Εθνική Λυρική Σκηνή: Ανακοινώθηκε το πρόγραμμα της νέας καλλιτεχνικής περιόδου
Η καλλιτεχνική περίοδος 2023/24 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με την υπογραφή του Καλλιτεχνικού Διευθυντή Γιώργου Κουμεντάκη, φέρνει στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και στο Ηρώδειο σπουδαίες όπερες του ρεπερτορίου σε νέες παραγωγές, τον πρώτο Βάγκνερ στο ΚΠΙΣΝ, ένα νέο έργο όπερας, σημαντικές συμπαραγωγές με ξένα θέατρα, κορυφαίους αρχιμουσικούς, σκηνοθέτες, σκηνογράφους, διάσημους πρωταγωνιστές, νέες παραγωγές μπαλέτου, αναβιώσεις επιτυχημένων παραγωγών όπερας και μπαλέτου, καθώς επίσης την τρίτη ανάθεση του The Artist on the Composer, και φυσικά το μεγάλο αφιέρωμα στα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας. Το πρόγραμμα υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Στις νέες παραγωγές όπερας και μπαλέτου της σεζόν 23/24 συναντούμε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος το Les Éclairs του Φιλίπ Ερσάν σε λιμπρέτο Ζαν Εσνόζ, το δίπτυχο Καβαλλερία ρουστικάνα του Μασκάνι & Παλιάτσοι του Λεονκαβάλλο σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου, την Άνοδο και την πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ των Μπρεχτ – Βάιλ σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, τη Βαλκυρία του Βάγκνερ σε σκηνοθεσία Τζων Φούλτζεϊμς, τα μπαλέτα Κάρμεν σε χορογραφία Γιόαν Ίνγκερ και Κοππέλια σε χορογραφία Έντουαρντ Κλουγκ, καθώς και την Τουραντότ του Πουτσίνι στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία Αντρέι Σερμπάν, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Πουτσίνι.
Η ΕΛΣ συνεχίζει την πολιτική των συμπαραγωγών, με την Κωμική Όπερα του Παρισιού για το Les Éclairs, τη Βασιλική Όπερα της Δανίας για τη Βαλκυρία, αλλά και με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ για την τρίτη ανάθεση του The Artist on the Composer στην Ιωάννα Πανταζοπούλου.
Στις αναβιώσεις σημαντικών παραγωγών όπερας και μπαλέτου συναντάμε στο Ηρώδειο την Τραβιάτα του Βέρντι σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, ενώ στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος τη Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ του Σοστακόβιτς σε σκηνοθεσία Φανί Αρντάν και τον Καρυοθραύστη του Τσαϊκόφσκι σε χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου. Για να τιμήσει τη μνήμη του σπουδαίου σκηνοθέτη Γκρέιαμ Βικ, ο οποίος έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, η ΕΛΣ αναβιώνει την Μποέμ του Πουτσίνι, στη σκηνοθεσία που υπέγραψε για τη Λυρική το 2007/08.
Για τις παραστάσεις της σεζόν 23/24, η ΕΛΣ θα υποδεχθεί Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες παγκόσμιας καταξίωσης, όπως, μεταξύ άλλων, τη διεθνή Ελληνίδα σκηνογράφο και ενδυματολόγο Χλόη Ομπολένσκι, τον Βρετανό designer Λέσλι Τράβερς, τους κορυφαίους σκηνοθέτες Αντρέι Σερμπάν, Τζων Φούλτζεϊμς, Γιάννη Χουβαρδά, Νίκο Καραθάνο, τους χορογράφους Γιόαν Ίνγκερ και Έντουαρντ Κλουγκ, αλλά και διάσημους πρωταγωνιστές όπως, μεταξύ άλλων, τους Ναντίν Σιέρρα, Εκατερίνα Γκουμπάνοβα, Κάθριν Φόστερ, Φρέντι Ντε Τομμάζο, Δημήτρη Πλατανιά, Σβετλάνα Σοζντάτελεβα, Τσέλια Κοστέα, Σεργκέι Σεμισκούρ, Βασιλική Καραγιάννη, Διονύση Σούρμπη, Γιάννη Χριστόπουλο, Τάσο Αποστόλου, Αρσέν Σογκομονιάν, Τόμμι Χακάλα, Άλλισον Όουκς, Στέφαν Φίνκε, Μαρίνα Προυντένσκαγια, Πέτρο Μαγουλά κ.ά. Τις παραγωγές της σεζόν θα διευθύνουν διεθνώς καταξιωμένοι αλλά και ανερχόμενοι αρχιμουσικοί, όπως, μεταξύ άλλων, οι Πάολο Καρινιάνι, Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι, Φιλίπ Ωγκέν, Οντρέι Όλος, Φαμπρίτσιο Βεντούρα, Μίλτος Λογιάδης, Γιώργος Ζιάβρας κ.ά.
Τον Ιούνιο του 2024 η ΕΛΣ θα παρουσιάσει αφιέρωμα στον Μανώλη Καλομοίρη, για να φωτίσει τη σχέση του με την ΕΛΣ, αλλά και να φέρει στο φως δύο άγνωστα έργα του.
Το αφιέρωμα για τα 100 χρόνια της Μαρίας Κάλλας θα κορυφωθεί από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο, μεταξύ άλλων, με το Γκαλά στο Ηρώδειο, την έκθεση Unboxing Callas: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ στην ΕΒΕ και το Ντοκιμαντέρ για τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της σπουδαίας Ελληνίδας ντίβας.
Τις τρεις πρώτες μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας του 2024, η ΕΛΣ θα παρουσιάσει το 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, σε μνημεία, μουσεία και εκκλησίες στην Πλάκα και το κέντρο της Αθήνας.
Για τη σεζόν 23/24, η Εθνική Λυρική Σκηνή επιχειρεί να ρίξει ένα κριτικό όσο και ενσυναισθητικό βλέμμα στις γυναικείες μορφές των έργων της όπερας και του χορού, αναστοχαζόμενη πάνω στα επίκαιρα ζητήματα της γυναικείας ενδυνάμωσης και οραματιζόμενη την εξάλειψη των κοινωνικών αποκλεισμών, των ανισοτήτων και της έμφυλης βίας. Από τη χειραφετημένη Κατερίνα Ισμαήλοβα, την ασθενική ράφτρα Μιμή, την προδομένη χωριάτισσα Σαντούτσα, την αδάμαστη Κάρμεν και τη θαρραλέα πολεμίστρια Βρουγχίλδη έως την αντισυμβατική πόρνη Τζέννυ Χιλ, τη μυστηριώδη Κοππέλια, την απομονωμένη πριγκίπισσα Τουραντότ και την εταίρα Βιολέττα Βαλερύ, οι ηρωίδες της περιόδου 2023/24 δεσπόζουν με μεγαλοπρεπή τρόπο στις ιστορίες τους, όσο κι αν η δραματική κατάληξη πολλών από αυτές έχει γίνει ανά τα χρόνια αντικείμενο κριτικής. Με δεδομένο τον σεβασμό στα κλασικά αριστουργήματα των περασμένων αιώνων, χωρίς καμία απλοϊκή διάθεση ακύρωσης των αφηγηματικών επιτευγμάτων και των δημιουργών τους, μα σε έμπρακτη συνάρτηση με τις κατακτήσεις και την εξέλιξη των κοινωνιών του 21ου αιώνα, η ΕΛΣ επιδιώκει να ανοίξει τη συζήτηση αναφορικά με τις παραδοσιακές απεικονίσεις της γυναίκας στα έργα του ρεπερτορίου, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην προσπάθεια κατάκτησης της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής Γιώργος Κουμεντάκης αναφέρει για το νέο πρόγραμμα: «Για τη σεζόν 2023/24 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο στόχος μας είναι να δοκιμαστούμε σε νέες καλλιτεχνικές προκλήσεις. Μέσω του καλλιτεχνικού μας προγράμματος επιθυμούμε να θέσουμε ερωτήματα και να επιχειρήσουμε να βρούμε τις απαντήσεις για ζητήματα διαχρονικά και πανανθρώπινα. Έχοντας δημιουργήσει με τους συνεργάτες μου ένα πλήρες και ισορροπημένο πρόγραμμα ξεχωρίζω –στον περιορισμένο χώρο αυτού του σημειώματος– τον πρώτο Βάγκνερ που θα παρουσιάσουμε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, την Τουραντότ για τα 100 χρόνια Πουτσίνι στο Ηρώδειο με την υπογραφή της σπουδαίας διεθνούς Ελληνίδας Χλόης Ομπολένσκι στα σκηνικά και τα κοστούμια και του κορυφαίου σκηνοθέτη Αντρέι Σερμπάν, την επιστροφή του Γιάννη Χουβαρδά που θα παρουσιάσει το αριστούργημα των Μπρεχτ – Βάιλ και του Νίκου Καραθάνου για το δίπτυχο Καβαλλερία ρουστικάνα & Παλιάτσοι, το νέο έργο των Φιλίπ Ερσάν και Ζαν Εσνόζ Les Éclairs, την ανάθεσή μας στην Ιωάννα Πανταζοπούλου για το The Artist on the Composer, τα δύο νέα μας μπαλέτα Κάρμεν και Κοππέλια, καθώς και τις αναβιώσεις σπουδαίων παραγωγών με τις υπογραφές των Φανί Αρντάν και Κωνσταντίνου Ρήγου. Με την αναβίωση της Μποέμ, θυμόμαστε και τιμούμε έναν σπουδαίο σκηνοθέτη που συνεργάστηκε με την ΕΛΣ, τον Γκρέιαμ Βικ. Στο πρώτο τετράμηνο της σεζόν τα φώτα θα είναι πάνω στο πολυσυλλεκτικό μας αφιέρωμα στη Μαρία Κάλλας, με το Γκαλά στο Ηρώδειο, τη μεγάλη έκθεση στην ΕΒΕ, το ντοκιμαντέρ για τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της κορυφαίας υψιφώνου, ενώ την άνοιξη του 2024 θα παρουσιάσουμε το 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής σε μνημεία, μουσεία και εκκλησίες στο κέντρο της Αθήνας.
Για το 23/24, αναλογιζόμενοι τη σημασία και την επιρροή της τέχνης στη ζωή μας, υπογραμμίζουμε τη σημασία της εξάλειψης των ανισοτήτων και της έμφυλης βίας και καλούμε τους φίλους της ΕΛΣ, με αφορμή τα κλασικά έργα του ρεπερτορίου, να αναστοχαστούν πάνω στα ζητήματα της γυναικείας ενδυνάμωσης, με βάση τις κατακτήσεις της κοινωνίας του 21ου αιώνα.
Για τη στήριξή της προς το καλλιτεχνικό έργο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και την προσωπική της φροντίδα στην αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Εγκάρδιες ευχαριστίες προς τον Πρόεδρο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος Ανδρέα Δρακόπουλο για την ουσιαστική συνεργασία, τη συμπόρευση και την έμπρακτη στήριξη του οραματικού σχεδίου μας για την καλλιτεχνική εξωστρέφεια και τη διεθνή παρουσία της ΕΛΣ.
Για τη στήριξη των παραγωγών μας, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους χορηγούς μας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην Πρόεδρο και τα Μέλη του ΔΣ, στους συνεργάτες μου, το καλλιτεχνικό, το διοικητικό, το τεχνικό, το βοηθητικό και το λοιπό προσωπικό της ΕΛΣ».
H προπώληση για τις παραγωγές Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2023 θα ξεκινήσει στις 31 Ιουλίου 2023 στα Ταμεία της ΕΛΣ και στην ticketservices.gr
Χαιρετισμός της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη
για το πρόγραμμα της ΕΛΣ 2023/24
Με υψηλού επιπέδου πρόγραμμα, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, αν όχι με μεγαλύτερες φιλοδοξίες, αντάξιο πάντα της ανοδικής πορείας και της μεγάλης αποδοχής που γνωρίζει η Εθνική Λυρική Σκηνή στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, είναι και αυτό της καλλιτεχνικής περιόδου 2023/24: σημαντικές παραγωγές όπερας, μπαλέτου, εικαστικών εγκαταστάσεων και εκθέσεων, σε μια δημιουργική ώσμωση της ιστορίας του λυρικού θεάτρου και του χορού με τη σύγχρονη δημιουργία.
Στο πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που σχεδίασε ο Γιώργος Κουμεντάκης, με εξαιρετικό καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, θα απολαύσουμε μεγάλες παραγωγές, όπως οι Καβαλλερία ρουστικάνα του Μασκάνι, Παλιάτσοι του Λεονκαβάλλο, Η Βαλκυρία του Βάγκνερ, Τουραντότ και Μποέμ του Πουτσίνι, Τραβιάτα του Βέρντι, Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ του Σοστακόβιτς. Κλασικές όπερες, που βρίσκονται στο ρεπερτόριο όλων των μεγάλων λυρικών θεάτρων του κόσμου, μαζί με έργα που ανανέωσαν το λυρικό τραγούδι, όπως Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ των Μπρεχτ – Βάιλ, το Les Éclairs του Φιλίπ Ερσάν, αλλά και κλασικά μπαλέτα: Κάρμεν, Κοππέλια, Ο καρυοθραύστης.
Δίνοντας μεγάλη έμφαση στη γυναικεία παρουσία, πολλές παραγωγές όπερας και μπαλέτου παρουσιάζουν τον αγώνα της γυναίκας για κοινωνική καταξίωση και εξέλιξη στο πέρασμα του χρόνου αλλά και τις σύγχρονες επαναπροσεγγίσεις των γυναικείων συμβόλων στην τέχνη.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή, διεθνής πολιτιστικός οργανισμός με κύρος, συνεργάζεται ισότιμα, με μεγάλη επιτυχία, με αντίστοιχους μεγάλους οργανισμούς του εξωτερικού όπως η Κωμική Όπερα του Παρισιού και η Βασιλική Όπερα της Δανίας, αλλά και με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, στην τρίτη ανάθεση του προγράμματος The Artist on the Composer.
Παράλληλα, η Εθνική Λυρική Σκηνή, προβάλλοντας, ως κορυφαίος ελληνικός πολιτιστικός οργανισμός, το έργο και την προσφορά μεγάλων προσωπικοτήτων της ελληνικής μουσικής, παρουσιάζει δύο άγνωστα έργα του Μανώλη Καλομοίρη, που αναδεικνύουν τη σχέση του με την ΕΛΣ. Συμμετέχοντας στον εορτασμό του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού στο επετειακό έτος της UNESCO για τη Μαρία Κάλλας, η Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση της κορυφαίας ερμηνεύτριας και την πολύτιμη παρακαταθήκη της, με πολυθεματικές εκδηλώσεις, οι οποίες θα κορυφωθούν με το γκαλά όπερας Η Κάλλας στο Ηρώδειο, όπου το αστέρι της έλαμψε, σε δύο διαφορετικές περιόδους της ελληνικής σταδιοδρομίας της.
Οι δράσεις της ΕΛΣ για την Κάλλας δεν περιορίζονται στο λυρικό θέατρο. Εξερευνούν την προσωπικότητά της, με τη μεγάλη έκθεση στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος με τίτλο UNBOXING CALLAS: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ, καθώς και με την παραγωγή του ντοκιμαντέρ Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία – Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας. Και στις δύο περιπτώσεις, το σύγχρονο καλλιτεχνικό έργο προσφέρει, απλόχερα, πρόσβαση στον κόσμο και στον μύθο της Κάλλας από αρχειακό υλικό, παρέχοντας στο ευρύ κοινό, και ιδιαίτερα στους νέους, τη δυνατότητα πολλαπλών αναγνώσεων της ζωής και της πορείας της στο παγκόσμιο λυρικό θέατρο.
Ωστόσο, μεταξύ του πλήθους των αξιομνημόνευτων παραγωγών στο ολοκληρωμένο καλλιτεχνικά πρόγραμμα της ΕΛΣ, θα ήθελα ιδιαιτέρως να σημειώσω το 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, σε μνημεία, μουσεία και εκκλησίες στην Πλάκα και στο κέντρο της Αθήνας. Η πρώτη διοργάνωση, το Πάσχα του 2022, συγκέντρωσε ένα ιδιαίτερα μεγάλο κοινό, με μια νέα, διαφορετική καλλιτεχνική προσέγγιση, στη μυσταγωγία της Μεγάλης Εβδομάδας. Η συνέχεια του Φεστιβάλ με χαροποιεί ιδιαίτερα.
Θα ήθελα να συγχαρώ, για ακόμα μία φορά, τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή της ΕΛΣ Γιώργο Κουμεντάκη και τους συνεργάτες του, που με συνέπεια, δημιουργική φαντασία και συγκροτημένο όραμα αναπτύσσουν περαιτέρω τη δυναμική και την εξωστρέφεια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αναδεικνύοντας το καλλιτεχνικό δυναμικό και τη σύγχρονη δημιουργία της Ελλάδας, εντός και εκτός συνόρων.
Λίνα Μενδώνη
Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού