Μετά από τις χαριτωμένες φωτογραφίες με τον σκύλο του, την νεογέννητη κόρη του, και την ανακοίνωση ότι δωρίζει την περιουσία του για το Παγκόσμιο Καλό, ο Mark Zuckerberg, ακολουθώντας το μότο της εταιρείας του “Move fast and break things”, κατάφερε το 2018 να σπάσει τα νεύρα όλου του πλανήτη. Και ο «πλανήτης» των 2,5 δισεκατομμυρίων χρηστών του, μεταξύ των οποίων και brands, ακροδεξιοί, κακοί του Τζείμς Μπόντ, ρώσοι χάκερς, πανίσχυροι επιχειρηματίες και εταιρείες πολιτικών συμβούλων, του απάντησαν:
“It’s complicated”.
Με τις επικές αμέλειες του όσον αφορά στη διαχείριση των προσωπικών δεδομένων και τις σκοτεινές όπως αποδείχτηκε, μεθόδους στον τρόπο που δίνει πρόσβαση σε αυτά σε τρίτους, με μόνο γνώμονα το κέρδος, ο γραβατωμένος Zuckerberg με το γυάλινο βλέμμα μπροστά στην επιτροπή του Αμερικανικού Κογκρέσου, κατάφερε να γίνει μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 2018, με τα geek τσαλίμια του να μην είναι αρκετά για ένα –ακόμη- συγχωροχάρτι. Αναλυτικά:
4 Ιανουαρίου
Έχοντας ήδη παραδεχθεί το 2017 ότι το συνεχές σερφάρισμα στο facebook έχει τα προβληματάκια του, συνδέοντας τη χρήση του με τον εθισμό στη χρήση smartphones, και με το φάντασμα της διασποράς hate speech και fake news να πλανάται στα γραφεία, το 2018 ξεκίνησε για το Facebook, με ένα ελπιδοφόρο μήνυμα.
Όπως απαιτεί η παράδοση που έφτιαξε ο ίδιος, και τον θέλει άλλοτε να φορά γραβάτα ή να μαθαίνει Κινέζικα ή να διαβάζει ένα βιβλίο τον μήνα, ο Μεγάλος Πατερούλης –και ιδρυτής του δημοφιλέστερου κοινωνικού δικτύου στον κόσμο- Mark Zuckerberg, στο πρώτο πoστ του 2018 έθεσε άλλο έναν προσωπικό στόχο: Να φτιάξει το facebook.
12 Ιανουαρίου
Με ένα μακροσκελές ποστ όπου εξηγεί τα πώς και τα γιατί, ο Mark Zuckerberg ανακοίνωσε μια αλλαγή στον αλγόριθμο που συντάσσει τα timeline μας. Μερικά 0 και 1 μείωσαν τη συχνότητα εμφάνισης των εταιρικών posts και αύξησαν τα posts φίλων και συγγενών, κάνοντας την παγκόσμια πανστρατιά των digital marketeers να κλάψουν σαν μωρά παιδιά. Μια αλλαγή που, στην ουσία, εξανάγκαζε τους διαφημιζόμενους να βάλουν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.
25 Ιανουαρίου
Καλωσορίσατε στο Davos, κύριε Zuckerberg.
Στην ομιλία του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Forum του Davos, ο George Soros κατηγόρησε απερίφραστα το Facebook για κατάχρηση εξουσίας και μονοπωλιακές πρακτικές, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «…με τον ρυθμό ανάπτυξής του, το Facebook, σε τρία χρόνια θα έχει ξεμείνει από «πιστούς» για να προσηλυτίσει», προσθέτοντας «Τα online μονοπώλια δεν έχουν τη βούληση ούτε την τάση να προστατεύουν τις κοινωνίες από τις δικές τους ενέργειες. Κι αυτό τα μετατρέπει σε απειλή».
12 Μαρτίου
Ο οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, μέσω των παρατηρητών του στην περιοχή, κατηγορούν ευθέως το Facebook ως συνυπεύθυνο για τη διασπορά ρητορικής μίσους που οδήγησε στην σφαγή της Μιανμάρ.
17 Μαρτίου
Ξεσπάει το σκάνδαλο της Campbridge Analytica. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η σκιώδης εταιρεία πολιτικών συμβούλων, με Δούρειο Ίππο ένα φαινομενικά αθώο τεστ προσωπικότητας, απέκτησε πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα 87 εκατομμυρίων χρηστών του facebook. Μικροπράγματα; Όχι εάν σκεφτεί κανείς ότι ένας αστρονομικός αριθμός χρηστών μέσω αυτού του data breach, είχε πέσει θύμα παράνομης στόχευσης διαφημίσεων και προπαγάνδας από σκοτεινά κέντρα με σκοπό την –φερόμενη ως– χειραγώγηση της απόφασης ψήφου υπέρ του Donald Trump.
Για την ιστορία…
…η πρώτη δημόσια συγγνώμη του Zuckerberg, ήρθε μετά από 5 ημέρες απολύτου σιωπής από το ξέσπασμα του σκανδάλου και αφού πρώτα είχε γίνει trend το hashtag…
#DeleteFacebook
Σαν σενάριο ενός από τους χειρότερους εφιάλτες του Zuckerberg ή σαν σενάριο του Black Mirror, το hashtag #DeleteFacebook γίνεται εν ριπή οφθαλμού κορυφαίο trending topic με ηχηρά ονόματα όπως αυτό του αφεντικού της Tesla, Elon Musk και του ιδρυτή του What’s App να διγαράφουν τους λογαρισμούς των εταιρειών τους σε ένδειξη –trendy- συμπαράστασης και επίδειξη social αντανακλαστικών.
10 Απριλίου
Με γυάλινο, σχεδόν αποσβολωμένο βλέμμα, κακοδεμένη γραβάτα και τραυλές δηλώσεις, ο Mark Zuckerberg προσπάθησε να βάλει «σε μια τάξη τα ασυμμάζευτα» μπροστά στην επιτροπή του Αμερικανικού Κογκρέσου, στο Καπιτώλιο, η οποία μπορεί να μην ξέρει πώς να ανεβάσει στόρι στο Instagram, αλλά γνωρίζει ότι πρέπει να ραπίσει το κωλόπαιδο από το Harvard για τη σωρεία από λάθη και κακές πρακτικές διαχείρισης των data του μισού πλανήτη.
Το Facebook δίνει ένα αστρονομικό ποσό σε ολοσέλιδες καταχωρήσεις σε μερικές από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του πλανήτη, όπου υποτίθεται ότι αναλαμβάνει τις ευθύνες του, και υπόσχεται διαφάνεια.
25 Μαΐου
Τϊθεται σε εφαρμογή το πολύφερνο GDPR, όπου εκτός από τα εκατομμύρια απερίσκεπτων κλικ σε buttons με την ένδειξη «αποδέχομαι», όπλισε τα χέρια επιτροπών, συμβούλων αλλά και ευαισθητοποιημένων χρηστών, οι οποίοι έβαλαν εκ νέου το Facebook –και την Google- στο στόχαστρό τους.
18 Ιουλίου
Σε μια συνέντευξη στο έγκυρο ReCode, ο Zuckerberg υπερασπίστηκε το δικαίωμα των χρηστών του facebook οι οποίοι τυγχάνει να είναι και αρνητές του Ολοκαυτώματος, να εκφράζουν την άποψή τους, νομιμοποιώντας έτσι την διασπορά κάθε είδους hate speech στο μέσο που διευθύνει, με άλλοθι την ελευθερία του λόγου. Φυσικά, λίγες μέρες μετά «τα μάζεψε» άρον άρον.
25 Αυγούστου
Μια ανεξάρτητη έρευνα που δημοσιεύτηκε στα τέλη Αυγούστου, κατέδειξε ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν πέρασε αναίμακτα αφού η χρήση του μεγαλύτερου κοινωνικού δικτύου σημείωσε κάμψη της τάξης του 50% στο πρώτο μόλις εξάμηνο του 2018. Πορεία την οποία ακολούθησε και η μετοχή του Facebook η οποία με τη βουτιά της, στέρησε μέσα σε μια μέρα μόνο, πάνω από 150 εκατομμύρια δολάρια από τα ταμεία του. Βουτιά την οποία ακολούθησαν και τα διαφημιστικά κονδύλια προς την πλατφόρμα.
25 Σεπτεμβρίου
Οι ιδρυτές του Instagram Kevin Systrom και Mike Krieger, ανακοινώνουν την αποχώρησή τους από το Facebook, στο οποίο ανήκει το δημιούργημά τους, με πρόφαση την «επιθυμία τους να εξερευνήσουν περεταίρω την περιέργειά και την δημιουργικότητά τους.»
28 Σεπτεμβρίου
Με επίσημη ανακοίνωσή του, το facebook παραδέχεται ότι έχει δεχτεί επίθεση χάκερ, οι οποίοι απέκτησαν πλήρη πρόσβαση σε λογαρισμούς 50 εκατομμυρίων χρηστών. Ένα ακόμα πλήγμα στην αξιοπιστία, μια ακόμα βουτιά της μετοχής στο χρηματιστήριο.
14 Νοεμβρίου
Άρθρο των New York Times αποκαλύπτει ότι το facebook έχει προσλάβει με άκρα μυστικότητα μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων με σκοπό τη διασπορά της είδησης ότι πίσω από τους χιλιάδες επικριτές του βρίσκονται πράκτορες του Soros (!).
Κι ενώ, όταν κλήθηκε για εξηγήσεις το Νο.2 στην ιεραρχία του FB, Sheryl Sandberg, σφύριζε αδιάφορα, στην πορεία παραδέχτηκε την εμπλοκή της σε αυτό το project.
5 Δεκεμβρίου
Η επιτροπή Collins του βρετανικού κοινοβουλίου, που διερευνούσε μια υπόθεση στην οποία εμπλέκετο το Facebook και μια εταιρεία παραγωγής λογισμικού, δίνει στη δημοσιότητα μυστικά έγγραφα (emails, εσωτερικά memo κλπ.) όπου αποδεικνύεται ότι το facebook παίζει πινγκ πονγκ τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του, με έναν στρατό εξωτερικών εταιρειών, με μόνο στόχο την παντοδυναμία.
26 Δεκεμβρίου
Το ιδιοκτησίας Facebook, Instagram, έπαιξε με τους εγκεφάλους εκατομμυρίων χρηστών του, αλλάζοντας για λίγη ώρα τη διάταξη των posts από κάθετη σε οριζόντια, όπως περίπου τα ‘Stories’ του – γεγονός που το παραδέχτηκε, λέγοντας με νάζι, ότι δεν περίμενε να προκληθεί τέτοιος πανικός από ένα σύντομο πείραμα.
Υπάρχει Facebook, μετά το Facebook;
Μπορεί ακόμα να προστίθενται κατά χιλιάδες οι σελίδες των ερευνών που συνδέουν ρώσους χάκερς, το facebook και το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, το 2016. Μπορεί τα pages ακροδεξιών, white power ή άλλων ακραίων να συνεχίζουν το hate speech ανενόχλητες, σε μικρότερα communities, αλλάζοντας μανδύες. Μπορεί να έχουν δίκιο οι ολοένα και αυξανόμενες φωνές που κραυγάζουν ότι το υπερεργαλείο προπαγάνδας που λέγεται facebook όντως ευθύνεται για περιστατικά οργανωμένης βίας στο Μπαγκλαντές και άλλες περιοχές της Γης. Μπορεί η μετοχή του τόσο στο πραγματικό όσο και στο ηθικό χρηματιστήριο να έχει αγγίξει πάτο.
Παρ’ όλα αυτά το Facebook παραμένει μια πανίσχυρη, πλούσια και προπαντός αχόρταγη εταιρεία. Ένα corporation που θα πασχίσει να δείξει ότι αμύνεταi υπέρ των δικαιωμάτων των χρηστών του, εκεί όπου τα νώτα του είναι ακάλυπτα, αλλά θα συνεχίσει να δρα ανενόχλητο όπου δεν πέφτει φως, ντιλάροντας τα γούστα μας στα παπούτσια για ένα ακόμα link ad.
Και, όπως ένα θηρίο που διαισθάνεται την παγίδα, θα συνεχίσει να κάνει ενστικτώδη επίδειξη δύναμης, μπας και τη γλιτώσει, αλλάζοντας μερικά 0 και 1 στον κώδικά του για να παίξει με την προσοχή μας. Όση δηλαδή μας έχει μείνει από αυτή που δίνουμε πλέον στα Instagram stories.
