Απόψε τα εγκαίνια του εκδοτικού προγράμματος της documenta 14

Η documenta 14 διοργανώνει την πρώτη της δημόσια εκδήλωση στην Αθήνα με την παρουσίαση του πρώτου τεύχους του περιοδικού της έκθεσης. Το South as a State of Mind, που ιδρύθηκε το 2012 στην Αθήνα από την Μαρίνα Φωκίδη, θα λειτουργήσει προσωρινά και μέχρι το άνοιγμα της έκθεσης το 2017, ως το επίσημο περιοδικό της documenta 14, με τέσσερα ειδικά τεύχη υπό την επιμέλεια της Quinn Latimer, Διευθύντριας Σύνταξης των Εκδόσεων της documenta 14 και του Adam Szymczyk, Καλλιτεχνικού Διευθυντή της documenta 14. Το South της documenta 14 – τόσο το έντυπο όσο και οι φαντασιακοί χώροι που επικαλείται – φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα πεδίο έρευνας, κριτικής, τέχνης και λογοτεχνίας που θα λειτουργεί παράλληλα με τη διαδικασία προετοιμασίας της έκθεσης, βοηθώντας στον καθορισμό των προβληματισμών και των στόχων της.

Η πρώτη documenta διοργανώθηκε από τον Arnold Bode το 1955, στο ρημαγμένο από τους βομβαρδισμούς κτίριο του μουσείου Fridericianum, το οποίο λειτουργούσε παλαιότερα ως κρατική βιβλιοθήκη στην πόλη του Κάσελ. Από τότε, το νεοκλασικό αυτό κτίριο του 18ου αιώνα έχει απαρέγκλιτα συνδεθεί με τον ίδιο το θεσμό της documenta. Σήμερα, μια άλλη δημόσια βιβλιοθήκη επιλέχτηκε για να αποτελέσει τον χώρο της πρώτης εκδήλωσης της documenta 14 στην Αθήνα: το Κεντρικό Αναγνωστήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Μέρος της Αθηναϊκής Τριλογίας, που περιλαμβάνει επίσης την Ακαδημία και το Πανεπιστήμιο Αθηνών στο κέντρο της πόλης, η βιβλιοθήκη σχεδιάστηκε από τον Θεόφιλο Χάνσεν και κτίστηκε με τη δωρεά της οικογένειας Βαλλιάνου. Όπως και το Fridericianum, το ελληνικό αυτό δημόσιο ίδρυμα αποτελεί ένα κτίριο γνώσης, αδιαχώριστο από τις θεμελιώδεις πολιτικές του κράτους, που λειτουργεί επίσης ως καταφύγιο ιδεών, λόγου, κοινότητας και αντίστασης.

Κάθε διοργάνωση της documenta αποτελεί μια μοναδική έκθεση που διαμορφώνεται από την κεντρική ιδέα που προτείνει ο εκάστοτε καλλιτεχνικός διευθυντής. Aποτελεί επίσης, όμως, κι ένα φόρουμ στοχασμού και ανάλυσης των παγκόσμιων εξελίξεων στη σύγχρονη τέχνη και τον πολιτισμό, καθώς και ένα εργαλείο αναθεώρησης της ιστορίας της τέχνης και επαναπροσδιορισμού της εκθεσιακής διαδικασίας. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά ακριβώς τα στοιχεία, δημιουργήθηκε στην Αθήνα κατά το τελευταίο εξάμηνο το πρώτο τεύχος του South as a State of Mind της documenta 14, σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο, και τα κείμενα που περιλαμβάνει αντικατοπτρίζουν το συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο, αποκαλύπτοντας τις συντεταγμένες της θέσης της documenta 14 στο σύγχρονο τοπίο εξελίξεων, στην Ελλάδα και παγκοσμίως.

Τι σημαίνει λοιπόν τότε για την documenta – έναν γερμανικό θεσμό βαθιά ριζωμένο γεωγραφικά στον Βορρά ως έκθεση αφοσιωμένη στην «δυτικοευρωπαϊκή τέχνη» από την ίδρυσή της το 1955 στο Κάσελ, μια μεθοριακή πόλη μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας – το γεγονός ότι το 2015 εκδίδει ένα περιοδικό με τίτλο South (Νότος); Και επιπλέον, τι σημαίνει για την documenta 14 το γεγονός ότι φιλοξενείται από ένα κατοχυρωμένο ήδη περιοδικό με βάση την Αθήνα και τίτλο South as a State of Mind; Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που θέσαμε στον εαυτό μας τους τελευταίους μήνες καθώς ετοιμάζαμε την πρώτη έκδοση του South υπό την αιγίδα της documenta στην Αθήνα – ερωτήματα στα οποία θα επιχειρήσουμε να δώσουμε απαντήσεις μέσω του περιοδικού και μιας σειράς δημόσιων ομιλιών και συζητήσεων.

Εγκαινιάζοντας το πρώτο τεύχος του documenta 14 South as a State of Mind, θα πραγματοποιηθούν τους επόμενους μήνες πέντε σχετικές εκδηλώσεις στην Αθήνα, το Κάσελ, το Βερολίνο, την Ντάκα και την Καλκούτα, υπό την επιμέλεια του Adam Szymczyk, Καλλιτεχνικού Διευθυντή της documenta 14, της Quinn Latimer, Διευθύντριας Σύνταξης των Εκδόσεων, και του Paul B. Preciado, Επιμελητή του Προγράμματος Δημόσιων Δράσεων. Περισσότερες λεπτομέρειες για τις εκδηλώσεις αυτές θα υπάρξουν σύντομα στην ιστοσελίδα της documenta 14.

Μαζί με την έντυπη έκδοση του South as a State of Mind, λειτουργεί από τις 31 Οκτωβρίου 2015 και η online εκδοχή του περιοδικού, που περιλαμβάνει περιεχόμενο του τεύχους σε τρεις γλώσσες (γερμανικά, ελληνικά και αγγλικά): documenta14.de/south