30 Χρόνια από την Πτώση του Τείχους
«Το τείχος του Τραμπ» με το Μεξικό, «φράχτης ασφαλείας» μεταξύ του Ισραήλ και της Δυτικής Όχθης, φράχτες γύρω από τους ισπανικούς θύλακες στο Μαρόκο… : το Τείχος του Βερολίνου θα έπρεπε να είναι το τελευταίο, όμως τριάντα χρόνια μετά την πτώση του, τείχη συνεχίζουν να υψώνονται ως απάντηση στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης.
«Η 9η Νοεμβρίου 1989 σηματοδότησε κάτι που πολλοί ήλπισαν να αποτελέσει μια νέα εποχή συνεργασίας και ανοίγματος που θα ξεπερνά τα σύνορα», αναφέρει το Transnational Institute (TNI), ένα διεθνές κέντρο think tank με έδρα το Άμστερνταμ.
«Τριάντα χρόνια αργότερα φαίνεται να έχει συμβεί ακριβώς το αντίθετο: ο κόσμος απαντά στα προβλήματα της διεθνούς ασφάλειας με τείχη, στρατιωτικοποίηση και απομόνωση», εκτιμά το TNI στην έκθεσή του “Building Walls”.
«Το κύμα αισιοδοξίας δεν κράτησε πολύ», επιβεβαίωσε η Αλεξάντρα Νοβοσελόφ ερευνήτρια στο International Peace Institute της Νέας Υόρκης.
«Τα τείχη εξακολουθούν να υπάρχουν και αυξηθήκαν. Σήμερα υπάρχουν περισσότερα σε σχέση με 30 χρόνια πριν. Κατέγραψα περίπου 20, δηλαδή διπλάσια σε σχέση με το 1989», πρόσθεσε η Νοβοσελόφ.
Η Ελίζαμπεθ Βαλέ, πολιτική επιστήμονας στο πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ (UQAM) μέτρησε από την πλευρά της «70 με 75 τείχη που έχουν ήδη κατασκευαστεί ή που έχει ανακοινωθεί η ανέγερσή τους», έναντι περίπου 15 το 1989.
Αν τοποθετηθούν δίπλα-δίπλα «τα υπάρχοντα τείχη καλύπτουν μια απόσταση περίπου 40.000 χιλιομέτρων», όση είναι η περίμετρος της Γης, εξηγεί η Βαλέ που έχει γράψει το βιβλίο “Borders, Fences and Walls – State of Insecurity”.
Αν και η παγκοσμιοποίηση είχε αναπτερώσει τις ελπίδες για απάλειψη των συνόρων, στην πραγματικότητα προκάλεσε ένα «σοκ προς τα πίσω» τροφοδοτώντας «τον εθνικισμό» «που αγαπά τα τείχη», εξηγεί ο Μπρουνό Τερτέ, ο οποίος μαζί με την Ντελφίν Παπέν έχει γράψει το βιβλίο: “L’ Atlas des frontiers. Murs, conflits, migrations” («Ο Άτλαντας των συνόρων: Τείχη, συγκρούσεις, μετανάστευση»).
1.000 χιλιόμετρα τείχους στην ΕΕ
Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 «πολλαπλασιάστηκαν τα τείχη», αναφέρει ο Τερτέ, αναπληρωτής διευθυντής του Ιδρύματος Στρατηγικών Ερευνών του Παρισίου.
Ανεγείρουμε τείχη «για να προσπαθήσουμε να καταπολεμήσουμε με έναν μάλλον φαιδρό τρόπο παγκόσμια φαινόμενα όπως η τρομοκρατία, η μετανάστευση ή η φτώχεια», αναφέρει η Αλεξάντρα Νοβοσελόφ.
Φράκτες ασφαλείας: τα τείχη πλέον ανεγείρονται ολοένα και συχνότερα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μετανάστευση.
«Οι χώρες μέλη της ΕΕ και του χώρου Σένγκεν έχουν ανεγείρει από τη δεκαετία του 1990 σχεδόν 1.000 χιλιόμετρα τειχών, δηλαδή έξι φορές το μήκος του τείχους του Βερολίνου, προκειμένου να εμποδίσουν την είσοδο εκτοπισμένων», αναφέρει το TNI στην έκθεσή τους.
Ωστόσο «τα τείχη δεν βοηθούν να ανασταλούν οι ροές», σημειώνει η Βαλέ. «Αντίθετα συμβάλλουν στο να γίνονται παράνομες (…) Ακόμη περισσότερο συμβάλλουν στο να κρύβεται μια πραγματικότητα (…) Όταν εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να φύγουν, τα τείχη δεν θα χρησιμεύουν πια σε τίποτα», προειδοποιεί η ειδικός.