«Αόρατα Δεσμά»: Η απώλεια μέσα από ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα

«Σήμερα κατά κάποιον τρόπο μαγικό, όλα είναι στη θέση τους, όλα λειτουργούν».

Το Ίδρυμα Ωνάση τίμησε τον Ευάγγελο Σαχπέρογλου πριν μερικές ημέρες, παρουσιάζοντας το τελευταίο του μυθιστόρημα με αυτοβιογραφικά στοιχεία, με τίτλο «Αόρατα Δεσμά» στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη. Το βιβλίο προλόγισε ο κ. Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, κριτικός λογοτεχνίας, ξετυλίγοντας την πλοκή του μυθιστορήματος, η οποία ακολουθεί τον συγγραφέα  από τα πρώτα χρόνια της ζωής στον Πειραιά, όταν ο ίδιος μένει ορφανός από γονείς και μεγαλώνει με τον παππού και τη γιαγιά του.

Μέσα από τις αφηγήσεις των Μικρασιατών προσφύγων παππούδων του, ο Ευάγγελος Σαχπέρογλου, οικειοποιείται τη μικρασιατική μνήμη για να τη συνδέσει με τη δική του τραυματική μνήμη από τον θάνατο των γονιών του. Μετά τον θάνατο των παππούδων, το μυθιστόρημα ακολουθεί τον συγγραφέα τον καιρό που έζησε στο ορφανοτροφείο και στη νέα στέγη με την οικογένεια που τον αναλαμβάνει. 

©Πηνελόπη Γερασίμου

Όπως παρατήρησε ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου στην ομιλία του τα «”Αόρατα δεσμά” διαθέτουν, μολονότι αποφεύγουν τον οποιονδήποτε τεχνικό νεωτερισμό, αφηγηματική δεινότητα συν μια ιδιαιτέρως ευπρόσδεκτη ευφυία ως προς τη σύνθεσή τους. Από τη μια μεριά είναι η αναδρομή στη Μικρασιατική Καταστροφή (σπουδαίες οι σελίδες της οριστικής αποκοπής από την Ισπάρτα, κι ας ήταν η Ισπάρτα τόπος εξορίας και όχι πατρώα γη) μέσω μιας di secondo mano, μη εμπειρικής μνήμης και από την άλλη ένα χρονικό ή μάλλον μια ζωντανή μαρτυρία ορφάνιας, που κατορθώνει να συνταιριάξει την αξία του τεκμηρίου με μια ατμόσφαιρα ghost story, στα όρια της λογοτεχνίας του φανταστικού – μια παρένθετη αφήγηση για φαντάσματα και αναμνήσεις οι οποίες αναζωπυρώνουν τα ερείπιά τους.

Αν συνυπολογίσουμε εδώ τις εσκεμμένες αναβολές της δράσης, και στα δύο μέρη του μυθιστορήματος, με σκοπό τη σταδιακή αποκάλυψη των μυστικών της, έτσι ώστε να προκληθεί το αναγκαίο σασπένς, τότε είναι σαφές πως έχουμε ένα εξαιρετικό δείγμα για το πόσα πράγματα μπορεί, και πετυχαίνει, να διεκδικήσει η αυτοβιογραφία».     

©Πηνελόπη Γερασίμου

Τον συγγραφέα προλόγισε, επίσης, ο κ. Δημήτρης Καραμάνος, δημοσιογράφος, συγγραφέας, ο οποίος έχει διατελέσει Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων Κολλεγίου Αθηνών, παλιός φίλος του Ε. Σαχπέρογλου, ενώ κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, ο βραβευμένος ηθοποιός, Αργύρης Πανταζάρας διάβασε αποσπάσματα από το βιβλίο.

Η παρουσίαση έκλεισε με ομιλία του Ευάγγελου Σαχπέρογλου, ο οποίος αναφερόμενος  στο αυτοβιογραφικό του πόνημα ανέφερε « Δεν είμαι βέβαιος τι μέρος απ’ αυτόν τον άυλο κόσμο, ή μάλλον από τη συμβολική του υπόσταση, κατάφερα να περάσω στην παρούσα εξομολογητική γραφή, κι αν πίσω από κάθε παράγραφο του βιβλίου μου δεν κρύβονται κι άλλες, άγνωστες εκφάνσεις του εαυτού μου».

Ο Ευάγγελος Σαχπέρογλου, έχει μεταφράσει στα Αγγλικά τα 154 ποιήματα του «Κανόνα» του Κ. Π. Καβάφη, καθώς επίσης και 134 ποιήματα από τις κατηγορίες των Αποκηρυγμένων, Κρυμμένων και Ανολοκλήρωτων ποιημάτων. Η μετάφραση 154 ποιημάτων εκδόθηκε από τον Oxford University Press και κυκλοφόρησε σ’ ένα δίγλωσσο τόμο στη σειρά Oxford World’s Classics, ως το μόνο νεοελληνικό λογοτέχνημα που έχει ποτέ περιληφθεί σε αυτή την παγκόσμιας εμβέλειας σειρά.

Το μυθιστόρημα «Αόρατα Δεσμά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάττων.