«Η Μητέρα του Σταθμού» στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Την ιστορία χιλιάδων γυναικών που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στη Γερμανία από την μετεμφυλιακή Ελλάδα για βιοποριστικούς λόγους, την δεκαετία του ’60 και του ’70 και δεν κατέγραψε ποτέ η επίσημη Ιστορία, αποτυπώνει η Κωστούλα Τωμαδάκη στο συγκινητικό ντοκιμαντέρ «Η Μητέρα του Σταθμού» που προβάλλεται από σήμερα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. «Ήταν μια δικαίωση να ρίξει κάποιος φως στην ιστορία τους…», λέει η σκηνοθέτιδα που εντυπωσιάστηκε όταν στην έρευνά της ανακάλυψε πως δεν υπήρχε καταγεγραμμένο σχεδόν τίποτα για αυτές τις “αόρατες” γενναίες γυναίκες που έφυγαν κυρίως από τα χωριά της Βορείου Ελλάδας -τα οποία ερήμωσαν μέσα σε μια δεκαετία-, με εισιτήριο χωρίς επιστροφή και χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα, για τις φάμπρικες της Γερμανίας. «Ήταν χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, ήταν ξένες και ήταν γυναίκες. Ήταν, δηλαδή, τρεις φορές “αόρατες”», επισημαίνει. Και τις ακολουθεί με την κάμερά της σε απόσταση αναπνοής, καταγράφοντας τις αναμνήσεις τής περιπέτειας ζωής τους, τις πίκρες και τις χαρές που πέρασαν, τη φτώχεια, τον αγώνα τους ακόμα και με διπλοβάρδιες σκληρής δουλειάς, την αγωνία τους για τα παιδιά τους που μεγάλωναν ανάμεσα σε δύο χώρες, σε δύο γλώσσες, σε δύο εκπαιδευτικά συστήματα και συχνά αναγκάζονταν να αφήνουν πίσω στην πατρίδα,
στους παππούδες και τις γιαγιάδες.

Το ντοκιμαντέρ μέσα από τις προσωπικές ιστορίες φωτίζει τα κίνητρα της μετανάστευσης, την ανάγκη και το όνειρο για ένα καλύτερο κόσμο. «Οι αναμνήσεις, οι μαρτυρίες, συνδυάζονται με τα επίσημα αρχεία που μέχρι σήμερα δεν έχουν δει το φως, αλλά κυρίως τα προσωπικά εκείνα των γυναικών που από μόνα τους αποτελούν ντοκουμέντα ανεκτίμητου πλούτου για την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης», τονίζει η Κωστούλα Τωμαδάκη. Και φθάνει ως την τρίτη γενιά μεταναστριών, στις νέες γυναίκες που, πλέον, δυναμικές και ανεξάρτητες έχουν εξισωθεί πλήρως με την δυναμική των υπόλοιπων Ευρωπαίων γυναικών, επιλέγουν οι ίδιες πού και πώς θα ζήσουν και αποτίουν το δικό τους φόρο τιμής στις γκασταρμπάιτερ μανάδες που πάλεψαν για να τους προσφέρουν αυτήν την ευκαιρία.

Η «Μητέρα του Σταθμού» έκανε πρεμιέρα πέρσι τον Αύγουστο, ως υποψήφια για βραβείο, στο Mumbai International Film Festival στη Βομβάη, και συνέχισε τη διεθνή πορεία της εισπράττοντας θερμή ανταπόκριση και διακρίσεις στα φεστιβάλ του κόσμου: Μπουένος Άιρες, Μόντρεαλ, Τορόντο, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Χόλυγουντ, Αττάλεια, Χιούστον, Σικάγο, Σύδνεϋ, Τζαϊπούρ, Ντουμπάι, Μελβούρνη, Βαρσοβία, Μπογκοτά, Βοστώνη, Χιούστον, Σαν Φρανσίσκο. Παράλληλα η ταινία συγκίνησε το κοινό στους Ανοιχτούς Ορίζοντες του 25 ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

«Προσπάθησα να πλησιάσω τα σύνθετα στοιχεία της Ιστορίας, μεταθέτοντας την οπτική γωνία στην πλευρά του καθαρού βλέμματος αυτών των γυναικών. Η μνήμη λειτούργησε ως κάθαρση και το ασπρόμαυρο super 8 μπορεί να διαβαστεί και ως χρονικό της δεκαετίας του ’60 και του ’70 με μουσική υπόκρουση τη “Συννεφιασμένη Κυριακή”», καταλήγει η δημιουργός.