Μόλις 21 χλμ. από το κέντρο της Αθήνας, μια από τις σημαντικότερες ιερές πόλεις της αρχαιότητας, η πόλη των Ελευσίνιων Μυστηρίων και γενέτειρα του Αισχύλου, η Ελευσίνα είναι η τέταρτη κατά σειρά Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης που φιλοξενείται στην Ελλάδα.
Περιπατητικές διαδρομές, μοναδικές ξεναγήσεις σε εικαστικές εκθέσεις, απονομή πιστοποιητικών επιμόρφωσης, εργαστήρια μυθοπλαστικής, μουσικό θέατρο και πολλές ακόμη δράσεις και εκδηλώσεις έρχονται αυτόν τον μήνα στην πόλη, λίγο πριν αποχαιρετήσουμε οριστικά τον χειμώνα.
Mystery 68 ΣΤΑΛΚΕΡ ©Κronos Αngelos Christofilopoulos
Δράσεις και εκδηλώσεις
Η Ελευσίνα υποδέχεται τον Φεβρουάριο με το Μυστήριο 68 ΣΤΑΛΚΕΡ, τις περιπατητικές διαδρομές και τα παιχνίδια πόλης της 2023 Ελευσίς σε συνεργασία με την ομάδα πeripatos, που συνδημιουργήθηκαν με την τοπική κοινωνία της Ελευσίνας. Το Μυστήριο 68 ΣΤΑΛΚΕΡ μας προσκαλεί στις 3, 4, 10 και 11 Φεβρουαρίου να διασχίσουμε μαζί για τέσσερις τελευταίες φορές τους δρόμους της Ελευσίνας και να δημιουργήσουμε κοινές εμπειρίες πολιτισμού και δημιουργικής έκφρασης. Ύστερα από έναν χρόνο δημιουργικής συνεργασίας, εξερεύνησης και ανακάλυψης, 70 κάτοικοι και λάτρεις της Ελευσίνας συνεργάστηκαν με διαχειριστές πολιτιστικής κληρονομιάς, ξεναγούς, ειδικούς επιστήμονες και καλλιτέχνες και ανέπτυξαν διαδραστικές εμπειρίες στον δημόσιο χώρο, που εκφράζουν την κοινότητά τους με θεματικές όπως το περιβάλλον, η βιομηχανική αρχαιολογία κ.ά.
Μυστήριο 68 ΣΤΑΛΚΕΡ, ©John Kouskoutis
Οι πολίτες ανέλαβαν τον ρόλο του αφηγητή και οδήγησαν περίπου 800 επισκέπτριες και επισκέπτες σε διαδραστικές, πολιτιστικές εμπειρίες στο δημόσιο τοπίο. Το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού μας μιλάει για το ελευσίνιο φυσικό περιβάλλον, όπως άνθιζε αλλά και όπως επιβιώνει σήμερα στον αστικό ιστό. Δύο ακόμη ομάδες πολιτών, με ειδικό ενδιαφέρον για την αρχαιολογία, την ιστορία και για τη βιομηχανική κληρονομιά, ανακαλούν μνήμες και αφηγούνται ιστορίες που ξεδιπλώνουν για εμάς τη διαχρονική, πολιτιστική φυσιογνωμία της Ελευσίνας.
Νύμφη στο παράκτιο μέτωπο της πόλης, ©Dimitris Michalakis
Οι Νύμφες, έναν χρόνο ακριβώς μετά το Μυστήριο 0 Μυστήρια Μετάβασης – Τελετή Έναρξης, εμφανίζονται αναπάντεχα στις 4 Φεβρουαρίου στο παραλιακό μέτωπο της πόλης. Παράλληλα, εκπαιδευτικά πλοιάρια του Ναυταθλητικού Ομίλου Ελευσίνας αναζητούν τη μυθική οντότητα στον βυθό του Ελευσινιακού κόλπου. Μία σύντομη performance – αφιέρωμα στη Φεύγουσα Κόρη, που θα πραγματοποιηθεί από τις 12.00 έως τις 16.00, σε κινησιολογική επιμέλεια του Κωνσταντίνου Ρήγου και ενδυματολογική της Όλγας Καραβερβέρη.
Το Μυστήριο 37 Φωνές της Ελευσίνας – Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, έρχεται στις 13 Φεβρουαρίου στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου, ο Διαδικτυακός Ραδιοφωνικός Σταθμός της πόλης, Μυστήριο 37 Φωνές της Ελευσίνας, διοργανώνει ανοιχτή εκδήλωση, εκπέμποντας ζωντανά από τη βάση του, τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, με ένα πλούσιο πρόγραμμα με ζωντανές εκπομπές, ειδήσεις, μουσική, αναγνώσεις, αφιερώσεις αλλά και… πειραματισμούς. Επιπλέον, με ξεχωριστούς καλεσμένους από τον χώρο του ραδιοφώνου, η δημιουργική ομάδα, όλοι κάτοικοι από την Ελευσίνα και την ευρύτερη περιοχή, θα μεταφέρουν εμπειρίες, σκέψεις και ιστορίες σχετικά με την ενασχόλησή τους με το αγαπημένο αυτό μέσο.
Μυστήριο 7 Eλεύθερο Πανεπιστήμιο INSITU
Το Μυστήριο 7 Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Ελευσίνας – IN SITU, το πρωτοποριακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που θεσπίστηκε από την 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, ολοκληρώνει τον πρώτο χρόνο της επιτυχημένης λειτουργίας του. Στο πλαίσιο αυτό, την Τρίτη 6 Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθεί στο Σινέ Ελευσίς η Τελετή Απονομής Πιστοποιητικών Επιμόρφωσης & Παρακολούθησης στους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες του προγράμματος.
Μια σειρά συζητήσεων, με τίτλο Πόλη-Πολιτισμός-Παρακαταθήκη, σχετικά με τη δυναμική εξέλιξη της πολιτιστικής ζωής της πόλης, την ενεργοποίηση ομάδων της κοινότητας σε επιμέρους κατευθύνσεις τέχνης και έρευνας, και τις δυνατότητες αξιοποίησης των διαφόρων κατηγοριών παρακαταθήκης που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της εξέλιξης της Ελευσίνας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης θα πραγματοποιηθεί στο Παλαιό Δημαρχείο στις 9, 16 και 27 Φεβρουαρίου.
Mystery 111 Μυστήριο 111 Ο πήλινος στρατός της Ελευσίνας, ©John Kouskoutis
Συναρπαστικές Εκθέσεις
Την Κυριακή 11 Φεβρουαρίου οι κάτοικοι και επισκέπτες της Ελευσίνας θα έχουν για τελευταία φορά την ευκαιρία να περιηγηθούν στην εικαστική έκθεση Μυστήριο 111 Ο πήλινος στρατός της Ελευσίνας του Juan Esteban Sandoval καθώς και να παραλάβουν τα πήλινα κράνη από τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Μία έκθεση-αφιέρωμα στους ανθρώπους που εργάζονται στην Ελευσίνα και στην ευρύτερη Δυτική Αττική. Το έργο αποτελείται από 2.000 χειροποίητα πήλινα κράνη με σημείο αναφοράς το εργατικό δυναμικό της περιοχής και την έννοια της εργασίας μέσα από τη ματιά των κατοίκων του Θριάσιου πεδίου. Ο Sandoval επισκέφτηκε εργοστάσια στην Ελευσίνα και στη Δυτική Αττική, συνομίλησε με τους εργάτες, ενώ, μετά και από ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής προς την τοπική κοινότητα, περισσότεροι από 1.000 εν ενεργεία ή συνταξιούχοι εργαζόμενοι συμμετείχαν στο έργο συμπληρώνοντας ένα ερωτηματολόγιο με προσωπικά τους στοιχεία, όπως τα ονόματα των αγαπημένων τους προσώπων, τα χόμπι και τις προτιμήσεις τους. Το υλικό αυτό, μαζί με λέξεις που συγκεντρώθηκαν από εργαζόμενους της ευρύτερης περιοχής για τη σημασία που έχει γι’ αυτούς η εργασία, αποτέλεσε τη βάση με την οποία δούλεψε ο κολομβιανής καταγωγής καλλιτέχνης για να διακοσμήσει το κάθε κράνος ξεχωριστά. Όλα τα κράνη εκτίθενται σε μία μεγάλης κλίμακας εγκατάσταση στο πρώην εργοστάσιο χρωμάτων, η οποία συνοδεύεται από ένα ηχητικό τοπίο που δημιούργησε αποκλειστικά για το έργο ο διεθνής sound artist Γιώργος Μωραΐτης, συνθέτοντας μία ξεχωριστή βιωματική εμπειρία για τον επισκέπτη με πολλαπλές αναφορές στο βιομηχανικό περιβάλλον της περιοχής.
Mystery 151 A Rave Down Below, @Pinelopi Gerasimou
Το Μυστήριο 151 A Rave Down Below σε επιμέλεια Πάνου Γιαννικόπουλου, εξερευνά την πολιτική δυναμική του σώματος εν κινήσει από το ταυτόχρονα γεωλογικό και πολιτισμικό υπέδαφος. Αλχημικές περιπλανήσεις στο ιστορικό παρελθόν, στο μεταβιομηχανικό παρόν και στη μυθολογία καταλήγουν σε έναν εξαγριωμένο χορό. Μέθη, δηλητηρίαση, αποστροφή, ευφορία, αποδέσμευση, εκτόνωση και άνοδος: μια κυκλική πορεία από το σώμα προς το έδαφος και αντίστροφα. Η αφήγηση της έκθεσης ξετυλίγεται μέσα από τους μύθους και την ιστορία της πόλης της Ελευσίνας και των Μυστηρίων με το χορό ως μέσο κορύφωσης, ιεροτελεστία και μέθοδο προσέγγισης των εννοιών του θανάτου και της απώλειας. Βλέπουμε τον χορό και τη σχέση του με το πάσχον σώμα ή ακόμα και τον ίδιο ως ασθένεια και ως θεραπεία, τον χορό σε κατάσταση κρίσης, ως παρεκτόπιση της κοινωνικής εξάντλησης μπροστά σε μια εξάντληση που φέρνει απόλαυση, ως απόδραση και αντίδραση. Στοιχεία του μύθου της κατάβασης, όπως η ζωή ανάμεσα σε δύο κόσμους, το σκοτάδι και το φως, οι ιεροτελεστίες και η χρήση του ψυχεδελικού κυκεώνα, συνδέονται άλλωστε με τη νεότερη πολιτισμική ιστορία της πόλης, καθώς -ειδικά κατά τη δεκαετία του 1990- rave parties ενεργοποιούσαν το απόθεμα των υποφωτισμένων βιομηχανικών χώρων της περιοχής και του παραλιακού μετώπου της Ελευσίνας.
Mystery 87 Εγώ το θαλάσσιο ταξίδι, εγώ η κατάληψη της γης, ©John Kouskoutis
Το Μυστήριο 87 Εγώ το θαλάσσιο ταξίδι, εγώ η κατάληψη της γης, είναι η γλυπτική εγκατάσταση της καταξιωμένης εικαστικού Στεφανίας Στρούζα, η οποία πριν από λίγο καιρό απέσπασε το βραβείο της φετινής Art Athina για νέους καλλιτέχνες. Η εγκατάσταση αναφέρεται στην οικολογική καταστροφή που βιώνει ο πλανήτης σήμερα, έχοντας ως σημείο εκκίνησης την παράκτια ζώνη της Ελευσίνας. Συνεχίζοντας το καλλιτεχνικό έργο της πάνω στον μύθο της Μήδειας, αυτή τη φορά επιλέγει ως σημείο αναφοράς το θεατρικό τρίπτυχο του Heiner Müller Ρημαγμένη όχθη – Μήδειας υλικό – Τοπίο με Αργοναύτες (1982), όπου η Μήδεια γίνεται αντιληπτή ως «τόπος» στον οποίο χαράσσονται μνήμες και τραύματα ενός βίαιου πατριαρχικού και καταναλωτικού κόσμου. Η Στρούζα αξιοποιεί το ερμηνευτικό αυτό σχήμα και προχωρά σε μια ταύτιση της Μήδειας με τη Φύση και με τον τόπο της Ελευσίνας, λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες της βαριάς βιομηχανίας καθώς και της διάβρωσης εγκαταλελειμμένων πλοίων στην περιοχή. Το έργο παίρνει τη μορφή γλυπτικής εγκατάστασης σε τρία διακριτά αλλά και συνδεόμενα μέρη ακολουθώντας τη δομή του κειμένου του Müller. Αυτά αναπτύσσονται στον χώρο ως νησίδες γης και τμήματα μίας παράκτιας περιοχής όπως αυτής του κόλπου της Ελευσίνας.
Mystery 8 Με το βλέμμα στην Ιαπωνία, Αντώνης Θεοδωρίδης, @Pinelopi Gerasimou
Μυστήριο 8 Με το βλέμμα στην Ιαπωνία του Αντώνη Θεοδωρίδη. Μέσω της Ανοιχτής Πρόσκλησης για Εικαστικούς Φωτογράφους και στο πλαίσιο του έργου αυτού, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια της Mikiko Kikuta και τον οργανισμό EU Japan Fest, ο Έλληνας φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης επιλέχθηκε να ταξιδέψει στην Ιαπωνία και να καταγράψει τα ίχνη του ιαπωνικού πολιτισμού στην επαρχία της Οσάκα. Έπειτα, παρέμεινε στην Ελευσίνα συνεχίζοντας τη φωτογραφική του παρατήρηση, αναζητώντας πιθανές συγκλίσεις και αποκλίσεις των δύο γεωγραφικών τόπων και ιστορικών πολιτισμών στο σήμερα.
Οι τέσσερις αυτές εκθέσεις θα είναι ανοιχτές από τις 13.00 έως τις 20.00, ενώ, κατά τη διάρκεια της μέρας, οι δημιουργοί των έργων -διεθνώς αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό- θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους και θα συνομιλούν με το κοινό.
Mystery 112 Το Θέατρο της Ενέργειας ή Περί Φιλίας
Έως την Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου συνεχίζεται και το Μυστήριο 112: Το Θέατρο της Ενέργειας ή Περί Φιλίας, το έργο της διακεκριμένης εικαστικού Μαρίας Παπαδημητρίου που περιλαμβάνει μια σειρά ανοιχτών καλλιτεχνικών εργαστηρίων μυθοπλαστικής για -και με- τους κατοίκους της Ελευσίνας. Στον χώρο της ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗΣ, οι μικροί και μεγάλοι συμμετέχοντες αποκτούν γνώσεις, εμπειρίες, δεξιότητες και ευαισθητοποιούνται για τις ευρείες επιλογές πρακτικών και τεχνικών που σχετίζονται με την παραγωγή έργων τέχνης. Κεντρικός άξονας του έργου είναι ό,τι πιο πολύτιμο διαθέτουμε σήμερα, η έννοια της φιλίας και οι ίδιοι οι άνθρωποι που όλα αυτά τα χρόνια η καλλιτέχνιδα και οι συνεργάτες της γνώρισαν, συζήτησαν και συνδέθηκαν μαζί τους. Οι συναντήσεις, οι διάλογοι, οι ανταλλαγές, οι συνάξεις, οι εμμονές, οι διαφορές, τα υλικά ίχνη και οι φαντασιώσεις που μοιράστηκαν, αναδεικνύονται σε ένα κρίσιμο παράδειγμα και προϋπόθεση της ίδιας της δημιουργίας. Η φιλία -επειδή ακριβώς δεν είναι εύκολο να οριστεί ούτε να περιγραφεί καλλιτεχνικά- προσεγγίζεται με τον τρόπο που προσδιόρισε ο φιλόσοφος Giorgio Agamben: «Εκείνο που συμμεριζόμαστε και προηγείται κάθε μερισμού, διότι αυτό που έχουμε να μοιραστούμε είναι το ίδιο το γεγονός της ύπαρξης, η ίδια η ζωή». Στο πλαίσιο αυτό, εκείνο που χαρακτηρίζει τη φιλία είναι το εντασιακό “συν” -συν-αισθάνομαι, συν-υπάρχω, συν-δημιουργώ- το από κοινού μοίρασμα πράξεων, πρακτικών, σκέψεων και εμπειριών. Η φίλη ή ο φίλος είναι στην πραγματικότητα ένας “έτερος εαυτός” για να γίνει, εν τέλει, μια κοινότητα που καθιστά διαφορετική την ίδια μας την ύπαρξη.
Μυστήριο 59 U(R)TOPIAS ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑΣ
Το πρόγραμμα του Φεβρουαρίου επιγραμματικά:
- Μυστήριο 59 U(R)TOPIAS ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑΣ – 2 – 8 ΦΕΒ
X – BOWLING ART CENTER
- Μυστήριο 68 ΣΤΑΛΚΕΡ – 3, 4, 10 & 11 ΦΕΒ
ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
- ΝΥΜΦΕΣ – 4 ΦΕΒ
ΠΑΡΑΛΙΑΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
- Μυστήριο 7 ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ – IN SITU I 6 ΦΕΒ
ΣΙΝΕ ΕΛΕΥΣΙΣ
- ΠΟΛΗ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ Ι 9, 16, 27 ΦΕΒ
ΠΑΛΑΙΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ
- Μία μέρα στην Ελευσίνα αφιερωμένη στις εικαστικές τέχνες! | 11 ΦΕΒ
ΙΡΙΣ – ΠΑΛΑΙΟ ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Λ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
- Μυστήριο 37 ΦΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ Ι 13 ΦΕΒ
ΠΑΛΑΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ
- Μυστήριο 107 ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ Ι 24 & 25 ΦΕΒ
ΣΙΝΕ ΕΛΕΥΣΙΣ
- Μυστήριο 112: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ή ΠΕΡΙ ΦΙΛΙΑΣ Ι ΕΩΣ 29 ΦΕΒ
ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ
Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα των δράσεων στο 2023eleusis.eu
Χρήσιμες διευθύνσεις
Website: 2023eleusis.eu
Facebook: facebook.com/2023eleusis.eu
Instagram: instagram.com/2023eleusis
YouTube: youtube.com/c/2023Eleusis
E-mail: [email protected]
