Brexit: Η ΕΕ έδωσε αλλους έξι μήνες προθεσμία στο ΗΒ για να αρθεί το αδιέξοδο
Οι ευρωπαίοι ηγέτες και η Τερέζα Μέι κατέληξαν τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, σε κλίμα μάλλον τεταμένο, σε νέα αναβολή του Brexit, ως την 31η Οκτωβρίου, αποτρέποντας έτσι εκ νέου — τουλάχιστον προς το παρόν — τον κίνδυνο το διαζύγιο να γίνει χωρίς συμφωνία.
Ο συμβιβασμός κλείστηκε μία ημέρα πριν από τη 12η Απριλίου, την προθεσμία για την αποχώρηση του ΗΒ από την ΕΕ όπως ορίστηκε στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής· ο κίνδυνος το Μπρέξιτ να γίνει άνευ συμφωνίας έπειτα από 40 και πλέον χρόνια μιας ένωσης που πέρασε αναρίθμητες τρικυμίες ήταν πλέον απτός.
Διχασμένοι ανάμεσα στη βραχεία αναβολή, την οποία πρότειναν η Γαλλία και άλλες χώρες που συντάχθηκαν μαζί της, και την πιο μακροχρόνια παράταση της διαδικασίας, οι 27 χρειάστηκαν ώρες για να καταλήξουν σε μια συμβιβαστική πρόταση, πριν να την παρουσιάσουν περί τις 01:30 [02:30 ώρα Ελλάδας] στην πρωθυπουργό της Βρετανίας.
Η Μέι τη δέχθηκε, μολονότι είχε ζητήσει από τους 27 νωρίτερα η διαδικασία να αναβληθεί μόνο ως την 30ή Ιουνίου. Η πρωθυπουργός της Βρετανίας και αρχηγός των Συντηρητικών ανήγγειλε κατόπιν ότι θα απευθυνθεί αργότερα σήμερα στα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων και θα συνεχίσει τις συνομιλίες που διεξάγει με τους Εργατικούς (αξιωματική αντιπολίτευση) εντός των ορίων της προσπάθειάς της να εξευρεθεί συμβιβασμός και να διαμορφωθεί πλειοψηφία υπέρ της συμφωνίας αποχώρησης στο κοινοβούλιο.
«Μπορούμε ακόμη να αποχωρήσουμε την 22α Μαΐου», επέμεινε η Μέι, επαναλαμβάνοντας πως για αυτό θα αρκούσε οι βρετανοί κοινοβουλευτικοί να δώσουν πράσινο φως στο κείμενο που έχουν ήδη καταψηφίσει τρεις φορές. Δεν φάνηκε πάντως ιδιαίτερα αισιόδοξη ως προς αυτή την προοπτική.
Ο Μακρόν «αναλαμβάνει την ευθύνη»
Οι 27 «καταλήξαμε σε συμφωνία για μια ευέλικτη παράταση ως την 31η Οκτωβρίου, αυτό δίνει έξι μήνες επιπλέον στο Ηνωμένο Βασίλειο για να προσπαθήσει να καταλήξει στην καλύτερη δυνατή λύση», σημείωσε με ικανοποίηση ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Κατά τη διάρκεια αυτών των έξι μηνών, το ΗΒ θα συνεχίσει να έχει στη διάθεσή της όλες τις επιλογές, θα «μπορεί ακόμα να επικυρώσει τη συμφωνία αποχώρησης, περίπτωση στην οποία θα τερματιστεί η παράταση», να θέσει διαφορετικά ζητούμενα ως προς την αποχώρηση, ή ακόμη και «να ακυρώσει εντελώς το Μπρέξιτ», πρόσθεσε ο Τουσκ.
Μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε τον «καλύτερο δυνατό συμβιβασμό», που επιτρέπει την «διατήρηση της ενότητας των 27». Η προθεσμία της 31ης Οκτωβρίου «μας προστατεύει» καθώς πρόκειται για «μια ημερομηνία-κλειδί, πριν αναλάβει τα καθήκοντά της η νέα [Ευρωπαϊκή] Επιτροπή», εξήγησε.
Σύμφωνα με ευρωπαίους διπλωμάτες, πολλές χώρες επέκριναν την αδιάλλακτη στάση που επέδειξε η Γαλλία, η οποία φάνηκε να διάκειται εχθρικά έναντι της παράτασης της διαδικασίας για έναν χρόνο, όπως ήθελε η πλειοψηφία των 27. Ο Μακρόν διαβεβαίωσε πως «αναλαμβάνει την ευθύνη» για αυτή τη θέση, καθώς ήθελε να υπάρξει «σαφήνεια» και «αποφασιστικότητα» από πλευράς ΕΕ.
Παρά την κόπωσή τους εξαιτίας των υπεκφυγών και των αμφισημιών του Λονδίνου, οι ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν διατεθειμένοι να δώσουν πιο πολύ χρόνο στους Βρετανούς, όμως το Παρίσι παρενέβη και τέθηκε επικεφαλής των ευρωπαϊκών χωρών που αξίωναν «αυστηρούς» όρους.
«Είναι αλήθεια ότι η πλειοψηφία τασσόταν μάλλον υπέρ μιας πολύ μακράς παράτασης [της διαδικασίας του Μπρέξιτ]. Αλλά αυτό δεν ήταν λογικό κατά τη δική μου άποψη και, πάνω απ’ όλα, δεν ήταν καλό ούτε για εμάς, ούτε για το ΗΒ», εξήγησε ο γάλλος πρόεδρος. «Αναλαμβάνω την ευθύνη για αυτή τη θέση, νομίζω είναι προς το κοινό καλό», επέμεινε.
Το Παρίσι και οι άλλες χώρες που συντάχθηκαν μαζί του ανησυχούσαν διότι η Βρετανία θα κράταγε το ένα πόδι μέσα στην ΕΕ και το άλλο έξω για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.
«Σας παρακαλώ…»
Στα συμπεράσματα της Συνόδου τονίζεται πως το ΗΒ καλείται να συμπεριφερθεί «με εποικοδομητικό και υπεύθυνο» τρόπο την περίοδο της επιπρόσθετης παράτασης της διαδικασίας του διαζυγίου που του παραχωρήθηκε. Το Λονδίνο οφείλει να «απόσχει» από οποιαδήποτε κίνηση θα μπορούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση «την πραγμάτωση των στόχων της ΕΕ», αναφέρεται.
Ευρωπαίος διπλωμάτης εξήγησε ότι το Λονδίνο θα μπορούσε να απαρνηθεί το δικαίωμα βέτο που διαθέτει. Πάντως, το ΗΒ θα συνεχίσει να έχει «όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις» των κρατών μελών, υπογράμμισε ο Ντόναλντ Τουσκ.
Σύμφωνα με μια ευρωπαϊκή πηγή, το ΗΒ «δεν θα διορίσει ευρωπαίο επίτροπο, θα μπορούσε όμως να συμμετάσχει στη διαδικασία ανάδειξης του νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
«Οι τεχνικές και οι νομικές πληροφορίες που μας δόθηκαν από την Κομισιόν καταδεικνύουν ότι η πιθανότητα το Ηνωμένο Βασίλειο να πάρει ομήρους τους θεσμούς της [Ευρωπαϊκής] Ένωσης είναι πολύ χαμηλή. Αλλά οφείλουμε να παραμείνουμε προσεκτικοί», σημείωσε ο βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ.
Η συμφωνία που κλείστηκε θα επανεξεταστεί στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής, στα τέλη του Ιουνίου. Σε αυτή όμως δεν πρόκειται να διεξαχθεί «διαπραγμάτευση», διευκρίνισε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. «Η κρίσιμη στιγμή που θα ληφθούν αποφάσεις θα έρθει τον Οκτώβριο», πρόσθεσε.
Προκειμένου το ΗΒ να είναι ακόμη μέλος της ΕΕ τον Οκτώβριο, οι πολίτες του πρέπει να έχουν συμμετάσχει στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Αν αυτό δεν συμβεί η χώρα «θα αποχωρήσει την 1η Ιουνίου, χωρίς συμφωνία», διεμήνυσε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ, αναφερόμενος σε όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες.
Η αναβολή που δόθηκε τη νύχτα είναι «ευέλικτη», αν και «λίγο πιο βραχεία» από ό,τι ήλπιζε ο ίδιος, είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Όμως παραμένει «επαρκής για να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση» όσον αφορά το Μπρέξιτ.
«Σας παρακαλώ, μην σπαταλήσετε τον χρόνο αυτή τη φορά», ήταν το μήνυμα του Ντόναλντ Τουσκ προς τους Βρετανούς.