Η ΚΟΘ «μιλάει» στο Μόναχο για το ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης

Στις 15 Μαρτίου 1943 αναχώρησε από τη Θεσσαλονίκη ο πρώτος σιδηροδρομικός συρμός με «επιβάτες» Εβραίους της πόλης και προορισμό τα στρατόπεδα του θανάτου Άουσβιτς και Μπιρκενάου. Ακολούθησαν ως το Αύγουστο του ίδιου χρόνου 18(!) ακόμη αποστολές θανάτου σε στρατόπεδα της κεντρικής Ευρώπης.

Στις 10 Μαρτίου 2017 με πρωτοβουλία του γενικού προξενείου της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη και της εναπομείνασας – άλλοτε κραταιάς εβραϊκής κοινότητας της πόλης –  φτάνει από τη Θεσσαλονίκη στο Μόναχο (για πρώτη φορά στην πολυετή ιστορία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης και με αποκλειστική χρηματοδότηση από το Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον) ομάδα 90 μουσικών και χορωδών προκειμένου, ερμηνεύοντας ενώπιον του σύγχρονου γερμανικού κοινού έργα Εβραίων και Ελλήνων συνθετών, να συμβάλει στη διατήρηση της Μνήμης όσων δεν επέστρεψαν ποτέ απ΄ τα στρατόπεδα του θανάτου, αλλά και Τιμής σ΄ όσους (τους μόλις 1.950 απ΄ τους 53.000 συνολικά) επέστρεψαν στην πόλη τραγουδώντας στη διαδρομή «Περίμενε με Θεσσαλονίκη».

«Το Ολοκαύτωμα είναι γνωστό στη Γερμανία. Διδάσκεται στα σχολεία, απασχολεί τους πολίτες της χώρας. Η γνώση των σύγχρονων Γερμανών όμως αφορά αποκλειστικά σχεδόν στις φρικαλεότητες αναφορικά με την Πολωνία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και πολύ λιγότερο σ΄ ό,τι αφορά αυτά που διαδραματίστηκαν στη νότια Ευρώπη και ιδιαίτερα τη Θεσσαλονίκη».

Ο Γερμανός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Walter Stechel υπήρξε σαφής στη σημερινή παρουσίαση της πρώτης σύγχρονης μουσικής “αποστολής” από τη Θεσσαλονίκη στη Γερμανία, 74 ακριβώς χρόνια μετά.

«Ο λόγος αυτής της προσπάθειας είναι οι όχι πάντα εύκολες σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας. Η τεράστια ιστορική ευθύνη για τις φρικαλεότητες που συνέβησαν βαραίνει αποκλειστικά τη Γερμανία. Η επεξεργασία αυτού του μελανού κεφαλαίου της κοινής ιστορίας των δυο χωρών παραμένει το κύριο μέλημα μας. Το Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον ανέλαβε να προωθήσει τις πρωτοβουλίες που συμβάλουν στην οικοδόμηση μιας κοινής ιστορικής μνήμης και να συνεισφέρουν στη συμφιλίωση με τα μαρτυρικά χωριά και τις εβραϊκές κοινότητες. Το ελληνογερμανικό ταμείο επιχορηγείται με ένα εκατομμύριο ευρώ ανά έτος στην τριετία 2014-1017 αποκλειστικά από τη Γερμανία. Σκοπός των δράσεων του είναι όχι μόνο η προώθηση των πρότζεκτ συμφιλίωσης στην Ελλάδα, αλλά και η συμβολή στη συνειδητοποίηση των Γερμανών πολιτών αναφορικά με το ελληνογερμανικό παρελθόν και τα μελανά του σημεία, προκειμένου να εδραιωθεί στη συνείδηση των Γερμανών και να αναζητήσουμε από κοινού με τους πολίτες ένα κοινό μέλλον για την Ευρώπη».

Παρόντες στη σημερινή παρουσίαση της πρώτης στην ιστορία της ΚΟΘ συναυλίας αποκλειστικά χρηματοδοτούμενης από άλλο φορέα, ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΘ και μαέστρος στη συναυλία της 10ης Μαρτίου που θα δοθεί στο Μόναχο, Γεώργιος Βράνος, αλλά και ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, Δαυίδ Σαλτιέλ. Αναφερόμενος στην ιστορία των Εβραίων της πόλης -την απόλυτα συνυφασμένη με τη μουσική, όπως χαρακτηριστικά είπε, ο κ. Σαλτιέλ υπογράμμισε «Σήμερα, γινόμαστε συχνά μάρτυρες ρατσιστικών ιδεολογιών -γεγονός που επιβάλει το να είμαστε πάντα σε εγρήγορση προκειμένου να μην επιστρέψουμε στο παρελθόν. Το μεγαλύτερο έγκλημα στην ιστορία της ανθρωπότητας έγινε τότε από μορφωμένους ανθρώπους σε μια χώρα υψηλού πνευματικού επιπέδου».

«Η ιστορία των Εβραίων τη Θεσσαλονίκης είναι συνυφασμένη με αυτήν της πόλης. Αυτοί που χάθηκαν στο ολοκαύτωμα, δεν άφησαν πολλά ίχνη πίσω τους. Ό,τι άφησαν, ήταν ίσως τα νεκροταφεία της πόλης, αλλά κι αυτά καταστράφηκαν. Όταν οι λιγοστοί επέστρεψαν, επικρατούσε λήθη στην πόλη. Και να μιλούσαν για όσα υπέστησαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης , δεν θα υπήρχε κανείς για να τους πιστέψει…», έλεγε μεταξύ άλλων ο κ. Σαλτιέλ

Στη συναυλία του Μονάχου της 10ης Μαρτίου (ώρα 20.00 στο Herkulessaal σε μια αίθουσα χωρητικότητας 1.400 θεατών) η ΚΟΘ υπό τη διεύθυνση του Γεωεργίου Βράνου θα ερμηνεύσει τα έργα:

Gustav Mahler: Συμφωνία Νο.5, Adagietto

Betty Olivero: «Neharo΄t, Neharo΄t», κοντσέρτο για βιόλα, ακορντεόν και ορχήστρα (η Μπέτυ Ολιβέιρο είναι σύγχρονη Ισραηλινή συνθέτης και το έργο της με τον τίτλο «Ποτάμια-ποτάμια» παραπέμπει στα ποτάμια δακρύων που χύνουν γυναίκες και παιδιά στις σύγχρονες εμπόλεμες ζώνες)

Δημήτρης Μητρόπουλος: Ταφή

Γιάννης Κωνσταντινίδης: Δωδεκανησιακή σουίτα αρ. 1

Μίκης Θεοδωράκης: Συμφωνία αρ. 3, μέρος γ’

Στη συναυλία μετέχουν επίσης:

Σοπράνο: Μαρία Κωστράκη,

Βιόλα: Χαρά Σειρά,

Ακορντεόν: Κωνσταντίνος Ράπτης, και η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης (διδασκαλία: Μαίρη Κωνσταντινίδου).

Η συναυλία στο Μόναχο πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Γενικού Προξενείου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, με πόρους του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον, τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας και γίνεται σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης. Τα εισιτήρια κοστίζουν 30 και 20 ευρώ.