Πώς η κλιματική κρίση επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία

Φονικότερη από την Covid ή το ίδιο επικίνδυνη με τον καρκίνο; Οι ερευνητές επιχειρούν να υπολογίσουν τις επιπτώσεις που θα έχει η κλιματική κρίση στην ανθρώπινη υγεία αν η διεθνής κοινότητα δεν αναλάβει γρήγορα δράση για να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), κατά τον οποίο η κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, έχει κάνει έκκληση να βρεθεί το ζήτημα στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων της διάσκεψης κορυφής για το κλίμα (COP27) που διεξάγεται στην Αίγυπτο.

Αλλά η εξίσωση είναι πολύ σύνθετη, όπως λένε ειδικοί στο AFP, επειδή το φαινόμενο του θερμοκηπίου επηρεάζει την υγεία με πολλούς διαφορετικούς τρόπους–από τους άμεσους κινδύνους αύξησης της θερμοκρασίας και εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων μέχρι τις μακροπρόθεσμες ελλείψεις τροφίμων και πόσιμου νερού, την ατμοσφαιρική μόλυνση και τις ασθένειες.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι η κλιματική κρίση θα προκαλέσει 250.000 επιπλέον θανάτους τον χρόνο από υποσιτισμό, διάρροια, ελονοσία και θερμοπληξία κατά το διάστημα 2030-2050.

Αυτό θεωρείται ευρέως ότι είναι μια «συντηρητική εκτίμηση» του πραγματικού απολογισμού επειδή προέρχεται από τέσσερις πηγές, εξηγεί η Τζες Μπίγκλεϊ, επικεφαλής πολιτικής στην μκο Global Climate and Health Alliance.

«Η κλιματική αλλαγή είναι ένας πολλαπλασιαστής απειλών», περιγράφει η ίδια στο AFP.

«Καθώς επιδεινώνεται η κλιματική κρίση θα έχουμε αύξηση των μεγαλύτερων απειλών για την ανθρώπινη υγεία», προσθέτει η ίδια.

Αντιμέτωπη με την κλιματική κρίση η ανθρωπότητα πρέπει «να συνεργαστεί ή να εξαφανιστεί», όπως προειδοποίησε την Δευτέρα ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες κατά την έναρξη της διάσκεψης.

Σχεδόν το 70% των θανάτων παγκοσμίως προκαλούνται από ασθένειες που θα μπορούσαν να επιδεινωθούν από την υπερθέρμανση του πλανήτη, σύμφωνα με μια φετινή έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ.

4,2 εκατ. περισσότεροι θάνατοι;

Μια άλλη μεγάλη απειλή προέρχεται από τις ελλείψεις στα τρόφιμα. Σχεδόν 100 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι αντιμετώπισαν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια το 2020 σε σχέση με την περίοδο 1981-2010, σύμφωνα με μια έκθεση τον περασμένο μήνα του The Lancet Countdown, μιας προσπάθειας ποσοστικοποίησης των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην υγεία.

Η ακραία ξηρασία έχει αυξηθεί κατά σχεδόν ένα τρίτο κατά την τελευταία 50ετία, προσθέτει η έκθεση, εκθέτοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε κίνδυνο να μην έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό.

Και η ατμοσφαιρική μόλυνση συνέβαλε σε 3,3 εκατομμύρια θανάτους μέσα στο 2020, 1,2 εκατομμύρια από τους οποίους σχετίζονταν άμεσα με τις εκπομπές των ορυκτών καυσίμων, διαπίστωσε η έκθεση.

Οι ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες ωθούν τα ζώα που μεταφέρουν ιούς– όπως τα κουνούπια– σε νέες περιοχές αυξάνοντας την εξάπλωση υπαρχουσών ασθενειών και τον κίνδυνο νέες ασθένειες να μεταδοθούν στους ανθρώπους.

Η πιθανότητα μετάδοσης του Δάγκειου πυρετού αυξήθηκε κατά 12% κατά τα τελευταία 50 χρόνια, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες παρέτειναν την περίοδο της ελονοσίας σε περιοχές της Αφρικής κατά 14%, ανέφερε η έκθεση Lancet Countdown.

Κάνοντας προβολή στο μέλλον, μια νέα πλατφόρμα που εγκαινιάστηκε την περασμένη εβδομάδα από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και το Climate Impact Lab προειδοποίησε ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να γίνει πιο θανατηφόρα από τον καρκίνο σε ορισμένα μέρη του κόσμου.

Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο της έρευνας μοντελοποίησης με βάση το οποίο οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων δεν μειώνονται γρήγορα, η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση των ποσοστών θανάτων κατά 53 θανάτους ανά 100.000 ανθρώπους παγκοσμίως έως το 2100 — περίπου διπλάσιο από το τρέχον ποσοστό για τον καρκίνο του πνεύμονα.

Για τον σημερινό παγκόσμιο πληθυσμό, αυτό θα σήμαινε 4,2 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους ετησίως, περισσότεροι από τον επίσημο απολογισμό από την Covid-19 το 2021.

Επιδείνωση της ανισότητας

Η Χάνα Χες του Climate Impact Lab είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι οι προβλέψεις είναι πιθανόν συντηρητικές επειδή συνέκριναν προηγούμενα δεδομένα για τη θνησιμότητα και τις καιρικές συνθήκες με πιθανές μελλοντικές θερμοκρασίες και δεν περιλάμβαναν πιθανές απειλές, όπως ασθένειες που μεταδίδονται μέσω φορέων.

Η πλατφόρμα έδωσε επίσης συγκεκριμένες επί μέρους προβλέψεις για περισσότερες από 24.000 περιοχές σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, διαπιστώθηκε ότι στην πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές, την Ντάκα, οι θάνατοι που σχετίζονται με την κλιματική κρίση θα μπορούσαν να είναι διπλάσιοι από εκείνους από όλες τις μορφές καρκίνου έως το 2100.

Η μελέτη προέβλεψε ότι τα ποσοστά θνησιμότητας θα μειωθούν σε ορισμένες βόρειες, κυρίως πλούσιες χώρες, όπου λιγότερες ψυχρές περίοδοι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βελτίωση της υγείας.

Η παγκόσμια φιλανθρωπική οργάνωση Wellcome Trust είναι μεταξύ εκείνων που χρηματοδοτούν την περαιτέρω έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην υγεία, σύμφωνα με τον διευθυντή του τμήματος κλίματος και υγείας Άλαν Ντάνγκουρ.

Όπως είπε ο ίδιος στο Γαλλικό Πρακτορείο, σύντομα «η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει κάθε πτυχή της δημόσιας υγείας».

“Αν δεν ενσωματώσουμε την κλιματική αλλαγή στον τρόπο σκέψης μας, έχουμε χάσει εντελώς το νόημα”, καταλήγει.