Επικίνδυνη για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία η χρήση πλαστικής σακούλας

Η χρήση των πλαστικών και ειδικά της πλαστικής σακούλας δεν αποτελεί μόνο ένα μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις συνιστά μία θανάσιμη απειλή για την πανίδα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αλλά και έναν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, όπως τονίστηκε σε ημερίδα που πραγματοποίησαν το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και η MOm/ Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας.

Όπως έγινε γνωστό, χάρη στο πρόγραμμα «Αλόννησος χωρίς πλαστικές σακούλες», το νησί έχει ήδη καταφέρει να μειώσει τη χρήση της πλαστικής σακούλας σε ποσοστό 70%, ενώ προωθείται σχετική νομοθεσία για την εναρμόνιση της χώρας μας με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για συνολική μείωση της ρύπανσης και την προστασία της υγείας των πολιτών.

Τουλάχιστον 269.000 τόνοι, δηλαδή πέντε τρισεκατομμύρια πλαστικά, κολυμπούν στον παγκόσμιο ωκεανό, ενώ 8 εκατομμύρια νέοι τόνοι εισέρχονται ετησίως. Η διάσπασή τους σε πολύ μικρότερα κομμάτια, τα μικροπλαστικά, καθιστά την απομάκρυνσή τους από το θαλάσσιο περιβάλλον, σχεδόν αδύνατη. Ειδικά η πλαστική σακούλα, χρειάζεται ένα δευτερόλεπτο να παραχθεί, 20 λεπτά κατά μέσο όρο να χρησιμοποιηθεί, και προκαλεί μόλυνση για περισσότερο από 450 χρόνια μέχρι να αποσυντεθεί πλήρως.

Πρόκειται για έναν σοβαρότατο κίνδυνο για το θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά και για τη δημόσια υγεία, ενώ ακόμα δεν γνωρίζουμε ακριβώς τις επιπτώσεις, καθώς πρόκειται για ένα φαινόμενο της τελευταίας 50ετίας. Αυτό που σίγουρα γνωρίζουμε είναι ότι είναι υπεύθυνη για τον θάνατο εκατομμυρίων θαλασσίων θηλαστικών, ψαριών, και πτηνών, ενώ όπως έχει παραδεχθεί και ο ΟΗΕ, σε περίπτωση που δεν αντιστραφεί η κατάσταση, η Μεσόγειος αναμένεται να μετατραπεί σε μία «σούπα από πλαστικό», την οποία, μέσω της κατάποσης των μικροπλαστικών από τα ψάρια, αλλά και το πλαγκτόν, θα τη βρίσκουμε στο πιάτο μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Τα πλαστικά και η πλαστική σακούλα αλλάζουν τα οικοσυστήματα, τονίζει η κ. Σταυρούλα Κορδέλα, από το πανεπιστήμιο Πατρών. Όπως επεσήμανε, ύστερα από έρευνες, στον Πατραϊκό κόλπο και το Ιόνιο, εντοπίζονται 437 τεμάχια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, ενώ στο Σαρωνικό εμφανίζονται 3,5 χιλιάδες τεμάχια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

«Οι πλαστικές σακούλες θεωρούνται ένα από τα πιο θανατηφόρα απορρίμματα της θάλασσας», αναφέρει ο κ. Αλέξανδρος Φρατζής από το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος. Ανέφερε ως παράδειγμα την περίπτωση μιάς φάλαινας –φυσητήρα, η οποία ξεβράστηκε νεκρή σε ακτή της Μυκόνου. Ο θάνατός της προήλθε από ασιτία, αφού το στομάχι της είχε γεμίζει από πλαστικές σακούλες και πλαστικές συσκευασίες προϊόντων καθημερινής χρήσης, καθώς το κήτος δεν μπορεί να τις μεταβολίσει. Έτσι αυτά πέτρωσαν, οδηγώντας το νεαρό κήτος στο θάνατο. Όπως είπε, το 66% των φυσητήρων έχουν πλαστικά κατάλοιπα στο στομάχι τους, ενώ αντίστοιχα απειλούνται και τα υπόλοιπα θαλάσσια θηλαστικά, όπως τα σταχροδέλφινα.

Όπως έκανε γνωστό ο κ. Θεόδωρος Μπένος Πάλμερ, διευθυντής του ΑΡΧΕΛΩΝ, ο σύλλογος περιθάλπει 60-100 τραυματισμένες χελώνες το χρόνο, ενώ σημειώνονται ετησίως 450 θάνατοι. «Πολλές είναι οι χελώνες οι οποίες πνίγηκαν καταπίνοντας απορρίμματα, πλαστικές τσάντες ή πετονιές οι οποίες στερεοποιήθηκαν στο στομάχι τους οδηγώντας τες στην ασιτία. Σε άλλες περιπτώσεις οι πλαστικές σακούλες φουσκώνουν στο στομάχι της χελώνας δημιουργώντας μπαλονάκια «bubble butts» και έτσι χάνουν τη δυνατότητα να καταδυθούν. Έτσι, γίνονται εύκολη λεία για καρχαρίες ή θαλασσοπούλια, αλλά και για τις προπέλες πλοίων.

Σε ένα και μόνο Άλμπατρος, βρέθηκαν περισσότερα από 200 κομμάτια μικροπλαστικού στο στομάχι του, ανέφερε η κ. Δανάη Πορτόλου από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, κάνοντας γνωστό ότι παρατηρείται δραματική αύξηση των θανάτων εξαιτίας της ρύπανσης. «Η κατάποση των πλαστικών αυξάνει και το 2050 θα παρατηρείται στο 99% των ειδών θαλασσοπουλιών» είπε, αναφέροντας επίσης ότι κάθε χρόνο 640.000 τόνοι αλιευτικών εργαλείων χάνονται ή εγκαταλείπονται στη θάλασσα, κυρίως δίχτυα και παραγάδια.

Στο ίδιο μήκος κύματος, αντίστοιχα θλιβερά παραδείγματα ανέφερε και ο κ. Πάνος Δενδρινός, πρόεδρος της εταιρείας για τη μελέτη και την προστασία της Μεσογειακής φώκιας Mom, κάνοντας λόγο για σημαντική υποβάθμιση του περιβάλλοντος και δραματική μείωση του προσδόκιμου χρόνου ζωής της φώκιας, η οποία επιλέγει τις ακτές της χώρας μας προκειμένου να αναπαραχθεί.

Οι πλαστικές σακούλες αποτελούν το 1/3 των θαλάσσιων απορριμμάτων. Το 70% των πολιτών στην Ευρώπη υποστηρίζουν την κατάργηση της πλαστικής σακούλας μίας χρήσης. Η Αλόννησος έκανε αυτή την επιθυμία πραγματικότητα.

Η υπεύθυνη διαχείρισης προγραμμάτων του δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS κ. Χριστίνα Γαρουφαλιά ανέφερε, ότι σε συνεργασία με τη δημοτική αρχή, αφού ορίστηκε η 1η Δεκεμβρίου του 2015, ημέρα κατάργησης της πλαστικής σακούλας, στο νησί μοιράστηκαν υφασμάτινες τσάντες. Ύστερα από καθαρισμούς ακτών, υλοποίηση προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων αντικατέστησε την πλαστική σακούλα, σε βαθμό όπου πριν το περασμένο καλοκαίρι είχε εξαφανιστεί σε ποσοστό 90%, κάνοντας την επανεμφάνισή της λόγω τουρισμού.

«Η αναγνώριση της Αλοννήσου ως πράσινου νησιού, δεν είναι τυχαία. Η Αλόννησος πήρε έγκαιρα την απόφαση κατάργησης της πλαστικής σακούλας. Τιμούμε την κληρονομιά που μας χάρισε ο τόπος, προσφέροντας ένα απτό παράδειγμα συνύπαρξης με παγκόσμια αναγνώριση», δήλωσε ο δήμαρχος Αλοννήσου Πέτρος Βαφίνης,

Ο πρόεδρος τους Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, Ευάγγελος Κουκιάσας ανέφερε ότι τα πλαστικά και τα μικροπλαστικά είναι ίσως το σημαντικότερο πρόβλημα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, επισημαίνοντας τη σημαντική συνολική μείωση της τάξης του 70% της πλαστικής σακούλας στην Αλόννησο, μέσω του προγράμματος. «Μέχρι 27 Νοεμβρίου πρέπει να έχουμε το νόμο για τη μείωση της χρήσης και τη χρέωση της πλαστικής σακούλας», τόνισε, προσθέτοντας την ανάγκη θέσπισης νομοθετικού πλαισίου για τη συνολική μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων.

Σε επιστολή που απέστειλε ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, ανέφερε ότι «η προστασία του περιβάλλοντος συνδέεται με την πρόοδο και την ευημερία του τόπου μας και αποτελεί στόχο υψηλής προτεραιότητας», σημειώνοντας ότι αποτελεί «πρόκληση για όλους να εντείνουμε τις προσπάθειες μας».

Ο κ. Δημήτρης Πολιτόπουλος πρόεδρος ΕΟΑΝ, εκ μέρους του αναπληρωτή υπουργού ΠΕΝ, έκανε γνωστό ότι το υπουργείο βρίσκεται στο στάδιο επεξεργασίας σχετικού νομοσχεδίου, προκειμένου να ενταχθεί η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία στην ελληνική νομοθεσία. «Το πλαστικό πρέπει να εκλείψει γενικότερα ως προϊόν, τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει σε μικροσυσκευές» δήλωσε.

Περί τις 200 πλαστικές σακούλες χρησιμοποιεί κάθε Ευρωπαίος πολίτης κατ’ έτος, ανέφερε η κ. Γκέλ Χόουτ από την οργάνωση Surfrider Foundation Europe. Όπως είπε η Ευρωπαϊκή Οδηγία κάνει λόγο για 90 πλαστικές σακούλες μίας χρήσης κατ’ άτομο μέχρι το 2019 και 40 μέχρι το 2025, με την προοπτική της πλήρους κατάργησης. Το κίνημα για την κατάργηση της πλαστικής σακούλας είναι παγκόσμιο ανέφερε, προσθέτοντας ότι είναι επιτακτική η ανάγκη κατάργησης και του πλαστικού μπουκαλιού και άλλων πλαστικών προϊόντων.

Εκπροσωπώντας το Ίδρυμα Thalassa το οποίο χρηματοδότησε το πρόγραμμα η κα Βέρα Αλεξανδροπούλου, ανέφερε ότι «το πρόβλημα της πλαστικής σακούλας έχει απειλήσει ευθέως την ποιότητα ζωής μας».

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκε το σχετικό νομικό πλαίσιο, καθώς επίσης και καλές πρακτικές με συντονιστές την κα Λουκία Καλαϊτζή από το Δίκτυο και τη δημοσιογράφο Βασιλική Γραμματικογιάννη και συμμετέχοντες εκπροσώπους συναρμόδιων φορέων.

Το πρόγραμμα «Αλόννησος χωρίς πλαστικές σακούλες», υλοποίησε το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και η MOm/ Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Thalassa.