Πώς το Όσλο έγινε η ασφαλέστερη ευρωπαϊκή πόλη για οδηγούς, πεζούς και ποδηλάτες;

Τώρα που ο χειμώνας μετράει αντίστροφα και ο καιρός θα αρχίσει να φτιάχνει, παραδοσιακά ο Έλληνας οδηγός χρησιμοποιεί περισσότερο το αυτοκίνητό του, καθώς βάζει στον εβδομαδιαίο προγραμματισμό του κάποια κοντινά ή μακρινά ταξίδια. Αυτό έχει ως συνέπεια περισσότερες ώρες στο τιμόνι, άρα περισσότερες πιθανότητες για ατυχήματα.

Το κύριο μέλημα των αρχών είναι να μηδενιστούν τα ατυχήματα. Αυτό θα ήταν το ιδανικότερο για όλους, αλλά φαντάζει απίθανο. Μπορούν να περιοριστούν όμως σε σημαντικό βαθμό, αν εφαρμοστούν μέτρα όπως τα αντίστοιχα που εφαρμόζονται εδώ και πολλές δεκαετίες στο Όσλο, που σήμερα είναι η ασφαλέστερη ευρωπαϊκή πόλη για την οδήγηση. Έτσι από τους 41 νεκρούς από τροχαία συμβάντα το 1975, το 2019 υπήρξε μόλις ένας νεκρός και αυτός ήταν ενήλικας οδηγός, του οποίου το αυτοκίνητο έπεσε σε έναν φράκτη τον περασμένο Ιούνιο. Αυτό σημαίνει ότι στην πόλη με πληθυσμό 673.000 ανθρώπων, δεν σκοτώθηκε κανένας πεζός, κανένα παιδί και κανένας ποδηλάτης.

Επίσης, σε εθνικό επίπεδο, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία ατυχήματα είχε θετική τάση μέχρι το 1970, όταν σκοτώθηκαν στους δρόμους 560 σκανδιναβοί πολίτες. Η τάση αυτή, μετά την εφαρμογή από την κυβέρνηση μιας σειράς από μέτρα, μέχρι και πέρσι ήταν πτωτική. Ο αριθμός των θανάτων από τροχαία ατυχήματα μειώθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία. Έτσι όταν το 2010 είχαν χάσει τη ζωή τους 210 άνθρωποι, το 2019 υπήρχαν μόνο 110 νεκροί.

Ο λόγος του περιορισμού των ατυχημάτων οφείλεται κυρίως στα λιγότερα αυτοκίνητα στο κέντρο του Όσλο και τα χαμηλότερα όρια ταχύτητας, ενώ υπάρχει πάντα στο μυαλό των πολιτών η φράση «δημιουργούμε ένα οδικό δίκτυο, στο οποίο δεν θα σκοτώνεται και δεν θα τραυματίζεται σοβαρά κανείς». Και αυτό «κατακτήθηκε» μέσα από την διαφημιστική καμπάνια που εφαρμόστηκε από τα μέσα ενημέρωσης.

Ο κίνδυνος ατυχημάτων μεταξύ αυτοκινητιστών και ποδηλατών έχει μειωθεί σημαντικά, γιατί διαχωρίστηκε στους δρόμους το πεδίο δράσης κάθε ξεχωριστής ομάδας, χωρίς να παραβιάζεται το συγκεκριμένο πεδίο από κανέναν. Έτσι ο ποδηλάτης κινείται αποκλειστικά στη λωρίδα του, αλλά και ο οδηγός του αυτοκινήτου σέβεται και προσέχει τους ποδηλάτες στον δρόμο. Το ίδιο ισχύει και για τα σημεία που κυκλοφορούν μικρά παιδιά και αθλητές, ενώ υπάρχει μεγάλη αστυνόμευση γύρω από σχολικές εγκαταστάσεις.

Με θέσπιση μέσου όρου για τα όρια ταχύτητας, με επιπλέον κάμερες, με αυστηρή αστυνόμευση και με τη μείωση της παρουσίας αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης του Όσλο, η κυβέρνηση κατάφερε να περιορίσει τα τροχαία ατυχήματα.

Μετά από αυτά τα μέτρα, το Όσλο έγινε πιο φιλικό για τους πολίτες του, πιο ανθρώπινη πόλη και πολύ πιο φιλική για τους ποδηλάτες και τους επισκέπτες. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του συμβούλου επικοινωνίας του νορβηγικού συμβουλίου για την οδική ασφάλεια, Trygg Trafikk, ο οποίος αναφέρει πως: «Ο κίνδυνος ατυχημάτων μεταξύ αυτοκινητιστών και ποδηλατών έχει μειωθεί. Όσο περισσότερο διαχωρίζεις τις διαφορετικές ομάδες που κυκλοφορούν στον δρόμο, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων. Επίσης υπάρχει χαμηλότερο όριο ταχύτητας σε αρκετούς δρόμους της σκανδιναβικής πρωτεύουσας».

Το 2015, το Όσλο ξεκίνησε προσπάθεια να μην επιτρέπεται η χρήση των δρόμων στο κέντρο του από οχήματα ιδιωτών. Έτσι δημιουργήθηκαν 60 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων. Παράλληλα δόθηκε τεράστια ώθηση στα μέσα μεταφοράς, ενώ βελτιώθηκε το περιβάλλον διαβίωσης των πολιτών στο κέντρο. Το Όσλο κατήργησε τις θέσεις στάθμευσης και στη θέση τους δημιουργήθηκαν εστιατόρια, υπαίθρια θέατρα κ.λ.π. Όλο αυτό για να αποθαρρύνει τους πολίτες και τους επισκέπτες να επισκεφθούν την πόλη με το αυτοκίνητό τους. Μέτρα που δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, όμως όπως δείχνουν τα αποτελέσματα είναι ικανά να περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό τα τροχαία ατυχήματα.