σύνδεσή της με τον ελληνικό προμηθευτή λογισμικού Krikel, προμηθευτή της ελληνικής κυβέρνησης από το 2018 έως το 2022.
Στη βάση αυτή το πόρισμα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τέσσερις επιχειρηματίες —τρεις με την Intellexa και ένας με την Krikel— πρέπει να διωχθούν για «παραβίαση του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών» και «παράνομη πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών».
Κάποιοι νομικοί ειδικοί αντέδρασαν στα ευρήματα, επικρίνοντας πως ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης άφησε αρκετά στοιχεία ανεκμετάλλευτα και δεν συμβουλεύτηκε επαρκώς τα θύματα.
«Η έρευνα ήταν ελλιπής και επιφανειακή», δήλωσε ο δικηγόρος Ζαχαρίας Κεσσές, που υπερασπίζεται τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη, ένα από τα θύματα του spyware που επίσης βρισκόταν υπό κρατική παρακολούθηση.
Ο Κεσσές υποστήριξε ότι ο Ζήσης απέτυχε να ερευνήσει πώς οι παραβιάσεις των κορυφαίων υπουργών, πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών ήταν ενδεχομένως σοβαρά κακουργήματα. «Προνομιακή μεταχείριση και ασυλία δόθηκαν στα μέλη της υπηρεσίας κατασκοπείας και σε αυτούς που ήταν υπεύθυνοι για την εποπτεία της», είπε.
Η έκθεση θεωρεί ότι μόνο τα τηλέφωνα του Κουκάκη και της πρώην υπαλλήλου της Meta, Άρτεμις Σίφορντ, είχαν μολυνθεί από το παράνομο λογισμικό Predator, περιγράφοντας όλες τις άλλες περιπτώσεις ως απόπειρες. Ωστόσο, οι δικηγόροι των θυμάτων λένε ότι υπάρχουν και άλλοι που έχουν μολυνθεί, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Χρήστου Σπίρτζη.
Ο Ζήσης επίσης δεν ζήτησε το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών των εταιρειών που συνδέονται με την Intellexa.
Η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει τις κατηγορίες ότι το σκάνδαλο φτάνει μέχρι τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας ότι οποιαδήποτε παρανομία έγινε από «βρώμικα δίκτυα» εντός των υπηρεσιών πληροφοριών.
Το σκάνδαλο είχε οδηγήσει προηγουμένως στην παραίτηση του Γρηγόρη Δημητριάδη, διευθυντή του γραφείου του Μητσοτάκη και ανιψιού του, και του Παναγιώτη Κοντολέοντα, επικεφαλής της ΕΥΠ. Και οι δύο κλήθηκαν από τις δικαστικές αρχές να καταθέσουν στα τέλη του περασμένου μήνα, αλλά όχι ως ύποπτοι.
«Ο Δημητριάδης κλήθηκε να καταθέσει τον Ιούνιο μόνο ως μάρτυρας και δεν έγινε έρευνα στην κατοικία του, παρόλο που είχε αρχικά ζητηθεί από τις δικαστικές αρχές», αναφέρει το POLITICO.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, του οποίου ο φάκελος παρακολούθησης φέρεται να είχε καταστραφεί από την κρατική υπηρεσία πληροφοριών παρά τη νομική απαίτηση να διατηρούνται όλοι οι φάκελοι για δύο χρόνια, έχει προσφύγει κατά της διαχείρισης της υπόθεσής του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το POLITICO υπογραμμίζει ακόμη πως «το Predator επίσης εξήχθη στο Σουδάν και στη Μαδαγασκάρη από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Το υπουργείο αργότερα δήλωσε ότι διεξήγαγε εσωτερική έρευνα, αλλά δεν ανακοίνωσε ποτέ τα αποτελέσματα ή αν υπήρξαν κυρώσεις».
Κατά το διεθνές μέσο ενημέρωσης «η απόφαση του Αρείου Πάγου εγείρει εκ νέου ερωτήματα για την ανεξαρτησία της Ελληνικής Δικαιοσύνης».
Στο σημείο αυτό το δημοσίευμα υπενθυμίζει πως τον Μάρτιο 2024, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ένα πρωτοφανές πακέτο κυρώσεων κατά της Intellexa και της ηγεσίας της, μετά την εμπλοκή της εταιρείας σε στοχοθέτηση αξιωματούχων της αμερικανικής κυβέρνησης. Η ανακοίνωση αποτελεί την πρώτη φορά που η κυβέρνηση επέβαλε κυρώσεις σε εμπορική οντότητα που εμπορεύεται spyware.
Το δημοσίευμα φιλοξενεί την άποψη του προέδρου της ΑΔΑΕ Χρήστου Ράμμου πως «οι υποκλοπές που πραγματοποιεί η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών δεν μπορούν να είναι ανεξέλεγκτες και αναιτιολόγητες».
Τέλος, καταλήγει με δήλωση του ομότιμου καθηγητή συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκου Αλιβιζάτου, σύμφωνα με τον οποίο το πόρισμα του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αχιλλέα Ζήση «απογοήτευσε όλους μας, απλούς πολίτες και νομικούς εμπειρογνώμονες, που θέλουμε να πιστεύουμε στην ακεραιότητα του ελληνικού δικαστικού συστήματος».