Τα τελευταία χρόνια οι παραγωγές ντοκιμαντέρ για τον τρόπο που ζούμε, από το πόσο βιώσιμος είναι, μέχρι το πόσο υγιεινός ή βάναυσος, έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Ο κόσμος αναζητά έμπνευση, τρόπους να αλλάξει προς το καλύτερο την ζωή του, τη ζωή των άλλων γύρω του και του πλανήτη. Τα παραδείγματα που δείχνουν μια άλλη προσέγγιση στον τρόπο που ζούμε σήμερα αφθονούν και μπορεί να αφηγούνται ιστορίες αθλητών και πρωταθλητών, κοινοτήτων ιθαγενών, επιστημόνων, φιλοσόφων, ακτιβιστών ή ακόμη και κτηνοτρόφων.
Τα ντοκιμαντέρ που θα βρείτε στη λίστα παρακάτω μιλούν για το σύστημα του φαγητού μας, για την κλιματική κρίση, για την βιωσιμότητα, για την εκμετάλλευση των ζώων και την αντικειμενοποίησή τους από τους ανθρώπους. Καθώς τα ζητήματα αυτά είναι συχνά άρρηκτα συνδεδεμένα, μία ταινία μπορεί να καταπιάνεται με παραπάνω από ένα ζητήματα και θα αναδείξει τη σύνδεσή τους.
Ο Βρετανός δημιουργός του ντοκιμαντέρ του Netflix που τάραξε τα νερά και ξύπνησε συνειδήσεις, Ali Tabrizi, αποδόμησε το ρομαντισμό που έχουμε για τους ωκεανούς και το ψάρεμα. Σαν συνέχεια του ντοκιμαντέρ Cowspiracy που βγήκε το 2014, το Seaspiracy εστιάζει στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ωκεανοί μας. O σκηνοθέτης Ali, μαζί με την σύντροφό του, Lucy, εξερευνούν το πως διάφορες κυβερνητικές πολιτικές, η αλιευτική βιομηχανία, ακόμη και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις συμβάλλουν στην καταστροφή της θαλάσσιας ζωής.
«Όταν ξεκινήσαμε το ταξίδι για να αποκαλύψουμε την κύρια απειλή για τις θάλασσές μας, δεν είχαμε ιδέα για την τεράστια κλίμακα αυτού που επρόκειτο να ανακαλύψουμε», είπε ο Ali σε μια δήλωση. «Αυτό όμως που έκανε τα πράγματα ακόμα πιο σοκαριστικά, ήταν το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι συνένοχοι και επωφελούνται από την καταστροφή αυτή».
Το Seaspiracy είναι διαθέσιμο στο Netflix.
Η Natalie Portman ήταν η παραγωγός και αφηγήτρια αυτής της διασκευής του ομότιτλου βιβλίου του Jonathan Safran Foer. Το “Eating Animals” κυκλοφόρησε το 2018 και εξετάζει την εξέλιξη της κτηνοτροφίας και την βιομηχανοποιημένη σημερινή κατάληξή της. Η ταινία εξερευνά περιβαλλοντικά, οικονομικά και ζητήματα δημόσιας υγείας, τα οποία σχετίζονται με την βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφία, καθώς και τη χρήση αντιβιοτικών και ορμονών.
Το Eating Animals είναι διαθέσιμο στο Hulu, το Apple TV, το Amazon Prime και άλλες πλατφόρμες.
Υπάρχει μια ομάδα στη Ζιμπάμπουε που αποτελείται μόνο από γυναίκες, οι οποίες τρέφονται με φυτά και είναι ενάντιες του παράνομου κυνηγιού. Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι παραγωγή του τρεις φορές βραβευμένου με Όσκαρ, James Cameron, και σκηνοθετημένο από τη Maria Wilhelm. Το “Akashinga: The Brave Ones” αφηγείται το πως οι Akashinga φέρνουν την επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο τα ζώα προστατεύονται και οι κοινότητες ενδυναμώνονται. Akashinga είναι μια ριζοσπαστική ομάδα vegan γυναικών, οι οποίες δουλεύουν ώστε να προστατεύσουν τα κύρια αφρικανικά είδη, συμπεριλαμβανομένων των ελεφάντων, τους οποίους κυνηγάνε για το ελεφαντόδοντο. Οι Akashinga ορκίζονται να προστατεύουν αυτά τα ζώα με τη ζωή τους και έχουν σταματήσει πολλούς λαθροκυνηγούς που αποτελούν απειλή για αυτά τα μεγαλειώδη πλάσματα.
Δείτε το Akashinga: The Brave Ones, κάνοντας κλικ εδώ.
Με αφηγητή τον ένθερμο υποστηρικτή των δικαιωμάτων των ζώων, Joaquin Phoenix, το Earthlings είναι ένα από τα καλύτερα vegan ντοκιμαντέρ που κυκλοφορούν. Μια σκληρή —αλλά ουσιαστική— ταινία που χρησιμοποιεί πλάνα από κρυφή κάμερα για να δείξει την εκμετάλλευση των ζώων στους εξής πέντε κλάδους της καθημερινής μας ζωής: τα κατοικίδια, τα τρόφιμα, τα ρούχα, την ψυχαγωγία και την επιστημονική έρευνα. Σε συνδυασμό με τη μουσική του Moby, σιγουρευτείτε ότι έχετε χαρτομάντιλα δίπλα σας για να το δείτε.
Προειδοποιούμε ότι πρόκειται για άλλο ένα σκληρό ντοκιμαντέρ, αλλά απολύτως απαραίτητο να το παρακολουθήσουμε. Χρησιμοποιώντας drones και κρυφές κάμερες, το Dominion εξετάζει τη συγκλονιστική σκληρότητα των ζώων που λαμβάνει χώρα στο σύστημα τροφίμων. Μια σειρά από διασημότητες όπως ο Joaquin Phoenix, η Kat Von D και η Sia εμφανίζονται στην ταινία μιλώντας για το δικό τους ταξίδι στον vegan και φυτοφαγικό τρόπο ζωής και ο καθένας από αυτούς υπόσχεται να σας εμπνεύσει, ώστε να κάνετε κι εσείς το άλμα.
Είναι το πιο πρόσφατο σχετικό ντοκιμαντέρ που κυκλοφορεί και έχει μεγάλο υποστηρικτή τον Leonardo DiCaprio, ο οποίος περιέγραψε ένα viral απόσπασμα της ταινίας ως «το βίντεο που οι μελλοντικές γενιές θα εύχονται να παρακολουθήσουν όλοι σήμερα». Το δυνατό ντοκιμαντέρ στέλνει ένα απλό αλλά εντυπωσιακό μήνυμα αποκαλύπτοντας σκληρές αλήθειες και αντιμετωπίζοντας, στη μεγάλη οθόνη, το πιο πιεστικό ζήτημα της γενιάς μας – την οικολογική κατάρρευση. Σκοπός του είναι να δείξει στους θεατές ότι όλοι έχουν τη δύναμη να φέρουν την αλλαγή και μάλιστα, τρεις φορές την ημέρα – στο πρωινό, το μεσημεριανό και το βραδινό. Οι διατροφικές μας επιλογές ήταν πάντα σημαντικές, αλλά τώρα είναι περισσότερο από ποτέ. Σύμφωνα με την ταινία, «Μας απομένουν 10 χρόνια για να αποφύγουμε την καταστροφική κλιματική αλλαγή. Αλλά η λύση σε αυτήν και σε άλλες υπαρξιακές απειλές βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη μύτη μας».
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το Eating our Way to Extinction στο Amazon Prime Video.
Έχοντας στο «τιμόνι» βραβευμένους με Όσκαρ σκηνοθέτες Louie Psihoyos και James Cameron και συμπαραγωγή από μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του αθλητισμού, η κυκλοφορία του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ όντως άλλαξε το παιχνίδι. Το “Game Changers” ανέτρεψε πλήρως όλα όσα νομίζαμε ότι ξέραμε για τη διατροφή και τις αθλητικές επιδόσεις. Στην ταινία, ο μαχητής UFC, James Wilks, μιλά σε αθλητές, επιστήμονες και γιατρούς που τρέφονται με φυτά, οι οποίοι αποδεικνύουν ότι δεν χρειάζεται ζωική πρωτεΐνη για να διαπρέψεις. Μιλώντας για το ταξίδι του στον κόσμο της διατροφής με βάση τα φυτά, ο Wilks εξήγησε: «Αυτό που ανακάλυψα ήταν τόσο επαναστατικό, με τόσο βαθιές επιπτώσεις για την ανθρώπινη απόδοση και την υγεία — ακόμα και για το μέλλον του ίδιου του πλανήτη — που έπρεπε να το μοιραστώ με τον κόσμο».
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το The Game Changers στο Netflix.
Το εντυπωσιακό ντοκιμαντέρ του vegan ακτιβιστή Earthling Ed μας δίνει μια εικόνα για τις βρετανικές φάρμες. Πριν από την κυκλοφορία του Land of Hope and Glory, η συντριπτική πλειονότητα των πλάνων από μυστικές κάμερες αφορούσε αμερικανικές και αυστραλιανές φάρμες. Αυτό «απομυθοποίησε» τους Βρετανούς κτηνοτρόφους και τους ισχυρισμούς τους για ανήθικες πρακτικές στο Ηνωμένο Βασίλειο, επιμένοντας ότι υπήρχαν μόνο σε άλλες χώρες. Για δεκαετίες μιλούσαν για μια ιδεαλιστική εικόνα της εκτροφής ζώων που περιλαμβάνει χαρούμενα ζώα που περιφέρονται ελεύθερα στις φάρμες. Ωστόσο, το Land of Hope and Glory άλλαξε το πρόσωπο του βρετανικού vegan ακτιβισμού, δείχνοντας ότι φρικτές πρακτικές συμβαίνουν σε φάρμες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Αφού παρακολούθησαν το vegan ντοκιμαντέρ, πολλοί συνειδητοποίησαν ότι ο ιδεαλισμός που μας ταΐζουν δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ψέμα. Όλες οι φάρμες που εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ προσέφεραν ζωικά προϊόντα με την ένδειξη «ελεύθερη βοσκή», βιολογικά, υψηλής ευημερίας, εγκεκριμένα από το Red Tractor και εγκεκριμένα από την RSPCA. Δεν ήταν μεμονωμένες περιπτώσεις και ο Ed που παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ αποδεικνύει ότι αυτή είναι «η πραγματικότητα της γεωργίας του Ηνωμένου Βασιλείου».
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το Land of Hope and Glory δωρεάν εδώ.
Πρόκειται για ένα από τα πιο κλασικά και επιδραστικά vegan ντοκιμαντέρ μέχρι σήμερα. Το ταξίδι του Kip Anderson προς την αποκάλυψη του μυστικού της βιωσιμότητας προκάλεσε σοβαρές αναταράξεις μετά την κυκλοφορία του το 2014. Πολλοί vegan celebrities το αναφέρουν ως τον λόγο που έγιναν βίγκαν. Η ταινία δείχνει πως ο Kip ξετυλίγει ένα νήμα με ψέματα και απάτες από τις βιομηχανίες κρέατος και γαλακτοκομικών και θέτει ερωτήματα ως προς τους λόγους που οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν μιλούν για τον μεγαλύτερο ρυπαντή στον κόσμο – την κτηνοτροφία. Το “Cowspiracy” μπορεί να αλλάξει ολόκληρη την άποψή μας για τη βιομηχανία και να μας κάνει να ξανασκεφτούμε την κατανάλωση ζωικών. Μπορεί και να σας θυμώσει, πολύ.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το Cowspiracy στο Netflix.
Μεγάλες επιχειρήσεις έχουν καταλάβει όλα τα στάδια παραγωγής της τροφικής αλυσίδας στις ΗΠΑ, από τα αγροκτήματα που φυτρώνει το φαγητό, μέχρι τα σούπερ μάρκετ που πωλούνται. Η ταινία δείχνει πως αυτές οι εταιρείες δίνουν πάντα προτεραιότητα στο κέρδος έναντι της δημόσιας υγείας. Το χρήμα προηγείται επίσης του βιοπορισμού των αγροτών, της ασφάλειας των εργαζομένων και της κατάστασης του πλανήτη. Ένας από τους στόχους του “Food, Inc.” είναι να μας κάνει να σκεφτείτε το φαγητό στο πιάτο μας διαφορετικά. Μάλιστα, έχει παροτρύνει πολλούς ανθρώπους να δοκιμάσουν τις ευέλικτες και vegan διατροφές, εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία μετά την κυκλοφορία του.
Το Food, Inc. είναι διαθέσιμο σε YouTube, Apple TV, Amazon Prime, και άλλες πλατφόρμες.
Το βραβευμένο με BAFTA ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, “73 Cows”, δείχνει τον Jay Wilde, έναν πρώην παραγωγό βοδινού κρέατος στο Ηνωμένο Βασίλειο που τώρα ασκεί βιώσιμη βιολογική vegan καλλιέργεια. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τον Wilde και τη σύζυγό του, Katja, καθώς περνούν από την εκτροφή κρέατος και γίνονται «φίλοι» με τα ζώα που κάποτε μεγάλωναν για σφαγή. «Ό,τι με είχε ενοχλήσει σχετικά με τη διαδικασία της εκτροφής βοείου κρέατος στο παρελθόν, όλο αυτό το βάρος ευθύνης, άρθηκε. Ήταν απλώς μια τέτοια ανακούφιση που ήξερα ότι τα ζώα που πρόσεχα έχουν μια χαρούμενη ζωή», λέει ο Wilde στο τέλος της ταινίας.
Δείτε το “73 Cows” εδώ.
Αν και το ντοκιμαντέρ Forks Over Knives μετράει 10 χρόνια κυκλοφορίας, εξακολουθεί να είναι ένα από τα καλύτερα εκεί έξω. Για να μην αναφέρουμε ότι είναι ένα από τα πρώτα vegan ντοκιμαντέρ και προκάλεσε τεράστιο σάλο! Το “Forks Over Knives” ήταν η πρώτη ταινία που συνηγορεί υπέρ μιας φυτικής διατροφής για την αναστροφή και τον έλεγχο της πλειονότητας των χρόνιων ασθενειών που επηρεάζουν τον άνθρωπο. Ήταν μια από τις πρώτες παραγωγές δημοσίων μέσων που πρότειναν στους ανθρώπους να σταματήσουν να καταναλώνουν ζωικά προϊόντα. Αποκάλυψε επίσης ότι το φαγητό που τρώμε είτε τροφοδοτεί ασθένειες είτε τις προλαμβάνει. Πολλοί vegans θα έχουν ακούσει για τη μελέτη της Κίνας – μια επιδημιολογική έρευνα για τη διατροφή και την υγεία που πραγματοποιήθηκε σε χωριά σε όλη την Κίνα. Η μελέτη διαφημίζεται ως «η πιο ολοκληρωμένη μελέτη για τη διατροφή που έχει γίνει ποτέ» – και το Forks over Knives υποστηρίζεται από τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το Forks Over Knives online δωρεάν στο forksoverknives.com.
Το επαναστατικό ντοκιμαντέρ με επίκεντρο τη διατροφή εξηγεί την ανησυχητική αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων και μερικών από τις μεγαλύτερες κρίσεις υγείας στον κόσμο – καρδιακές παθήσεις, καρκίνος και διαβήτης. Ανέτρεψε όλα όσα νομίζαμε ότι γνωρίζαμε για τον διαβήτη. Επιπλέον, αποκάλυψε ότι οι φιλανθρωπικές οργανώσεις που μάχονται κατά ορισμένων μορφών καρκίνου και καρδιακών παθήσεων χρηματοδοτήθηκαν και προωθούσαν τις βιομηχανίες που προκαλούν τις ασθένειες. Για παράδειγμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ταξινομεί το κόκκινο κρέας και τα επεξεργασμένα κρέατα ως καρκινογόνο για τον άνθρωπο, ωστόσο, η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία ενθαρρύνει το κοινό να καταναλώνει επεξεργασμένη γαλοπούλα και κονσερβοποιημένα κρέατα. Αντίθετα, οι γιατροί που εμφανίζονται στην ταινία, όπως ο Δρ Μάικλ Γκρέγκερ και ο Νιλ Μπάρναρντ, υποστηρίζουν τη φυτική διατροφή ως μέσο για να αποτρέψουμε και διαχειριστούμε τις χρόνιες παθήσεις.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το What the Health στο Netflix.
Αυτό το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τρεις ανθρώπους που τρώνε κρέας και καταβροχθίζουν γαλακτοκομικά σε μια πρόκληση έξι εβδομάδων για να γίνουν vegan. Αρχικά δελεασμένοι από την υπόσχεση απώλειας βάρους και βελτίωσης της υγείας, οι κρεατοφάγοι μαθαίνουν σύντομα ότι υπάρχει πληθώρα υποκείμενων κινδύνων που έχει η κτηνοτροφία στον πλανήτη μας.
Θέλετε να δοκιμάσετε τις Meatless Mondays ή σκέφτεστε συνειδητά να σταματήσετε την κατανάλωση κρέατος; Τότε, θα θέλετε να δείτε το “The End Of Meat”. Παίρνοντας συνεντεύξεις από φιλοσόφους, επιστήμονες, καλλιτέχνες και ακτιβιστές που παρέχουν τις γνώσεις και τις απόψεις τους για τον ρόλο των ζώων στην κοινωνία, το ντοκιμαντέρ αυτό διερευνά επίσης τι θα σήμαινε για το περιβάλλον ένας κόσμος μετά το κρέας.