Γ. Στουρνάρας: «Η συγχώνευση Attica Bank με την Παγκρήτια αποτελεί τη βέλτιστη λύση για το Ελληνικό Δημόσιο»

Τέθηκε προς επεξεργασία την Τρίτη 23 Ιουλίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Κύρωση της από 18.7.2024 Σύμβασης Συγχώνευσης και Επένδυσης μεταξύ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «THRIVEST HOLDING LTD».

Σημειώνεται ότι σήμερα έχουν κληθεί να καταθέσουν τις απόψεις τους επί της κύρωσης της σύμβασης συγχώνευσης, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, καθώς και άλλοι αρμόδιοι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς, ενώ η ψήφιση του από την ολομέλεια, έχει προσδιοριστεί την ερχόμενη Πέμπτη, 25 Ιουλίου.

Γ. Στουρνάρας: «Δεν χαρίζεται η Τράπεζα Αττικής σε ιδιώτες»

Η προωθούμενη λύση για την Τράπεζα Αττικής και την Παγκρήτια Τράπεζα αποτελεί τη βέλτιστη λύση τόσο για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα όσο και για τον Ελληνα φορολογούμενο, διαβεβαίωσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας πριν από λίγο στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής κατά τη διάρκεια της εξέτασης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την κύρωση της Σύμβασης Συγχώνευσης της Τράπεζας Αττικής με την Παγκρήτια καθώς και την Επένδυση μεταξύ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και της εταιρείας «THRIVEST HOLDING.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται ότι με τη συμφωνία «χαρίζεται η Τράπεζα Αττικής σε ιδιώτες» δείχνουν έλλειμμα κατανόησης των πραγματικών δεδομένων της αγοράς και των κανόνων ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και πρωτίστως του κόστους για τη διασφάλιση των αποταμιευτών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη χώρα.

Ο κ. Στουρνάρας υποστήριξε ότι το Ελληνικό Δημόσιο το οποίο όπως ανέφερε θα έχει επενδύσει συνολικά στην Τράπεζα Αττικής 950 εκατ. ευρώ σε μία δεκαετία, με μία ετήσια απόδοση 4%, θα έχει αποκομίσει περί τα 1,2 έως 1,6 δισ. ευρώ. Επομένως η επένδυση θα είναι κερδοφόρος. Από την άλλη πλευρά ο ιδιώτης επενδυτής, όπως ανέφερε, συμμετέχει στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου με πολύ πιο επαχθείς όρους σε σύγκριση με εκείνους που συμμετείχαν οι ιδιώτες επενδυτές σε όλες τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησαν οι τέσσερεις συτημικές τράπεζες.

Ο κ. Στουρνάρας ξεκαθάρισε ότι πλην της Thrinvest δεν υπήρξε ενδιαφέρον από άλλο ιδιώτη επενδυτή για να συμμετάσχει στην Αύξηση Κεφαλαίου. Προειδοποίησε δε ότι στην «απευκταία περίπτωση» που δεν προχωρήσει η συγκεκριμένη συμφωνία θα υπάρξουν σημαντικές και αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες. Μία τέτοια εξέλιξη όπως είπε θα οδηγούσε σε σημαντική εκροή καταθέσεων τόσο για την Attica Bank όσο και για την Παγκρήτια Τράπεζα οι οποίες αν συνδυαστούν με το οξύ πρόβλημα κόκκινων δανείων που αντιμετωπίζουν οι δύο τράπεζες, θα οδηγούσε στην κατάρρευσή τους. Έτσι η αξία του ΤΧΣ στην Αττικής που σήμερα ανέρχεται σε 480 εκατ. ευρώ θα μηδενιζόταν πάραυτα, όπως και η αξία του τίτλου Tier 2 ύψους 100 εκατ. ευρώ λήξης 2028 που έχει εκδώσει η τράπεζα το 2018 και διακρατά το Ελληνικό Δημόσιο.

Επιπροσθέτως με δεδομένο ότι οι μη εγγυημένες καταθέσεις των δύο τραπεζών ανέρχονται σε περίπου 1,6 δισ. ευρώ (909 εκατ. ευρώ για την Αttica Bank και 726 εκατ. ευρώ για την Παγκρήτια) νοικοκυριά, επιχειρήσεις και φορείς του Δημοσίου θα υφίσταντο σημαντικό κούρεμα των καταθέσεων.

Επιπροσθέτως το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων θα απαιτείτο να καταβάλει για τις εγγυημένες καταθέσεις της Αttica Bank 1,8 δισ. ευρώ και 1,7 δισ. ευρώ για τις αντίστοιχες της Παγκρήτιας. Το συνολικό ποσό, όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, υπερβαίνει κατά πολύ τα διαθέσιμα του ΤΕΚΕ γεγονός που θα το ανάγκαζε να προσφύγει στις άλλες συστημικές τράπεζες προκειμένου να καλύψει τη ρευστότητά του.

Το νομοσχέδιο

Σύμφωνα με τη σχετική αιτιολογική έκθεση, το νομοσχέδιο αποβλέπει στη «συνέχιση της ομαλής λειτουργίας της Παγκρήτιας Τράπεζας, καθώς και της Τράπεζας Αττικής (Attica Bank), στην οποία το Δημόσιο έχει ήδη επενδύσει σημαντικά. Η τράπεζα που θα προκύψει μετά την εξυγίανση και τη συγχώνευση των δύο ανωτέρω τραπεζών θα αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία ενός πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, ο οποίος θα διασφαλίζει την ύπαρξη ενός ανταγωνιστικότερου τραπεζικού περιβάλλοντος, επ’ ωφελεία των καταθετών, των καταναλωτών και των επιχειρήσεων».

Ο δρόμος προς τη δημιουργία που πέμπτου τραπεζικού πόλου – Τα βήματα πριν την συμφωνία της 18η Ιουλίου 2024

Η οριστική συμφωνία μετόχων για την δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα μέσω της συγχώνευσης της Attica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας, η οποία εγκρίθηκε από το ΔΣ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) στη συνεδρίαση της 18ης Ιουλίου 2024, αποτέλεσε ένα ακόμα ορόσημο στην αναδιάρθρωση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Το ΤΧΣ κλήθηκε να συμβάλει στην στρατηγική αναπτυξιακή πορεία και προοπτική της Attica Bank το 2021, υπό την καθοδήγηση του διευθύνοντος συμβούλου Ηλία Ε. Ξηρουχάκη. Η στρατηγική κατεύθυνση του Ταμείου περιελάμβανε την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών της Attica Bank, την ανεύρεση αξιόπιστων ιδιωτών επενδυτών και την απόρριψη αμφιλεγόμενων ή ανεπαρκών λύσεων, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν τη δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πόλου και την περαιτέρω ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού των τραπεζών.

Το ΤΧΣ εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της Attica Bank μέσω του νόμου περί αναβαλλόμενης φορολογίας στα τέλη του 2021 και μετά από τον σχετικό σχεδιασμό έδωσε την απαραίτητη ώθηση για σταθεροποίηση και ανασυγκρότηση. Τον Οκτώβριο του 2021, το ΤΧΣ και η Attica Bank συμφώνησαν στη συμμετοχή του Ταμείου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας. Στις 7 Δεκεμβρίου 2021, το ΤΧΣ υπέγραψε συμφωνία με τους ιδιώτες επενδυτές ΤΜΕΔΕ και Ellington Solutions S.A., αποκτώντας μετοχές για το ποσό των 150.765.391,40 ευρώ.

Στις 17 Μαρτίου 2022, το ΤΧΣ υπέγραψε τη Συμφωνία-Πλαίσιο με την Attica Bank, καθορίζοντας το πλαίσιο για την εταιρική αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό της, ακολουθώντας το πρότυπο άλλων τραπεζών αλλά με διαφοροποιήσεις, καθώς ελήφθη υπόψη το γεγονός ότι η Attica Bank δεν αποτελεί συστημική τράπεζα. Οι όροι συναλλαγής τροποποιήθηκαν στις 31 Ιανουαρίου 2022, με νέα συμφωνία να υπογράφεται στις 30 Σεπτεμβρίου 2022.

Το 2023 υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις, όπως η αποχώρηση των Rinoa LTD – Ellington Solutions A.E. από την επενδυτική συμφωνία και η υπογραφή νέας επενδυτικής συμφωνίας με τη Thrivest Holdings LTD και την Παγκρήτια Τράπεζα για τη δεύτερη αύξηση κεφαλαίου της Attica Bank, η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχώς στις 26 Απριλίου 2023, με την άντληση 473.346.868,50 ευρώ, εκ των οποίων τα 329 εκατ. ευρώ εισφέρθηκαν από το Ταμείο.

Το ΤΧΣ σύμφωνα με πηγές από το Ταμείο, συνέβαλε καθοριστικά στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της Attica Bank, προωθώντας την ένταξή τους στον «Ηρακλή 3». Η συμβολή του Ταμείου στην αναδιάρθρωση της Attica Bank, μέσω βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης, ενίσχυσε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Το Ταμείο παρείχε τεχνική βοήθεια και επιτήρηση της διοικητικής δομής, βελτιώνοντας σημαντικά τις εσωτερικές διαδικασίες και την αποδοτικότητα της τράπεζας.

Πιο συγκεκριμένα, το 2023, διορίστηκε, σε συνεργασία με τη Thrivest, ανεξάρτητος πρόεδρος με εμπειρία σε θέματα διαχείρισης κινδύνων και εταιρικής διακυβέρνησης, ενώ εκλέχθηκαν νέα ανεξάρτητα μέλη ΔΣ (κατόπιν αξιολόγησης από το Ταμείο) και ανασυστάθηκαν οι επιτροπές του ΔΣ. Επιπρόσθετα, ορίστηκε νέος εξωτερικός ελεγκτής, αναβαθμίστηκε ο ρόλος της Κανονιστικής Συμμόρφωσης και επετεύχθη στενή συνεργασία με την Επιτροπή Ελέγχου. Παράλληλα, αναβαθμίστηκε ο ρόλος του Εταιρικού Γραμματέα, ενώ η λειτουργία των επιτροπών και του Διοικητικού Συμβουλίου έγινε αποτελεσματικότερη (εμπρόθεσμη αποστολή υλικού, ποιοτική τήρηση πρακτικών, εμπρόθεσμες υποβολές εποπτικών αναφορών).

Η Τhrivest επισημαίνουν πηγές του ΤΧΣ αποτέλεσε έναν αξιόπιστο συνοδοιπόρο που παρείχε τα απαραίτητα κεφάλαια για να ολοκληρωθεί η συμφωνία, διασφάλισε τις προοπτικές για την στρατηγική ανάπτυξη και τη νέα πορεία της Attica Bank και ταυτόχρονα παρείχε τα εχέγγυα για την δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα. προκειμένου μεταξύ άλλων να υποστηρίξει την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα μέσω της Attica Bank. Επίσης να συμβάλλει στην ενίσχυση του τραπεζικού ανταγωνισμού και γενικότερα της εθνικής οικονομίας.

Γενικότερα, ο ρόλος του ΤΧΣ, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, στη δημιουργία μιας νέας εποχής για την Attica Bank ήταν καταλυτικός, συνεισφέροντας σημαντικά στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της αξιοπιστίας της τράπεζας, ενισχύοντας τη σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού τομέα, προς όφελος της εθνικής οικονομίας και των Ελλήνων καταθετών.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε σύμφωνα με ενημερωτικό του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι αποτέλεσμα:

-Των διαπραγματεύσεων του ΤΧΣ με τους ιδιώτες επενδυτές, μετόχους των δύο τραπεζών (Thrivest κ.α.) και

-Της διερεύνησης που έγινε από την διεθνή επενδυτική τράπεζα JP Morgan (με εντολή του ΤΧΣ) ως προς το πιθανό ενδιαφέρον άλλων επενδυτών, να συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με τους ίδιους τουλάχιστον όρους που συμφωνήθηκαν με την Thrivest. Έτσι, παράλληλα με την διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες επενδυτές (Thrivest) και ενώ είχε επιτευχθεί σημαντική πρόοδος πάνω σε ένα βασικό πλαίσιο συμφωνίας, το ΤΧΣ ζήτησε από την JP Morgan να «τρέξει» μια διαδικασία διερεύνησης πιθανού επενδυτικού ενδιαφέροντος (από διεθνείς επενδυτικούς οίκους με μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους συναλλαγές) για συμμετοχή σε μια αύξηση κεφαλαίου της Attica Bank με κατ’ ελάχιστον ίδιους ή καλύτερους όρους για το Ταμείο σε σχέση με το πλαίσιο βασικών όρων απόδοσης επένδυσης της συμφωνίας με τον ιδιώτη επενδυτή (όπως είχε διαμορφωθεί εκείνη τη στιγμή).

Η διαδικασία της JP Morgan ολοκληρώθηκε χωρίς επιτυχία καθώς έλαβε αρνητικές απαντήσεις για συμμετοχή σε μια τέτοια επένδυση από όλους τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους στους οποίους απευθύνθηκε.

Για το συγκεκριμένο ζήτημα στην παραπάνω επιστολή του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται ακόμη επίσης ότι: «Παρά τις προσπάθειες που έχει καταβάλλει η υφιστάμενη αλλά και οι προηγούμενες διοικήσεις των τραπεζών Attica Bank και Παγκρήτια, δεν έχει τελεσφορήσει η αναζήτηση στρατηγικού ιδιώτη επενδυτή με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, πέρα του υφιστάμενου ιδιώτη μετόχου».

Τι προβλέπει η συμφωνία

1. Πραγματοποιείται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Attica Bank κατά περίπου 730 εκατ. ευρώ στην οποία θα συμμετάσχουν το ΤΧΣ, ο e-ΕΦΚΑ, η Thrivest Holdings μαζί με ιδιώτες επενδυτές. Σημειώνεται ότι από το ποσό αυτό η Attica Bank θα αποπληρώσει άμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο Tier2 ομόλογο ύψους 100 εκατ. ευρώ, λήξης 2028, το οποίο αν δεν γινόταν η συμφωνία θα ήταν εξαιρετικά αβέβαιη η αποπληρωμή του.

2. Στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα εισφέρουν:

-Το ΤΧΣ ποσό περίπου 475 εκατ. ευρώ,

-Ο e-ΕΦΚΑ περίπου 48 εκατ. ευρώ.

Δηλαδή η καθαρή χρηματική συνεισφορά του Δημοσίου θα είναι περίπου 423 εκατ. ευρώ (475 εκατ. από το ΤΧΣ συν 48 από τον ΕΦΚΑ μείον 100 εκατ. που είναι η αποπληρωμή του ομολόγου). Επιπλέον το Δημόσιο θα έχει όφελος άλλα 44 εκατ. ευρώ τα οποία δεν θα χρειαστεί να καταβάλει το 2025 στη νέα τράπεζα που δημιουργείται μετά τη συγχώνευση. Ο λόγος είναι ότι, με βάση τη συμφωνία, το νέο σχήμα που θα δημιουργηθεί μετά τη συγχώνευση, θα παραιτηθεί από το δικαίωμα που έχει σήμερα η Παγκρήτια, να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του αναβαλλόμενου φόρου.

-Το ΤΜΕΔΕ 12 εκατ. ευρώ.

3. Η Trhivest Holdings με τους ιδιώτες επενδυτές θα εισφέρουν 200 εκατ. ευρώ, καθώς και το σύνολο των μετοχών της Παγκρήτιας Τράπεζας που συγχωνεύεται από την τράπεζα Αττικής. Συνεπώς στους υπολογισμούς είναι προφανές ότι κανείς πέρα από το χρηματικό ποσό συνεισφοράς, θα πρέπει να λάβει υπόψη ότι οι επενδυτές συνεισφέρουν ουσιαστικά και με το σύνολο της Παγκρήτιας Τράπεζας.

Σημειώνεται ότι η Παγκρήτια Τράπεζα από άποψη ενεργητικού είναι μια τράπεζα αντίστοιχου μεγέθους με την Αττικής. Συγκεκριμένα το ενεργητικό της Attica Bank (μεγέθη 2023) είναι 3,77 δισ. ευρώ και της Παγκρήτιας 3,45 δισ. ευρώ, οι καταθέσεις της Παγκρήτιας είναι 2,6 δισ. ευρώ και της Attica Bank 3,15 δισ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων του έτους 2023 ανήλθαν σε 90,8 εκατ. ευρώ για την Παγκρήτια τράπεζα έναντι 28,6 εκατ. ευρώ για την τράπεζα Αττικής. Επιπλέον σημειώνεται ότι η Παγκρήτια τράπεζα μαζί με τη Thrivest Holding ήδη διακατέχουν το 9,4% της τράπεζας Αττικής.

Οι συστημικές τράπεζες έχουν δηλώσει πως δεν θα συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Η νέα τράπεζα μετά και την ένταξη στον “Ηρακλή” μειώνει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων από 60% (που είναι το σταθμισμένο ποσοστό των ΜΕΔ τόσο στην Αττικής όσο και στην Παγκρήτια) σε 3%, ποσοστό αντίστοιχο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και θα είναι πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 Ratio πάνω από 15%. Με αυτό τον τρόπο το σύνολο των κεφαλαίων (παλαιών και νέων) που έχει διαθέσει το ΤΧΣ αποκτούν θετικό βαθμό απόδοσης (θετικό IRR).

Ο νέος τραπεζικός πόλος θα ανήκει κατά πλειοψηφία στους ιδιώτες με ισχυρά δικαιώματα μειοψηφίας για το ΤΧΣ. Τα ακριβή ποσοστά συμμετοχής θα οριστικοποιηθούν μετά την ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Εκτιμάται ότι το μερίδιο της Trhivest και των άλλων ιδιωτών επενδυτών θα ανέλθει έως 58,5%, του ΤΧΣ θα κυμανθεί από 35 – 37% και του Δημοσίου συνολικά (ΤΧΣ + e-ΕΦΚΑ) από 38,5-40%.

Με άλλα λόγια, δύο τράπεζες με σωρεία κόκκινων δανείων που είναι αποτέλεσμα ατυχών και αμφιλεγόμενων χρηματοδοτήσεων στο παρελθόν και με αβέβαιο μέλλον, όχι μόνο διασώζονται, αλλά με την εισροή κεφαλαίων από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μετασχηματίζονται σε ισχυρό πυλώνα του τραπεζικού συστήματος που θα λειτουργεί με πλήρως διαφανή ιδωτικοοικονομικά κριτήρια.

Ε. Τα μεγέθη των δύο τραπεζών

Μέτοχοι της Attica Bank σήμερα είναι:

-το ΤΧΣ με ποσοστό 72,5%,

-ο e-ΕΦΚΑ με ποσοστό 7,6%,

-η Παγκρήτια Τράπεζα με ποσοστό 5,0%,

-η Thrivest Holding με ποσοστό 4,4%,

-το ΤΜΕΔΕ με ποσοστό 4%

-και λοιποί μέτοχοι και συστημικές τράπεζες με συνολικό ποσοστό 6,5%.

Μέτοχοι της Παγκρήτιας Τράπεζας σήμερα είναι:

-η Thrivest Holding με ποσοστό 43,8%,

-η Alfa Ocean Developments με ποσοστό 4,0%,

-η Εθνική Τράπεζα με ποσοστό 3,6%,

-και λοιποί μέτοχοι με συνολικό ποσοστό 48,7%.

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των τραπεζών του οικονομικού έτους 2023:

Η Attica Bank έχει:

-Ενεργητικό: 3,77 δισ. ευρώ.

-Χορηγήσεις (μετά από προβλέψεις): 2,68 δισ. ευρώ.

-Καταθέσεις: 3,15 δισ. ευρώ.

-Ίδια Κεφάλαια: 446 εκατ. ευρώ.

Η Παγκρήτια τράπεζα έχει:

-Ενεργητικό: 3,45 δισ. ευρώ.

-Χορηγήσεις: (μετά από προβλέψεις): 2,04 δισ. ευρώ.

-Καταθέσεις: 2,6 δισ. ευρώ.

-Ίδια Κεφάλαια: 251 εκατ. ευρώ.

Κριτική και επιφυλάξεις από τους εισηγητές της αντιπολίτευσης

Την αυστηρή κριτική σύσσωμης της αντιπολίτευσης δέχτηκε η κυβέρνηση κατά τη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, του νομοσχεδίου.

Η αντιπολίτευση καταγγέλλει πως το νομοσχέδιο προκαλεί ζημιά στα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου. Ο εισηγητής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιώργος Καραμέρος, δήλωσε πως το κόμμα του «δεν συναινεί σε μια συμφωνία χωρίς προοπτική για τη μείωση του κόστους προμηθειών και της ψαλίδας των επιτοκίων» – κριτική που ο γενικός εισηγητής της ΝΔ, Στέλιος Πέτσας, χαρακτήρισε «μικροπολιτική και έωλη».

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ μαζί με την Ελληνική Λύση και την Πλεύση Ελευθερίας, εξέφρασαν επιφυλάξεις επί της αρχής του νομοσχεδίου, ενώ ΚΚΕ, Νέα Αριστερά, ΝΙΚΗ και Σπαρτιάτες δήλωσαν ότι καταψηφίζουν.

Ο εισηγητής της κυβερνητικής πλειοψηφίας, Στέλιος Πέτσας χαρακτήρισε τη σύμβαση «επωφελή και καθοριστικής σημασίας για το τραπεζικό σύστημα» τονίζοντας ότι «αποτελεί τη βέλτιστη λύση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την υπεράσπιση των συμφερόντων του Δημοσίου και των φορολογουμένων-καταθετών».

Παράλληλα, επιτέθηκε στο ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν είμαστε λωτοφάγοι, πάει πολύ να εγκαλούν την κυβέρνηση για τις τράπεζες εκείνοι που τις έκλεισαν».

«Οι δύο τράπεζες που είχαν αβέβαιο μέλλον, όχι μόνο διασώζονται, αλλά μετασχηματίζονται σε έναν ισχυρό τραπεζικό πυλώνα. Με την συγχώνευσή τους αποτρέπονται σημαντικοί κίνδυνοι και επιτυγχάνονται σημαντικά οφέλη, όπως τόνωση των καταθέσεων και ενίσχυση του ανταγωνισμού, ενώ ταυτόχρονα εξουδετερώνεται η απειλή, τόσο του κουρέματος καταθέσεων πάνω από 1,3 δισ. ευρώ, όσο και της νέας ανακεφαλαιοποίησης. Θα ήταν η πρώτη φορά που θα κουρεύονταν καταθέσεις στη χώρα μας – μετά την οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα – με κίνδυνο να οδηγήσει σε bank run, ενώ θα δημιουργείτο απώλεια εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα και αυτό θα είχε σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο συνολικά στην οικονομία», τόνισε ο κ. Πέτσας.

«Αυτά τα 5 χρόνια η ΝΔ επιλέγει πολιτικές που πλήττουν το δημόσιο συμφέρον της χώρας ενώ αφήνει εντελώς στο απυρόβλητο την ασυδοσία και τα υπερκέρδη των τραπεζών», υπογράμμισε από την πλευρά του ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Καραμέρος.

Παράλληλα κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «φέρνει μεθοδευμένα τη σύμβαση μέσα στο κατακαλόκαιρο και με την απειλή της δημόσιας σπάθης για το bail in για τους καταθέτες των δύο τραπεζών».

«Πρόκειται για μια συμφωνία, με περιορισμένη ισχύ ως προς τη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος, που ρισκάρει και τα χρήματα του ΤΧΣ και της Thrivest και δεν αποκλείεται να ψαχνόμαστε τα επόμενα χρόνια», ανέφερε ο κ. Καραμέρος και πρόσθεσε:

«Για να προλάβω τη σπέκουλα, εμείς ξεκαθαρίζουμε ότι θέλουμε υγιή τραπεζικό ανταγωνισμό που θα σπάσει τα ολιγοπώλια. Μόλις 35.000 επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Και δεν υπάρχει καμία εγγύηση για την πρόσβαση περισσότερων επιχειρήσεων σε ρευστότητα. Δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε μια συμφωνία χωρίς προοπτική για μείωση του κόστους προμηθειών και ψαλίδα στα επιτόκια. Κρατάμε επιφυλάξεις για τη συγκεκριμένη συμφωνία», κατέληξε ο κ. Καραμέρος.

Από την πλευρά του, ο γενικός εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Παύλος Γερουλάνος, δήλωσε ότι το κόμμα του «δεν είναι αντίθετο στη δημιουργία 5ου πυλώνα στο τραπεζικό σύστημα, γιατί εξυγιαίνει δύο τράπεζες και δημιουργεί μία υγιή, ωστόσο διατηρεί επιφυλάξεις για σειρά ερωτημάτων που απαιτούν καθαρές απαντήσεις».

Όπως τόνισε «πρέπει να βεβαιωθούμε ότι αυτή η συμφωνία διασφαλίζει να μη βιώσουμε χειρότερες καταστάσεις και να μην χαθούν καταθέσεις επενδυτών.

Ο κ. Γερουλάνος κάλεσε τον υπουργό Οικονομίας να ξεκαθαρίσει «το περιεχόμενο της σύμβασης και αν η συγχώνευση γίνεται με όρους που συμφέρουν τον Έλληνα φορολογούμενο».

«Με αυτή τη συμφωνία κ. υπουργέ, εξαντλούνται οι πρωτοβουλίες σας για τον ανταγωνισμό των τραπεζών, ή έχετε και άλλα σχέδια; Υπάρχει κάτι μέσα στη συμφωνία που να τους δεσμεύει για μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Ή φτιάχνουμε μια ακόμη τράπεζα κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των άλλων τεσσάρων, για να βγάλουν λεφτά οι ιδιώτες;» σημείωσε ο κ. Γερουλάνος.

Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Αφροδίτη Κτενά, δήλωσε ότι το κόμμα της καταψηφίζει τη σύμβαση, γιατί «πρόκειται για μια ακόμα συμφωνία θωράκισης της κερδοφορίας των τραπεζών, που έρχεται σε συνέχεια της αποεπένδυσης του ΤΧΣ, την ίδια που η ακρίβεια τρέχει και τα σπίτια βγαίνουν σε πλειστηριασμούς».

«Οι τράπεζες είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης. Όταν χορηγούν δάνεια, το κάνουν για να βγάλουν κέρδος. Όταν μια κυβέρνηση νομοθετεί προς όφελος των τραπεζών, νομοθετεί εις βάρος των πολλών. Για μια ακόμη φορά το κράτος αγοράζει ακριβά και πουλάει φτηνά. Τις δίνει πίσω εξυγιασμένες όπως έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ που έγινε Hellenic Train. Πάντα χάνει ο λαός όταν είναι να διασωθούν οι τράπεζες», τόνισε μεταξύ άλλων η κ. Κτενά.

«Εμείς στηρίζουμε τη συμμετοχή του δημοσίου στον τραπεζικό χώρο», τόνισε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, χαρακτηρίζοντας παράλληλα «υπερβολές» τα όσα διαρρέονται για τόνωση του ανταγωνισμού με την δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα. Πρόσθεσε δε, πως «μόνο ως αστείο μπορεί να εκληφθεί ο ισχυρισμός αυτός, καθώς οι δύο τράπεζες είναι αμελητέου μεγέθους σε σχέση με τις τέσσερις συστημικές».  
 
«Για ληστεία με κρατικές εγγυήσεις και κυβερνητική υπογραφή», έκανε λόγο ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς, Νάσος Ηλιόπουλος, ενώ κατηγόρησε τη ΝΔ, ότι με την ασκούμενη οικονομική πολιτική της, οδηγεί τη χώρα «σε μια πορεία προς τον πάτο».

«Θα έπρεπε σήμερα να συζητάμε και για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες για τους χειρισμούς του παρελθόντος, όχι μόνο για την τράπεζα Αττικής αλλά και του ΤΧΣ και της ΤτΕ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ηλιόπουλος.

Για «νέο σκάνδαλο» και «παράνομη πράξη» έκανε λόγο ο ειδικός αγορητής της ΝΙΚΗΣ, Ανδρέας Βορύλλας, υποστηρίζοντας ότι η σύμβαση «είναι εξαιρετικά ζημιογόνα για το Δημόσιο».

«Το ΤΧΣ θα καταβάλει 400 εκατ. για κτίσεις μετοχών και θα τις παραδώσει άνευ ανταλλάγματος. Θα ήταν καλύτερη λύση οι δυο τράπεζες, Αττικής και Παγκρήτια, να απορροφηθούν από τις υπάρχουσες τράπεζες. Καταψηφίζουμε ως εξαιρετικά επιζήμιο το νομοσχέδιο», κατέληξε.

Ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Αλέξανδρος Καζαμίας, κατηγόρησε την κυβέρνηση της ΝΔ ότι «ενδιαφέρεται μόνο για την προάσπιση των συμφερόντων των συστημικών τραπεζών και όχι τους δανειολήπτες και τους καταθέτες».

«Χάθηκε η ευκαιρία να γίνει το τραπεζικό σύστημα περισσότερο ευνοϊκό της οικονομικής ανάπτυξης. Η σύμβαση δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα. Διατυπώνουμε σοβαρές επιφυλάξεις για τη συμφωνία», κατέληξε ο κ. Καζαμίας.

Ο ειδικός αγορητής των «Σπαρτιατών», Αθανάσιος Χαλκιάς, ανέφερε ότι όλα αυτά που ισχυρίζεται η κυβέρνηση περί ενδυνάμωσης του τραπεζικού συστήματος και δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα είναι μακριά από την πραγματικότητα. Υποστήριξε ότι κερδισμένη βγαίνει η Thrivest και κατέληξε δηλώνοντας ότι το κόμμα του «δεν υπάρχει περίπτωση να συναινέσει σε ένα ακόμα νομοσχέδιο που φτωχοποιεί τον Έλληνα – και το καταψηφίζει».

«Δεν θα μπορούσε να υπάρξει αυτήν την ώρα καλύτερη συμφωνία, ούτε για την ίδια την Τράπεζα Αττικής, ούτε για την οικονομία», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, αναφερόμενος στην «Κύρωση της από 18.7.2024 Σύμβασης Συγχώνευσης και Επένδυσης μεταξύ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία “THRIVEST HOLDING LTD”», που συζητείται στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.

«Με βάση την πορεία της τράπεζας την τελευταία 12ετία, τα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει, το γεγονός ότι η εποπτική αρχή επισημαίνει πως αν δεν γίνει η συμφωνία θα έχουμε μια σειρά από προβλήματα και με βάση επίσης το γεγονός ότι είχαμε μια συμφωνία την οποία διαπραγματευτήκαμε επί μήνες χωρίς να εμφανισθεί κάποιος άλλος επενδυτής, για όλους αυτούς τους λόγους πιστεύω ότι η συμφωνία αυτή πρέπει να στηριχθεί», είπε ο Κωστής Χατζηδάκης.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναφέρθηκε στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος αλλά και στα πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ με το κλείσιμο των τραπεζών το 2015 και τις πρακτικές που ακολούθησε στην Τράπεζα Αττικής για τις οποίες υπήρξε παρέμβαση εισαγγελέα. «Όποιος θέλει μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του. Μπορούμε αν θέλετε να συνεχίσουμε τη συζήτηση με περισσότερα στοιχεία στην Ολομέλεια. Η Τράπεζα Αττικής αποτελεί μια πολύ μεγάλη εκκρεμότητα για το τραπεζικό σύστημα εδώ και 12 χρόνια, τουλάχιστον. Τώρα η εκκρεμότητα αυτή αντιμετωπίζεται», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης και πρόσθεσε:

«Εγώ όφειλα να απαντήσω σε δύο ερωτήματα: πρώτον, τι θα συνέβαινε αν, υιοθετώντας τις απόψεις ορισμένων κομμάτων της αντιπολίτευσης, απέρριπτα αυτή τη συμφωνία που έγινε μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις.

Και δεύτερον, αν αυτή η συμφωνία είναι επωφελής ή υπήρχε κάποιος άλλος επενδυτής που θα έβαζε περισσότερα χρήματα».

Στο κλίμα αυτό υπουργός Εθνική Οικονομίας και Οικονομικών ανέγνωσε στην Επιτροπή εκτενή αποσπάσματα από την σχετική επιστολή του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα προς τον ίδιο. Στην επιστολή επισημαίνεται η ευάλωτη οικονομική κατάσταση των δύο τραπεζών, Αττικής και Παγκρήτιας, καθώς και ότι η μη επίτευξη συμφωνίας θα οδηγούσε νομοτελειακά στην κατάρρευσή τους, αφού δεν θα είχαν πρόσβαση σε δανεισμό από την ΕΚΤ, ενώ δεν διαθέτουν επαρκή ρευστά διαθέσιμα για την κάλυψη ακραίων εκροών καταθέσεων. Κατάρρευση η οποία θα οδηγούσε σε νέο κύμα κόκκινων δανείων, δευτερογενείς επιπτώσεις στις σημαντικές τράπεζες, διαγραφή της αξίας της συμμετοχής του ΤΧΣ στην Τράπεζα Αττικής, κλονισμό της εμπιστοσύνης των αποταμιευτών και πιθανό «bank run» (μαζικές αποσύρσεις καταθέσεων), αλλά και κυρίως σε απώλεια αποταμιεύσεων πάνω από 1,6 δισ. ευρώ, αφού οι μη καλυμμένες καταθέσεις (909 εκατ. για την Attica Bank και 726 εκατ. για την Παγκρήτια) θα χάνονταν.

«Αυτό μου λέτε να υπογράψω;», διερωτήθηκε ο κ. Χατζηδάκης. «Την απώλεια 1,6 δισ. ευρώ καταθέσεων; Εσείς θα το κάνατε στη θέση μου; Σκεφτείτε το και πείτε τι θα κάνατε όσοι ξιφουλκείτε εναντίον της συμφωνίας».

Ως προς το δεύτερο ερώτημα, αν υπήρχε άλλος επενδυτής που θα έδινε περισσότερα, ο κ. Χατζηδάκης είπε: «Δεν υπήρχε. Όχι γιατί το λέω εγώ. Αλλά γιατί ζήτησα από το ΤΧΣ να κάνει έρευνα αγοράς με μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες στον κόσμο, την JP Morgan. Η οποία έκανε τον έλεγχο και παρέδωσε έκθεση που αναφέρει ότι δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον. Άρα δεν υπήρχε άλλη καλύτερη επιλογή».

Σε σχέση δε με τα οφέλη από την υλοποίηση της συμφωνίας, ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε την εξουδετέρωση της απειλής για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, την ενίσχυση του ανταγωνισμού προς όφελος καταθετών και δανειοληπτών με τη δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, τη δημιουργία μιας νέας τράπεζας με ισχυρή κεφαλαιακή βάση, με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που περιορίζονται σε επίπεδο αντίστοιχο με το μέσο όρο της ευρωζώνης, την προστασία της συμμετοχής του ΤΧΣ στην Τράπεζα Αττικής, που θα είχε μηδενική αξία σε περίπτωση μη επίτευξης της συμφωνίας.

Ο υπουργός παρουσίασε τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η κυβέρνηση στον τραπεζικό τομέα οι οποίες όπως υπογράμμισε, αποσκοπούν σε υγιείς τράπεζες και δίκαιο ανταγωνισμό, προς όφελος των καταναλωτών επισημαίνοντας ότι:

1. Επετράπη σε μη τραπεζικά ιδρύματα η χορήγηση στεγαστικών και κάποιων μορφών επιχειρηματικών δανείων.

2. Έγιναν αφορολόγητα τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου που προσφέρουν αποδόσεις 3,5-4% στους αποταμιευτές.

3. Θεσπίστηκαν νέες υποχρεώσεις διαφάνειας για τους servicers. «Είμαστε αποφασισμένοι», τόνισε σχετικά, «το νόμο αυτό να τον εφαρμόσουμε μέχρι το τελευταίο κόμμα. Δεν πρόκειται να κάνουμε καμία απολύτως εξαίρεση».

4. Υιοθετήθηκαν νέες θετικές ρυθμίσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό με επιπλέον «κούρεμα» του χρέους έως 28% και ειδική πρόνοια για τους ευάλωτους δανειολήπτες στους οποίους προστέθηκαν από χθες και οι ανάπηροι, με αποτέλεσμα σχεδόν να διπλασιαστούν οι αιτήσεις από 14.000 στο πρώτο τετράμηνο του 2023 σε 25.000 το 2024.

5. Μειώθηκαν με νομοθετική ρύθμιση κατά 50% οι προμήθειες στις μικρές συναλλαγές κάτω από 10 ευρώ.

6. Είναι σε εφαρμογή και επεκτείνεται ως το Μάρτιο του 2025 υποχρεωτικά για όλους ανεξαιρέτως το σύστημα IRIS που παρέχει μηδενικές προμήθειες για συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών και σημαντικά χαμηλότερες σε σχέση με τα POS για συναλλαγές ιδιωτών με επιχειρήσεις.

7. Μία τράπεζα ήδη παρουσίασε νέο σύστημα προμηθειών πολύ πιο φιλικό για τους καταναλωτές. «Είμαι βέβαιος ότι θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες συστημικές τράπεζες», υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης.

8. Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα εφαρμόζει πακέτο ενισχύσεων της τάξης των 2 δισ. ευρώ για εγγυοδοσία και κεφάλαιο κίνησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το 40% του δανείου σε αυτές τις περιπτώσεις είναι άτοκο.

9. Προχώρησε γρήγορα και αποτελεσματικά η αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις τράπεζες με κέρδος για το Δημόσιο ύψους 4 δισ. ευρώ μέχρι στιγμής.

«Φέρτε μου ένα δημοσίευμα διεθνούς μέσου που να αναφέρεται με αρνητικό τρόπο στο συγκεκριμένο θέμα. Όσα λέγονται θα παρακαλούσα να ελέγχονται, διαφορετικά ισχύει η παροιμία “στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα”. Δηλαδή έχει βγει το συμπέρασμα, έχει αποφασιστεί η δολοφονία χαρακτήρα και δεν ενδιαφέρουν τα στοιχεία. Οι Έλληνες πολίτες μάς γνωρίζουν όλους και μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα», κατέληξε ο υπουργός.