Η «Αρχαιολογία του Τώρα» είναι μερικές ξεχασμένες βιτρίνες καταστημάτων στο instagram

Το #the_archaeology_of_now είναι το νέο hashtag που έφτασε μέχρι τις στήλες του Guardian. Ο επαγγελματίας φωτογράφος Γιώργος Μάκκας ή gm404 και η κάμερα του κινητού του μας ξεναγούν μέσω του instagram σε ξεχασμένες από τον χρόνο βιτρίνες. Παρότι ο φωτογράφος συχνά ξεχνάει να επισημάνει την τοποθεσία στον χάρτη, τα δίχως φίλτρο μαγαζιά που αποθανατίζει βρίσκονται στο εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας, στην Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα και την Καλαμάτα. Κι έπεται συνέχεια.

O Γιώργος δεν καλόβλεπε αρχικά ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, το instagram, που στηρίζεται αποκλειστικά στην εικόνα, όπως άλλωστε και πολλοί συνάδελφοί του. «Στην αρχή το έκραζα, η αλήθεια είναι όμως ότι σου λύνει τα χέρια, είναι σα να έχεις μονίμως μια φωτογραφική μηχανή πάνω σου. Έτσι και αλλιώς, τα smartphones έχoυν κλέψει πολλές δουλειές από τους φωτογράφους. Μπορείς εσύ σαν δημοσιογράφος να με αντικαταστήσεις τραβώντας σε ένα ρεπορτάζ φωτογραφίες με το κινητό σου. Παρόλα αυτά πρέπει να ακολουθείς τις εξελίξεις, άλλωστε και η φωτογραφία όταν ανακαλύφθηκε οδήγησε κάποιους πορτρετίστες ζωγράφους στην ανεργία. Οι συνθήκες αλλάζουν και είναι δύσκολο να πας κόντρα στην εποχή σου». Τελικά με τη βοήθεια του instagram ξαναβρήκε τη χαμένη ευχαρίστηση που απολάμβανε όταν η φωτογραφία ήταν για εκείνον χόμπυ και όχι μέσο βιοπορισμού. Ως παιδί ενθουσιαζόταν ανακαλύπτοντας τους φακούς και της μηχανές προβολής που έκρυβε το υπόγειο στο σπίτι του παππού του. Ως έφηβος απέκτησε τη δική του φωτογραφική μηχανή και βρέθηκε σε μέρη που μάλλον δεν θα πήγαινε ποτέ αν δεν ένιωθε την όρεξη να τα αποθανατίσει.

Αρκετά χρόνια μετά, τον Φεβρουάριο του 2012, η πόλη των Ιωαννίνων γιόρταζε τα εκατό χρόνια από την απελευθέρωσή της. Το Ριζάρειο Ίδρυμα σε συνεργασία με το δήμο πραγματοποίησαν μια έκθεση με κάδρα από τα σοκάκια και τους δρόμους της πόλης. Ο Γιώργος έλκει την καταγωγή του από την πρωτεύουσα της Ηπείρου, συνεπώς οι αναμνήσεις του παρελθόντος οδήγησαν τον φακό του στην οδό Ανεξαρτησίας, στον οποίο υπάρχουν βιτρίνες κατστημάτων παλαιάς κοπής (ή καλύτερα από μια άλλη εποχή), κάποιες ξεχασμένες κι άλλες που βαστούν ακόμη. «Σκέψου πως μερικά από τα μαγαζιά της οδού βρίσκονται εκεί από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μαγαζιά που δεν είχαν αλλάξει, με προϊόντα ασυνήθιστα για τα σημερινά δεδομένα που εμείς εδώ στην Αθήνα τα αγοράζουμε έτοιμα ενώ εκείνοι τα κατασκεύαζαν π.χ. γαλότσες και οικιακά σκεύη. Οι Γιαννιώτες είναι συντηρητικοί, δεν διαγράφουν εύκολα συνήθειες και μπορούν να διατηρήσουν την πρόσοψη ενός μαγαζιού ίδια για τα επόμενα εκατό χρόνια. Πηγαίνοντας λοιπόν να φωτογραφίσω τον συγκεκριμένο δρόμο συνειδητοποίησα πως ελάχιστα από αυτά είχαν παραμείνει, τα υπόλοιπα είχαν μεταλλαχθεί σε μπαράκια. Περνάς από ένα δρόμο καθημερινά και το πιο πιθανό είναι πως δεν παίρνεις χαμπάρι τις αλλαγές που έχει υποστεί. Θέλησα λοιπόν να καταγράψω αυτά που ίσως μια μέρα χαθούν».

Μια από τις φωτογραφίες του απεικονίζει το μαγαζί του Σκόπα. Ο ιδιοκτήτης δε ζει πια και η σύζυγος του που έχει απομείνει να κρατάει το μαγαζί δε γνωρίζει τον τρόπο για να κατασκευάσει τις κατσαρόλες και τις κανάτες που γέμιζαν τα ράφια του άντρα της. Απλώς ανοίγει μερικές ώρες την ημέρα προσπαθώντας να πουλήσει ότι της έχει περισσέψει.«Τα μαγαζιά αυτά σιγά σιγά κλείνουν και η κρίση τα σπρώχνει όλο και περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση. Νομίζω πως η Θεσσαλονίκη έχει τα περισσότερα από αυτά». Τα μαγαζιά πεθαίνουν ή αλλάζουν μορφή, διαμορφώνοντας ένα πολύ διαφορετικό και σύγχρονο αστικό τοπίο. Τι συμβαίνει όμως στον κλάδο της φωτογραφίας; «Κάποτε μας έδιναν λεφτά για πλάκα. Θυμάμαι πως όταν ήμουν φοιτητής, διαφημιστικές εταιρείες έστελναν φωτογράφους σε διάφορες εκδηλώσεις προκείμενου να τσεκάρουν αν το προωθητικό υλικό τους ήταν τοποθετημένο σωστά. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει, είναι πολύ πιο δύσκολα παρότι έχουν γίνει φοβερές δουλειές, πολλές εκ των οποίων σχετίζονται θεματικά με την οικονομική κρίση. Το νόημα της φωτογραφίας είναι να αποθανατίζεις αυτό που πεθαίνει, πόσο μάλλον αν αναλογιστείς ότι τα πρώιμα πορτρέτα ιστορικά απεικόνιζαν νεκρούς».

Πώς πάει o λογαριασμός του από από likes και followers; Αν και η αλήθεια είναι πως τα στατιστικά του instagram δε δείχνουν με ακρίβεια πόσοι είναι εκείνοι που έχουν δει τη φωτογραφία σου, ο ίδιος αστειεύεται με το γεγονός πως αν ανέβαζε μια γάτα, ενδεχομένως θα είχε μεγαλύτερη ανταπόκριση. Παρόλα αυτά, δεν είναι ο μόνος που αρέσκεται στο να αποτυπώνει το διασωθέν αστικό παρελθόν. Έχοντας ανακαλύψει και άλλους θιασωτές του ανά τον κόσμο, μας παραπέμπει στους λογαριασμούς των Melanie De Vrieze , Christoph Michael, Miklos Vincze, Abel marin manzano, Eva και Vera .

Ακολουθήστε τον Γιώργο Μάκκα στο instagram και δείτε στην παρακάτω γκάλερι ένα πλούσιο δείγμα από το πρότζεκτ του