Αφιέρωμα «Θάνος Αναστόπουλος: Ένας σύγχρονος ουμανιστής του κινηματογράφου»
Το 14ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας τιμά φέτος έναν από τους πλέον ανήσυχους και ανατρεπτικούς δημιουργούς του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου: τον Θάνο Αναστόπουλο. Στο πλαίσιο του αφιερώματος που ξεκινά απόψε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, θα απονεμηθεί στον σκηνοθέτη το Ειδικό Βραβείο της διοργάνωσης για το σύνολο του έργου του (ώρα 21:15). Θα ακολουθήσει προβολή της ταινίας του «Η Κόρη» (cover photo). Ο σκηνοθέτης θα παραδώσει masterclass για το κοινό, την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου (ώρα 17:00), στον ίδιο χώρο, με ελεύθερη είσοδο.
Ο Θάνος Αναστόπουλος ανήκει στη σπάνια εκείνη κατηγορία δημιουργών που δεν ακολουθούν απλώς μια διαδρομή, αλλά σμιλεύουν με επιμονή ένα προσωπικό σύμπαν – ηθικό, υπαρξιακό και βαθιά πολιτικό. Το σινεμά για εκείνον δεν είναι μια κατασκευή εντυπώσεων ή εύκολων συγκινήσεων, αλλά πράξη ευθύνης. Επιλέγει να κοιτά με ευθύτητα και τρυφερότητα τους ανθρώπους, ακόμη και όταν αφήνει εκτεθειμένα τα πιο σκοτεινά τους σημεία. Η κάμερα δεν καθοδηγεί, αλλά παρατηρεί και προσπαθεί να κατανοήσει τους ήρωες και την συλλογική συνείδηση που διαμορφώνει τις επιλογές και τις πράξεις τους. Ένα σινεμά που αφήνει τον θεατή να συναντήσει τον εαυτό του μέσα στις εικόνες του.
Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει: «Με έναν τρόπο, οι ταινίες είναι μια διαδικασία ενηλικίωσης, αλλά ταυτόχρονα ένα παιχνίδι που σε κρατάει σ’ αυτόν τον μαγικό κόσμο της αφήγησης, όπου τα πάντα είναι δυνατά, όπου τα πάντα μπορούν να αλλάξουν. Κι ενώ δεν πιστεύω ότι μια ταινία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Το να κάνεις μια ταινία δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένας καταλύτης».
Παράλληλα, το χιούμορ, ο σαρκασμός και η σουρεαλιστική διάθεση αποτελούν συχνά τα όπλα του για να υπογραμμίσει το ρεαλιστικό στοιχείο: «Το χιούμορ είναι μια πολύτιμη μορφή αντίστασης απέναντι σε κάθε μορφή καταπίεσης», δηλώνει. Το σήμερα και τα γεγονότα που τρέχουν σε έναν κόσμο που δονείται, εμπνέουν και διαμορφώνουν τις ιστορίες του, ακόμη και όταν η ματιά του αγγίζει το παρελθόν και την Ιστορία. Η εμπειρία ζωής τις τελευταίες δυο δεκαετίες στην Τεργέστη, πόλη με δυνατή ελληνική ρίζα, του χάρισε μια νέα ματιά πάνω στην Ελλάδα που τον πονάει αλλά βρίσκεται πάντα βαθιά στην καρδιά του.
Οι σκηνοθέτες Θάνος Αναστόπουλος και Davide Del Degan, στο κόκκινο χαλί του 69ου Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία τους “Η Τελευταία Παραλία” που συμμετείχε στο επίσημο πρόγραμμα.
Ο Θάνος Αναστόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού I (Pantheon Sorbonne) και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Παρίσι, Γαλλία). Συνίδρυσε την εταιρεία παραγωγής Φαντασία Οπτικοακουστική ΕΠΕ, με τη Στέλλα Θεοδωράκη, το 1995. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία: Όλο το βάρος του κόσμου (2004) επιλέχθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία διόρθωση (2008) έκανε τη διεθνή πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Η τρίτη του ταινία Η κόρη (2012) έκανε τη διεθνή πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και την αμερικανική πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Τορόντο. Η Τελευταία παραλία (2016) συμμετείχε στο επίσημο πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Τα Φαντάσματα της Επανάστασης (2022) είναι η τελευταία του ταινία.
“Η Τελευταία Παραλία”
Οι ταινίες του αφιερώματος
Από τον Θεατή (1989), την πρώτη του μικρού μήκους – ένα οξύ σχόλιο πάνω στην πολιτική παθητικότητα-, έως την Τελευταία Παραλία και τα Φαντάσματα της Επανάστασης, το έργο του Θάνου Αναστόπουλου εξελίσσεται οργανικά, αλλά δεν αλλάζει πυρήνα: παραμένει στραμμένο στον άνθρωπο – και στον τόπο και την κοινωνία που τον διαμορφώνει.
Η διόρθωση (2007) είναι ένα οδοιπορικό στη σύγχρονη Αθήνα της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και της γηπεδικής βίας. Ένα φιλμ-πληγή που δείχνει μια άλλη Ελλάδα: των μεταναστών, των ανέργων, εκείνων που ζουν στο περιθώριο. Η ταινία εκπροσώπησε την Ελλάδα στις υποψηφιότητες των Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ήταν υποψήφια καλύτερης ταινίας στα European Film Awards, συμμετείχε στα φεστιβάλ Βερολίνου, Θεσσαλονίκης, Νέας Υόρκης, BAFICI-Buenos Aires, Karlovy Vary, Sarajevo, Montreal κ.α. από όπου αποκόμισε πάνω από 25 βραβεία. Παίζουν οι: Γιώργος Συμεωνίδης, Ορνέλα Καπετάνι, Σαβίνα Αλιμάνι, Νίκος Γεωργάκης, Μπουγιάρ Αλιμάνι, Γιώργος Νανούρης κ.α.
Προβολή: Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου στις 18:30, παρουσία σκηνοθέτη. Προηγείται η προβολή της μικρού μήκους ταινίας Θεατής.
“διόρθωση” – με την εξαίσια ερμηνεία του Γιώργου Συμεωνίδη
Με την Κόρη (2012), ο Θάνος Αναστόπουλος αφηγείται την ιστορία ενηλικίωσης ενός κοριτσιού και μιας χώρας ταυτόχρονα. Μια Ελλάδα σε αποσύνθεση, κινηματογραφημένη ως θρίλερ, όχι για να προκαλέσει αγωνία, αλλά για να απογυμνώσει τη βία που σιγοβράζει κάτω από την επιφάνεια. Βραβεία Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Φωτογραφίας της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Συμμετοχή στα Φεστιβάλ Βερολίνου, Τορόντο και άλλα 20 διεθνή φεστιβάλ, από τα οποία απέσπασε 5 βραβεία. Παίζουν οι: Σαβίνα Αλιμάνι, Άγγελος Παπαδήμας, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Γιώργος Συμεωνίδης, Ορνέλα Καπετάνι, Θεοδώρα Τζήμου
Προβολή: Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου στις 21:15, παρουσία σκηνοθέτη. Πριν την προβολή, θα απονεμηθεί στον δημιουργό Ειδικό Βραβείο για το έργο του.
Η Τελευταία Παραλία -που συνσκηνοθέτησε με τον Davide Del Degan– (2016) μετατοπίζει το βλέμμα από το αστικό στο ανθρωπολογικό και παρατηρεί με χιούμορ και τρυφερότητα τους εκκεντρικούς θαμώνες μιας λαϊκής παραλίας στην Τεργέστη. Ένα ντοκιμαντέρ που μιλά για τα ορατά και αόρατα τείχη που μας περιβάλλουν. Η ταινία αποτελεί ένα από τα ελάχιστα ντοκιμαντέρ που επιλέχθηκαν για το επίσημο πρόγραμμα του 69ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ και Βραβείο ”Λουκία Ρικάκη” της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου
Προβολή: Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου στις 21:00, παρουσία σκηνοθέτη.
“Φαντάσματα της Επανάστασης”: η Πηνελόπη Τσιλίκα και ο Αινείας Τσαμάτης σε σκηνή της ταινίας
Στα Φαντάσματα της Επανάστασης (2022), ο Θάνος Αναστόπουλος βλέπει την Ιστορία με σαρκασμό και λοξή ματιά, ρίχνοντας φως σε όσα συνέβησαν ή σε όσα θα μπορούσαν να έχουν συμβεί στο περιθώριο των γεγονότων. Δημιουργεί μια ιστορία μέσα στην Ιστορία, μια ταινία μέσα στην ταινία και μας ταξιδεύει μπρος και πίσω στον χωροχρόνο. Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο 35ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, δέκα υποψηφιότητες στα Βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, συμμετοχή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, στο Ελληνικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου κ.α. Παίζουν οι: Γιώργος Χωραφάς, Πηνελόπη Τσιλίκα, Paolo Rossi, Αινείας Τσαμάτης, Νίκος Γεωργάκης, Θεοδώρα Τζήμου, Γιώργος Συμεωνίδης, Laura Bussani, Γιάννης Αναστασάκης, ο Rade Šerbedžija κ.α.
Προβολή: Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου στις 19:15, παρουσία της Ελληνίδας παραγωγού Στέλλας Θεοδωράκη.
Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά έναν δημιουργό που δεν έπαψε ποτέ να παρατηρεί, να αμφισβητεί, να ονειρεύεται. Έναν σκηνοθέτη που επιμένει ότι η τέχνη οφείλει να είναι ανήσυχη, ελεύθερη, ανατρεπτική: «Η μαγική λέξη είναι η ελευθερία. Μπορεί να υπάρξει ένα σινεμά ελεύθερο, πέρα από τη λογική των συνταγών; Οι συνταγές καλές είναι, δημιουργούν ένα πλαίσιο. Η δημιουργία, όμως, αρχίζει όταν τις πειράζεις».
14ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας
Αφιέρωμα «Θάνος Αναστόπουλος: Ένας σύγχρονος ουμανιστής του κινηματογράφου»
5-17 Δεκεμβρίου | Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, μετρό Κεραμεικός, τηλ. 210 3612046)
Εισιτήρια: στο ταμείο της Ταινιοθήκης ή μέσω της πλατφόρμας more.com
Masterclass | Θάνος Αναστόπουλος
Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου | ώρα 17:00 | Αίθουσα Α της Ταινιοθήκης της Ελλάδος
Συντονίζει η δημοσιογράφος Βένα Γεωργακοπούλου.
Δηλώσεις συμμετοχής: https://shorturl.at/SWRIj
Όλες οι πληροφορίες στο site της Ταινιοθήκης: http://www.tainiothiki.gr/el/14-programmata/thanos-anastopoulos