Δύο μοναδικές βραδιές με τους Τέτττιξ, πέρα από αυτό που αποκαλούμε σύγχρονη κλασική μουσική, θα ζήσουμε με το «Κρράμα» στις 18 και 19 Οκτωβρίου στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Τι σημαίνει αυτό;
Ο Σταμάτης Πασόπουλος, εκκινώντας από τις εκστατικές ζυγιές της Μακεδονίας, φτιάχνει έναν νέο τύπο «ζεύξης» του διδύμου ζουρνάς/νταούλι. Ο Μπέατ Φούρερ δένει τον ήχο του φλάουτου και του κοντραμπάσου σε ένα όργανο, εμπνεόμενος από τον αυλό του Πανός της περουβιανής μουσικής, ενώ στο έργο του Ντμίτρι Κουρλιάντσκι η μουσική γεννιέται από δυσδιάκριτους ήχους, χτύπους και τριγμούς. Ο Ιάννης Ξενάκης μελοποιεί τη σκηνή της Κασσάνδρας από τον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου, με τον βαρύτονο να ερμηνεύει τους ρόλους του Χορού και της Κασσάνδρας συγχρόνως, σε έναν σχιζοφρενικό διάλογο. Ο Νίκος Γαλενιανός διασκευάζει για τους ΤΕΤΤΤΙΞ το “Battery” των Metallica και, τέλος, η εισβολή του πανκ μέσα από το έργο του Οφίρ Κλέμπερερ κατεδαφίζει κάθε σοβαροφάνεια.
Πώς προέκυψε ο τίτλος της παράστασης «KΡΡΑΜΑ»; «Κράμα» σημαίνει μείξη, συνδυασμός διαφορετικών στοιχείων. Ο τίτλος χαρακτηρίζει το πρόγραμμα, το οποίο είναι κράμα έργων αντιθετικών μεταξύ τους. Κάθε έργο της παράστασης όμως είναι κι ένα κράμα από μόνο του. Η «Κασσάνδρα» του Ξενάκη είναι κράμα δύο ρόλων σε έναν τραγουδιστή, και στο «Ira-Arca» του Μπέατ Φούρερ δύο οργανοπαίχτες είναι στην ουσία ένα όργανο. Τα έργα είναι επίσης κράματα, συγκερασμοί επιρροών από άλλους πολιτισμούς ή διαφορετικά μουσικά είδη: από το ιαπωνικό θέατρο και την αφρικανική μουσική (Ξενάκης), από τη μουσική του Περού (Φούρερ) ή της Μακεδονίας («Havasí» του Σταμάτη Πασόπουλου, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά), από το πανκ («A love song» του Οφίρ Κλέμπερερ) και φυσικά από το μέταλ, με τη διασκευή του «Battery» των Metallica από τον Νίκο Γαλενιανό (συνεχίζοντας αυτό που ξεκινήσαμε πέρυσι, να συμπεριλαμβάνουμε στα προγράμματά μας και κομμάτια που δεν ανήκουν στη σύγχρονη μουσική και μας έχουν σημαδέψει, πάντα διασκευασμένα για μας). Αν ρωτάτε γιατί «ΚΡΡΑΜΑ», με δύο ρω, θα απαντήσουμε: για τον ίδιο λόγο που ο ΤΕΤΤΤΙΞ έχει τρία ταυ.
Εργαλεία της παράστασης ο χλευασμός, η ωμότητα, η εσωτερικότητα, η έκσταση. Γιατί αυτά τα τέσσερα και πώς συνδέονται μεταξύ τους; Είναι τα τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά των έργων που θα παρουσιαστούν: Ωμό είναι το «Battery» των Metallica, αλλά ωμό και χλευαστικό είναι κατεξοχήν το «A Love Song» του Οφίρ Κλέμπερερ, αφού εξαπολύει μια πανκ επίθεση με τα εργαλεία της σύγχρονης μουσικής. Ωμότητα (καθώς και εκστατικές διαθέσεις) συναντά κανείς και στις ζυγιές της Μακεδονίας, τις οποίες μεταστοιχειώνει το «Havasí» του Σταμάτη Πασόπουλου· το ίδιο ισχύει και για την «Κασσάνδρα» του Ξενάκη, όπου η μάντισσα, μέσα στο παραλήρημά της, προφητεύει το επικείμενο φονικό. Προς την εσωτερικότητα και το μυστήριο τείνουν το «Ira-Arca» του Φούρερ και το «Inside the movement» του Κουρλιάντσκι, τα οποία λειτουργούν ως αναγκαίο αντίβαρο στην διαρκή ένταση της παράστασης.
Έξι διαφορετικά μουσικά έργα. Πού και πώς συναντιούνται; Οι δύο προηγούμενες απαντήσεις δίνουν ήδη αρκετά στοιχεία για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση. Επίσης, η σειρά με την οποία εκτελούνται τα έργα δημιουργεί μια δραματουργική ενότητα μέσα από τη σύζευξη των αντιθέτων και την κλιμάκωση. Επιπλέον, στη ροή της παράστασης εισχωρούν θραύσματα κειμένων για τον χρόνο, τη μνήμη, τον άνθρωπο και την ένωση των αντιθέτων. Η επίτευξη μιας ενιαίας ροής είναι ένας από τους λόγους που στις παραστάσεις μας, όταν αυτό είναι εφικτό, συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες από άλλους χώρους. Στο ΚΡΡΑΜΑ, τη σκηνική επιμέλεια έχει αναλάβει η Αναστασία Χίντζογλου, βρίσκοντας διόδους μέσα από τα πολλά πρακτικά προβλήματα που έχει η παρουσίαση αυτής της μουσικής.
«Όσον αφορά στον καθαυτό χαρακτήρα του “κράματος”, τη μείξη διαφορετικών πραγμάτων, αυτή συνάδει με τις ζωές όλων μας σήμερα: είμαστε κράματα και μεταλλάξεις ετερογενών (μουσικών) εμπειριών»
Σε ποιο κοινό απευθύνεται μια παράσταση που εστιάζει στην μεταμόρφωση και στην μείξη; Κάθε παράστασή μας απευθύνεται αξιωματικά σε οποιοδήποτε κοινό, υπό την έννοια ότι προσκαλούμε τους θεατές σε μια εμπειρία καλά σχεδιασμένη ώστε να τους αποκαλύψει κάτι και να τους κερδίσει – όσο προετοιμασμένοι ή απροετοίμαστοι κι αν είναι για κάτι τέτοιο. Αν είναι ανεξοικείωτοι με το συγκεκριμένο ρεπερτόριο, τόσο το καλύτερο!
Όσον αφορά στον καθαυτό χαρακτήρα του «κράματος», τη μείξη διαφορετικών πραγμάτων, αυτή συνάδει με τις ζωές όλων μας σήμερα: είμαστε κράματα και μεταλλάξεις ετερογενών (μουσικών) εμπειριών· «άκρατος» δύσκολα θα δηλώσει κανείς.
Τι σας εξέπληξε περισσότερο κατά τη δημιουργία της παράστασης; Είμαστε ακόμα στη διαδικασία των δοκιμών. Μόλις η παράσταση στηθεί στη σκηνή και μπει σε λειτουργία ο «μηχανισμός» της, θα έρθει η στιγμή για τις μεγάλες εκπλήξεις.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο ρίσκο του «KΡΡΑΜΑ»; Ίσως το κατά πόσον θα καταφέρουμε να αποτελέσει το ΚΡΡΑΜΑ μία ενιαία εμπειρία (χωρίς διάλειμμα), μέσα από τις συνάψεις των ανομοίων, κατά τον Ηράκλειτο, τον οποίο και επικαλούμαστε κατά τη διάρκεια της παράστασης.
