Seeing the Invisible: Μια μοναδική εικαστική έκθεση-εμπειρία επαυξημένης πραγματικότητας στον Εθνικό Κήπο

Ο Δήμος Αθηναίων και η Outset Greece, διοργανώνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στον Εθνικό Κήπο, τη διεθνή έκθεση σύγχρονης τέχνης Seeing The Invisible, την πιο φιλόδοξη και εκτεταμένη μέχρι σήμερα έκθεση σύγχρονων έργων τέχνης που δημιουργήθηκαν με τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented Reality), η οποία παρουσιάζεται από τις 22 Οκτωβρίου 2022 και θα διαρκέσει έως και τον Σεπτέμβριο του 2023.

Τα έργα της έκθεσης είναι ορατά μόνο μέσω της δωρεάν εφαρμογής Seeing the Invisible, για κινητά και tablets*. Οι επισκέπτες καλούνται, μέσω της εφαρμογής, να εξερευνήσουν το φυσικό περιβάλλον του Εθνικού Κήπου και να εντοπίσουν τα έργα τέχνης που βρίσκονται διάσπαρτα στο εσωτερικό του, με τη βοήθεια της προτεινόμενης διαδρομής που εμφανίζει ο χάρτης της εφαρμογής.

Η έκθεση για το διάστημα 2022-2023 παρουσιάζεται στον Εθνικό Κήπο Αθηνών και συγχρόνως σε δέκα (10) βοτανικούς κήπους σε όλο τον κόσμο. Δεκατρία έργα (13) επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented Reality) καταξιωμένων διεθνών καλλιτεχνών φιλοξενούνται στην έκθεση Seeing the Invisible σε όλους τους κήπους, όμως για την έκθεση στην Ελλάδα, έγινε ανάθεση ενός νέου έργου σε μία Ελληνίδα καλλιτέχνιδα με αποτέλεσμα ο Εθνικός Κήπος να είναι ο μοναδικός συμμετέχων κήπος που παρουσιάζει το 14ο έργο. Το συγκεκριμένο έργο είναι η «Νέα Ζωή» της Λουκίας Αλαβάνου.

Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν είναι οι: Λουκία Αλαβάνου, Refik Anadol, El Anatsui, Ori Gersht, Isaac Julien CBE RA, Mohammed Kazem, Sigalit Landau, Daito Manabe, Sarah Meyohas, Mel O’Callaghan, Pamela Rosenkranz, Timur Si-Qin, Jakob Kudsk Steensen, Ai Weiwei.

Η βασική θεματική της έκθεσης επικεντρώνεται στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, εξερευνώντας τα όρια και τις συνδέσεις μεταξύ τέχνης, τεχνολογίας και φύσης. Η έκθεση υιοθετεί μοντέλα βιώσιμων πρακτικών, εξού και τοποθετεί αυτές τις ψηφιακές εμπειρίες μέσα στους βοτανικούς κήπους, υπογραμμίζοντας τη σημασία της προστασίας της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής και περιορίζοντας το αποτύπωμα του άνθρακα στο ελάχιστο. 

Ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης με την ευκαιρία της έκθεσης δήλωσε: ”Η τεχνολογία στην υπηρεσία της σύγχρονης Τέχνης, σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον, σε ένα ιστορικό τοπόσημο της Αθήνας. Η εμπειρία είναι δυνατή καθώς περιηγούμαστε στα μονοπάτια και τα έργα “αναδύονται” και “επαυξάνουν” την πλούσια ομορφιά του Κήπου. Θέλουμε την Αθήνα να πρωτοπορεί και να ξεχωρίζει. Θέλουμε την τεχνολογία να υπηρετεί την ομορφιά και να κάνει τη ζωή μας καλύτερη”.

Η Διευθύντρια της Outset Greece, Άρτεμις Σταματιάδη, δήλωσε σχετικά: “Είναι μεγάλη χαρά και τιμή που παρουσιάζουμε στην Ελλάδα την έκθεση Seeing The Invisible, μια πρωτόγνωρη εμπειρία θέασης σύγχρονης τέχνης μέσω της τεχνολογίας. Η έκθεση με την ταυτόχρονη παρουσία της σε δέκα (10) βοτανικούς κήπους ανά τον κόσμο, θίγει κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας όπως η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, το αποτύπωμα της τεχνολογίας και η συμπεριληπτική στάση ζωής. Η συνύπαρξη των έργων αυτών με το μοναδικό περιβάλλον του Εθνικού Κήπου, δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για μια διαδραστική εμπειρία”

Η έκθεση Seeing the Invisible ξεκίνησε το 2021 με την πρωτοβουλία των Βοτανικών Κήπων της Ιερουσαλήμ σε συνεργασία με το Outset Contemporary Art Fund και την υποστήριξη του Jerusalem Foundation. Αποτελεί την πρώτη έκθεση επαυξημένης πραγματικότητας που υλοποιείται σε συνεργασία με βοτανικούς κήπους παγκοσμίως. Το διάστημα 2022-2023 παρουσιάζεται στον Εθνικό Κήπο Αθηνών και συγχρόνως σε δέκα (10) βοτανικούς κήπους σε όλο τον κόσμο: στον Βοτανικό Κήπο Αδελαΐδας (Αυστραλία), στο Eden Project (Αγγλία), Gardens by the Bay (Σιγκαπούρη), στους Βοτανικούς Κήπους της Ιερουσαλήμ (Ισραήλ), στους Βοτανικούς Κήπους Marie Selby, στο Historic Spanish Point Campus (ΗΠΑ), στον Κήπο της Εταιρείας Οπωροκηπευτικών της Μασαχουσέτης στο Elm Bank (ΗΠΑ), στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Τορόντο (Καναδάς), στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Austin Lady Bird Johnson Wildflower Center (ΗΠΑ) και στον Εθνικό Βοτανικό Κήπο Walter Sisulu (Νότια Αφρική).

Ημερομηνία εγκαινίων: 22 & 23 Οκτωβρίου 2022 (από τις 10:30 π.μ. μέχρι τη δύση του ηλίου)

Διάρκεια έκθεσης: Οκτώβριος 2022 – Σεπτέμβριος 2023

Ώρες επίσκεψης: τις ώρες λειτουργίας του Εθνικού Κήπου (από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου)

 Η εμπειρία των επισκεπτών

Τα έργα «παρουσιάζονται» στα μονοπάτια του Εθνικού Κήπου και στα εμβληματικά του σημεία μέσω της πρωτοποριακής τεχνολογίας. Η θέαση των έργων γίνεται μόνο μέσω της δωρεάν εφαρμογής Seeing the Invisible, την οποία οι θεατές μπορούν να κατεβάσουν στο smartphone κινητό ή το tablet τους*. Οι επισκέπτες ακολουθούν τη προτεινόμενη διαδρομή της έκθεσης χρησιμοποιώντας τον χάρτη GPS της εφαρμογής. Όταν ο θεατής βρεθεί σε κοντινή απόσταση από ένα έκθεμα, η εφαρμογή τον ενημερώνει για να σαρώσει την καθορισμένη ζώνη με τη συσκευή του. Το φυσικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται ο χρήστης παραμένει ίδιο, όμως μέσω της τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας τα έργα της έκθεσης προβάλλονται στις προεπιλεγμένες γεωγραφικές θέσεις.

Αν το επιθυμούν, οι θεατές μπορούν να αλληλεπιδράσουν και να βγάλουν φωτογραφίες με τα έργα χρησιμοποιώντας την εφαρμογή.

Η διαδικασία είναι απλή:

Βήμα 1. Κατεβάστε τη δωρεάν εφαρμογή Seeing the Invisible*, μέσω App Store ή Google Play στο κινητό ή tablet σας από τον  παρακάτω σύνδεσμο http://seeingtheinvisible.art/app/

Βήμα 2. Ανοίξτε την εγκατεστημένη εφαρμογή. Για τη σωστή λειτουργία της εφαρμογής θα σας ζητηθεί πρόσβαση στην υπηρεσία εντοπισμού της τοποθεσίας (GPS) και στην κάμερα της συσκευής σας.

Βήμα 3. Συνδεθείτε σε Wi-Fi ή ανοίξτε τα δεδομένα της συσκευής σας για να εμφανιστεί σωστά ο χάρτης της έκθεσης. Αφού εμφανιστεί, δεν χρειάζεται να είστε συνδεδεμένοι για να λειτουργεί η εφαρμογή.

Βήμα 4. Ακολουθήστε τις πληροφορίες που εμφανίζονται στην οθόνη της συσκευής σας και περιηγηθείτε στην έκθεση για να ανακαλύψετε τα έργα.

*Η εφαρμογή προϋποθέτει κινητό με 4GB μνήμη το ελάχιστο, και λειτουργικό σύστημα Apple iOS 11 ή Android 9.0 Pie (API 28). Υποστηρίζεται εξίσου το ίδιο σε  iPads & Tablets που φέρουν τα  ίδια χαρακτηριστικά.

Προτείνεται στους επισκέπτες της έκθεσης να έχουν ήδη κατεβάσει τη δωρεάν εφαρμογή Seeing the Invisible, μέσω Google Play & App Store από το σύνδεσμο http://seeingtheinvisible.art/app/, πριν την επίσκεψη τους στον κήπο, και να έχουν μαζί τους ακουστικά.

 Θεματική της Έκθεσης

Ο πλανήτης μας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης: κλιματική αλλαγή και απώλεια βιοποικιλότητας. Τοποθετώντας αυτές τις ψηφιακές εμπειρίες μέσα σε βοτανικούς κήπους χωρίς να διαταράσσουν τη χλωρίδα και διατηρώντας το αποτύπωμα άνθρακα στο ελάχιστο, η έκθεση πραγματεύεται θέματα που σχετίζονται με τη φύση, το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα καθώς διερευνά τα όρια και τις σχέσεις μεταξύ τέχνης, τεχνολογίας και φύσης. Ταυτόχρονα μελαγχολικό και ελπιδοφόρο, κάθε έργο τέχνης προσφέρει μια μοναδική οπτική σε αυτά τα άλυτα ζητήματα δημιουργώντας χώρους που προκαλούν βιωματικές σκέψεις και στοχασμούς, ενώ προτρέπει τους θεατές να βυθιστούν σε αυτούς.

Καθώς οι θεατές καλούνται να εξερευνήσουν τους βοτανικούς κήπους και να εντοπίσουν τα έργα τέχνης που υπάρχουν διάσπαρτα σε αυτούς, πρέπει να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικές συσκευές για να εμφανίσουν τα ψηφιακά έργα και, σε πολλές περιπτώσεις, να βιώσουν τον τρόπο με τον οποίο η δική τους φυσική παρουσία επηρεάζει το έργο και αλλάζει την πορεία του διερευνώντας περαιτέρω τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του «αντικειμένου τέχνης» και του εαυτού. Δεδομένου ότι τα έργα δεν μπορούν να βιωθούν διαδικτυακά αλλά απαιτούν τη φυσική παρουσία των θεατών στους κήπους, προσφέρουν μια «phygital» εμπειρία που συνδυάζει τη φυσική τοποθεσία και την ψηφιακή παρουσία. Έτσι, η έκθεση προσκαλεί τους θεατές να αναλογιστούν επίσης τις σύγχρονες έννοιες που σχετίζονται με τον τόπο και τον μη τόπο, τη φυσική και ψηφιακή σφαίρα.

Για περισσότερες πληροφορίες, πατήστε εδώ και εδώ

Για την Λουκία Αλαβάνου

Το 14ο έργο «Νέα Ζωή» από την Λουκία Αλαβάνου είναι το αποτέλεσμα ενός διαλόγου με παιδιά της περιθωριακής κοινότητας Ρομά της Νέας Ζωής, ενός αχαρτογράφητου τοξικού ερημότοπου στην περιφέρεια της Δυτικής Αττικής. Το έργο έχει χρηματοδοτηθεί από τον οργανισμό Outset Greece και εκτίθεται αποκλειστικά στον Εθνικό Κήπο της Αθήνας. Βασικός στόχος της Outset Greece είναι η υποστήριξη και ανάδειξη του έργου Ελλήνων Καλλιτεχνών, λαμβάνοντας πρωτοβουλίες που ενδυναμώνουν την ελληνική συμμετοχή στην διεθνή εικαστική σκηνή. Η Λουκία Αλαβάνου είναι καλλιτέχνις κινούμενης εικόνας και σκηνοθέτις. To 2022 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη 59η Μπιενάλε της Βενετίας με το έργο εικονική πραγματικότητα (VR) «Αναζητώντας τον Κολωνό». Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στη φωτογραφία από το Royal College of Art (RCA) του Λονδίνου και νικήτρια του 5ου Βραβείου ΔΕΣΤΕ στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια, αφού έλαβε διεθνή αναγνώριση, ίδρυσε την πρώτη εταιρεία παραγωγής εικονικής πραγματικότητας (VR) στην Ελλάδα.

Εθνικός Κήπος

Ο Εθνικός Κήπος στην Αθήνα αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα αρχιτεκτονικής τοπίου του 19ου αιώνα (αγγλικού ύφους) και η αξία του ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας. Θεωρείται το πιο επιτυχημένο έργο της βασίλισσας Αμαλίας και είναι ο σημαντικότερος ιστορικός κήπος της χώρας. Η δημιουργία του συνδέεται άμεσα με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και την ανάπτυξη της πόλης της Αθήνας σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του ήταν ο κήπος του Βασιλικού Παλατιού, του σημερινού κτιρίου της Βουλής της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Η κατασκευή του Εθνικού Κήπου ξεκίνησε το 1839 και μέχρι το 1852 ο Κήπος έφτασε στη συνολική του επιφάνεια των 15,8 εκταρίων. Το βασικό σχήμα και τα χαρακτηριστικά του Garden, δεν έχουν αλλοιωθεί με την πάροδο του χρόνου. Η αίσθηση του φυσικού τοπίου, η παρουσία του σύνθετου ελικοειδούς δικτύου μονοπατιών, τα φυτικά τμήματα, η έντονη παρουσία νερού, τα μικρά παρτέρια ή γκαζόν, οι ιστορικές φυτείες του, κυριαρχούν μέχρι σήμερα και δημιουργούν μια όαση στο κέντρο της Αθήνας,  σημαντικό πόλο έλξης για ενήλικες και παιδιά, για εγχώριους και ξένους επισκέπτες.

Το 1923 αρχίζει να λειτουργεί ο Εθνικός Κήπος ως δημόσιος κήπος και το 1927 ιδρύεται η Εθνική Επιτροπή Δημόσιων Κήπων, η οποία λειτούργησε μέχρι το 2004. Έκτοτε, ο Δήμος Αθηναίων έχει αναλάβει τη διαχείριση του Κήπου συνολικά για 90 χρόνια. Το 2011 ο Εθνικός Κήπος χαρακτηρίστηκε επίσημα ως Ιστορικός Χώρος στο πλαίσιο της σχετικής απόφασης του Υπουργείου Πολιτισμού.

Το Outset Contemporary Art Fund

Το Outset Contemporary Art Fund είναι ένας διεθνής ανεξάρτητος οργανισμός, που ιδρύθηκε το 2003 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σκοπός του είναι η υποστήριξη, η προώθηση και η χρηματοδότηση πολιτιστικών οργανισμών, μουσείων και προγραμμάτων που προάγουν τη σύγχρονη τέχνη και απευθύνονται σε ένα ευρύ κοινό. Οι δράσεις του οργανισμού έχουν διεθνή αντίκτυπο, με ενεργή παρουσία, μέχρι στιγμής, σε εννέα χώρες – στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Νότια Ασία.
Το Ελληνικό τμήμα της Outset – Outset Greece – ιδρύθηκε το 2012 από την Ελίνα Κουντούρη και από το 2021 έχει αναλάβει τη διεύθυνση του η Άρτεμις Σταματιάδη. Στοχεύει στη δημιουργία μιας πολιτιστικής γέφυρας μεταξύ Ελλάδας και εξωτερικού, μέσω ενός συνεχούς δημιουργικού διαλόγου. Στηρίζει έμπρακτα την ανάπτυξη της σύγχρονης ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας και έως σήμερα έχει υποστηρίξει 77 οργανισμούς και έχει ενισχύσει το έργο 867 καλλιτεχνών, επιμελητών και άλλων δημιουργών.