Λίβανος: Άρχισε η επιστροφή των εκτοπισμένων κατοίκων στα σπίτια τους

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, που έτρεψε σε φυγή ο πόλεμος ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολά, πήραν χθες Τετάρτη τον δρόμο της επιστροφής, με πολλούς να βρίσκουν τις πόλεις και τα χωριά τους να έχουν υποστεί πελώριες καταστροφές, μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που τέθηκε σε εφαρμογή τις πρώτες πρωινές ώρες.

Η ανακωχή έβαλε τέλος στη σύγκρουση που άρχισε πριν από 13 και πλέον μήνες ανάμεσα στο λιβανικό σιιτικό κίνημα και τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και μετατράπηκε σε ανοικτό πόλεμο τον Σεπτέμβριο. Κάπου 900.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον Λίβανο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, όπως και περίπου 60.000 πολίτες στο βόρειο Ισραήλ.

Ήδη προτού ξημερώσει, εκτοπισμένοι από τον νότιο Λίβανο, από το νότιο τμήμα της Βηρυτού κι από την κοιλάδα Μπεκάα, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, προπύργια της Χεζμπολάχ, άρχισαν να επιστρέφουν κατά χιλιάδες, με αυτοκίνητα και μικρά λεωφορεία παραφορτωμένα ανθρώπους και οικοσκευές.

Στα ερείπια της νότιας Βηρυτού, οπαδοί της Χεζμπολάχ ανέμιζαν τη σημαία της και κράταγαν πορτρέτα του εμβληματικού πρώην ηγέτη της Χασάν Νασράλα, που σκοτώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου σε πολυαίμακτο ισραηλινό αεροπορικό βομβαρδισμό.

«Αυτή η ηρωική συνοικία» τελικά «νίκησε, είμαστε περήφανοι», έλεγε ο Νιζάμ Χαμάντε, μηχανικός.

Το σιιτικό κίνημα, η ηγεσία του οποίου αποδεκατίστηκε στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, ανακήρυξε μολαταύτα τη «νίκη» του, διαβεβαιώνοντας πως οι μαχητές του «θα παραμείνουν απόλυτα έτοιμοι να αντιμετωπίσουν (…) τις επιθέσεις του ισραηλινού εχθρού».

Επιστρέφοντας στη Ναμπάτια, στον νότιο Λίβανο, ο Αλί Μαζραάνι δήλωσε πως αισθάνθηκε «σοκ» όταν είδε «την πελώρια καταστροφή» της πόλης του, που του φάνηκε σαν «ξένη».

«Παρά το εύρος των καταστροφών και τη θλίψη μας, είμαστε ευτυχείς που επιστρέψαμε», είπε η Ουμ Μοχάμεντ Μπζάι, 44χρονη χήρα που βρήκε το σπίτι της συντρίμμια στο χωριό Ζέμπκιν. «Αισθανόμαστε σαν να ξαναγεννηθήκαμε».

Την 8η Οκτωβρίου 2023, η Χεζμπολάχ, κίνημα προσκείμενο στο Ιράν, άνοιγε μέτωπο με το Ισραήλ, προκειμένου να υποστηρίξει τη Χαμάς, την επομένη της άνευ προηγουμένου εφόδου του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας, που αποτέλεσε έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.

Έπειτα από σχεδόν έναν χρόνο διασυνοριακών ανταλλαγών πυρών κι αφού θεώρησε πως αποδυνάμωσε τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, το Ισραήλ μετέφερε το κέντρο βάρους του πολέμου στην επικράτεια του Λιβάνου, εξαπολύοντας εκστρατεία μαζικών αεροπορικών βομβαρδισμών εναντίον προπυργίων της Χεζμπολάχ από την 23η Σεπτεμβρίου και προχωρώντας σε χερσαία επίθεση στον νότιο Λίβανο επτά ημέρες αργότερα.

Με βάση τους όρους της συμφωνίας που κλείστηκε με μεσολάβηση των ΗΠΑ και της Γαλλίας, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις έχουν προθεσμία 60 ημερών για να αποσυρθούν προοδευτικά από τον νότιο Λίβανο. Η Χεζμπολάχ υποχρεούται να αναδιπλωθεί βόρεια του ποταμού Λιτάνι, περίπου τριάντα χιλιόμετρα από τα σύνορα, και να διαλύσει στρατιωτικές υποδομές της στον νότιο Λίβανο.

Ο στρατός του Λιβάνου ανακοίνωσε χθες πως άρχισε, «σε συντονισμό» με την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ, να ενισχύει την παρουσία του στο νότιο τμήμα της χώρας.

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις από την άλλη προειδοποίησαν τους κατοίκους να μην πλησιάσουν θέσεις τους.

«Ελέγχουμε θέσεις στον νότιο Λίβανο, αεροσκάφη μας συνεχίζουν να πετούν στον λιβανικό ουρανό (…) Σήμερα, συλλάβαμε υπόπτους και σκοτώσαμε τρομοκράτες», είπε ο εκπρόσωπός τους Ντανιέλ Χαγκάρι, προσθέτοντας πως τις τελευταίες ώρες προτού τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός επλήγησαν «180 στόχοι».

Σύμφωνα με τις λιβανικές αρχές, τουλάχιστον 3.823 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον Λίβανο από τον Οκτώβριο του 2023, στη μεγάλη πλειονότητά τους από τα τέλη Σεπτεμβρίου. Στην ισραηλινή πλευρά, έχασαν τη ζωή τους 82 στρατιωτικοί και 47 πολίτες στις επιθέσεις και τις συγκρούσεις με τη Χεζμπολάχ, κατά τον επίσημο απολογισμό.

Κατά τον Τζο Μπάιντεν, η συμφωνία θα εμποδίσει «ό,τι απομένει από τη Χεζμπολάχ και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις» να «απειλήσουν ξανά την ασφάλεια του Ισραήλ».

Η Ουάσιγκτον και το Παρίσι βασίστηκαν στην απόφαση 1701 (2006) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που αφορούσε το τέλος του προηγούμενου πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ και προέβλεπε πως μόνο η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ και οι λιβανικές ένοπλες δυνάμεις θα παρέμεναν ανεπτυγμένες στον νότιο Λίβανο.

Το Ισραήλ διατηρεί «πλήρη ελευθερία στρατιωτικής δράσης στον Λίβανο», και «αν η Χεζμπολάχ παραβιάσει τη συμφωνία και αποπειραθεί να επανεξοπλιστεί, θα επιτεθούμε», διεμήνυσε ο πρωθυπουργός του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Το σιιτικό κίνημα θα συνεργαστεί με το λιβανικό κράτος για να αναπτυχθεί ο στρατός της χώρας στον νότο, διαβεβαίωσε χθες το Γαλλικό Πρακτορείο βουλευτής του, ο Χασάν Φαντλάλα. Όμως τα μέλη του «είναι παιδιά στα χωριά» του νότου, από όπου «κανένας» δεν μπορεί να τα διώξει, πρόσθεσε.

Έπειτα από έναν χρόνο και πλέον που έσπευδαν στα καταφύγια κάθε φορά που ηχούσαν οι σειρήνες της αεράμυνας, πολλοί κάτοικοι του βόρειου Ισραήλ απολάμβαναν χθες την ηρεμία, χωρίς ωστόσο να έχουν χαλαρώσει εντελώς.

Στη Ναχαρίγια, παραθαλάσσια πόλη εντός εμβέλειας των ρουκετών που εκτοξεύονται από το λιβανικό έδαφος, ο Μπάχα Αραφάτ, 44 ετών, είπε πως αισθάνεται ανακούφιση. «Νιώθω πολύ καλύτερα τώρα που ξέρω πως έχουμε κατάπαυση του πυρός», εκμυστηρεύτηκε, «δεν υπάρχει κοντινό καταφύγιο εδώ και οι τελευταίες μέρες ήταν πολύ τεταμένες».

«Υπάρχει αίσθημα μεγαλύτερης ασφάλειας, τα παιδιά μας μπορούν να επιστρέψουν στο σχολείο», πλειοδότησε ο Γιούρι, 43 ετών, εκτοπισμένος από το κιμπούτς Γιρόν, κοντά στα σύνορα, στη Χάιφα.

Όμως «δεν αισθανόμαστε απόλυτα καθησυχασμένοι», καθώς «η Χεζμπολάχ έχει ακόμη δυνάμεις», συμπλήρωσε.

Σύμφωνα με τον κ. Νετανιάχου, η κατάπαυση του πυρός θα επιτρέψει στο Ισραήλ να «επικεντρωθεί στην ιρανική απειλή» και να «εντείνει» την πίεση στη Χαμάς.

Σχολιαστές στο Ισραήλ εκφράζουν πάντως σκεπτικισμό, με ορισμένους να εκφράζουν την ανησυχία ότι η Χεζμπολάχ θα ανασυντάξει ξανά τις δυνάμεις της, ή επισημαίνοντας την απουσία οποιασδήποτε προόδου για να κλειστεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, όπου ο πόλεμος συνεχίζεται για 419η ημέρα.

Το Ισραήλ σκοπεύει να «κάνει όλες τις απαραίτητες προσπάθειες για να δημιουργηθούν οι συνθήκες» που θα επιτρέψουν «νέα ανταλλαγή ομήρων» με παλαιστίνιους εγκλείστους σε κέντρα κράτησης στο Ισραήλ, διαβεβαίωσε ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς.

Ενώ δεν απομένουν ούτε δυο μήνες ως το τέλος της θητείας του, ο Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε να ξαναρχίσει τις προσπάθειες να κλειστεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, με τη συμβολή «της Τουρκίας, του Κατάρ, της Αιγύπτου και άλλων παραγόντων στην περιοχή», σύμφωνα με τον Τζέικ Σάλιβαν, τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου.

Στέλεχος της Χαμάς διαβεβαίωσε χθες το Γαλλικό Πρακτορείο ότι το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα είναι «έτοιμο» να κλείσει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας.

Ωστόσο, το υπουργείο Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς ανακοίνωσε χθες βράδυ τον θάνατο εννέα ανθρώπων σε ισραηλινό βομβαρδισμό στην πόλη της Γάζας, όπου επλήγη καταφύγιο εκτοπισμένων σε σχολείο στη συνοικία Νταράζα. Από την πλευρά του, ο στρατός του Ισραήλ ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι «εξάλειψε τον τρομοκράτη Μουράντ Ραζούμπ», έναν από «τους δυο δράστες βομβιστικής επίθεσης που είχε προκαλέσει κάπου δέκα τραυματισμούς στη Μπεερσέβα», στο νότιο Ισραήλ, «τον Μάιο του 2002».

Ο ισραηλινός στρατός έκανε επίσης λόγο για βομβαρδισμούς στο πεδίο επιχειρήσεων που περικλείει την Τζαμπάλια και την Μπέιτ Λάχια, επίσης στο βόρειο τμήμα του παλαιστινιακού θυλάκου. «Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης» διεξήχθησαν «αεροπορικά πλήγματα» και «εμπλοκές εκ του συστάδην για την εξάλειψη τρομοκρατών», σύμφωνα με τον στρατό. Η ίδια ανακοίνωση κάνει λόγο για «τρομοκράτες της Χαμάς (που) εκτόξευσαν αντιαρματικούς πυραύλους από το ινδονησιακό νοσοκομείο».

Η Χαμάς από την πλευρά της κατήγγειλε τη «συνέχιση της εγκληματικής επιχείρησης στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας» από τον ισραηλινό στρατό.

Η πολιτική προστασία από την πλευρά της ανέφερε πως δεν λειτουργεί πλέον παρά μόλις ένα ασθενοφόρο στο σύνολο της περιοχής, ελλείψει πετρελαίου κίνησης.

Έναυσμα του πολέμου που ξέσπασε την 7η Οκτωβρίου 2023 ήταν η έφοδος του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 1.207 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα δεδομένα, η οποία συμπεριλαμβάνει ομήρους που πέθαναν στην αιχμαλωσία ή ήταν ήδη νεκροί όταν μεταφέρθηκαν στον παλαιστινιακό θύλακο.

Οι καταστροφικές, ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων στη Λωρίδα της Γάζας έκτοτε έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 44.282 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με τους αριθμούς του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, που χαρακτηρίζονται αξιόπιστοι από τον ΟΗΕ.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)