popaganda_pict_vivlio
 
Πρόσφατα η – εξαιρετικά δημοφιλής συγγραφέας και αρθρογράφος – Elif Shafak δέχθηκε (μαζί με άλλους συγγραφεία όπως ο Παμούκ) ξανά τα βέλη των υποστηρικτών του Ταγίπ Ερντογάν, όταν κατηγορήθηκε ως μέλος ενός παγκόσμιου λογοτεχνικού λόμπι που τον έχει βάλει στο στόχαστρο! Πέρα από την πρωτοτυπία της ιδέας ενός παγκόσμιου λογοτεχνικού λόμπι, η γραφή της Shafak όντως ενοχλεί το κατεστημένο της Τουρκίας, καθώς η τόλμη και ο κοσμοπολιτισμός της έρχεται σε αντίθεση με την επίσημη γραμμή της χώρας. Άλλωστε, με το «Μπάσταρδο της Κωνσταντινούπολης» είχε προκαλέσει σάλο, καθώς το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων είναι ταμπού για τη γειτονική χώρα.
 
Η «Περηφάνια», το προ τριετίας βιβλίο της που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, ακολουθεί την ίδια λογική, εξετάζοντας το θέμα της τιμής. Αφηγείται τις ζωές της Πεμπέ και της Τζαμίλα, δίδυμων που μεγαλώνουν σε ένα χωριό του Κουρδιστάν τη δεκαετία του 1950. Θα χωρίσουν μόνο την ημέρα που η πρώτη θα φύγει νύφη στην Κωνσταντινούπολη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, θα βρεθεί στο Λονδίνο, όπου μεγαλώνει τα τρία παιδιά της, ενώ ο άντρας της την έχει εγκαταλείψει για μια στριπτιτζού. Την ίδια περίοδο, η Τζαμίλα είναι η μαία του χωριού και όλης της περιοχής, ζει μόνη της στην ερημιά, ένα πλάσμα ανάμεσα στην πραγματικότητα και την φαντασία.
 
Στο Λονδίνο η Πεμπέ, η οποία ζει την ασφυκτικά συντηρητική καθημερινότητα των Τούρκων μεταναστών, θα γνωρίσει έναν Έλληνα σεφ και θα ερωτευτούν. Προσπαθούν να κρατήσουν κρυφό τον δεσμό τους (που είναι σχεδόν πλατωνικός), αλλά αναπόφευκτα αποκαλύπτεται. Μην μπορώντας να ξεφύγει από την πίεση του περίγυρου, ο Ισκεντέρ, ο μεγάλος γιός της θα την μαχαιρώσει για λόγους τιμής. Το σκανδαλιστικό έγκλημα γίνεται πρώτο θέμα στις ειδήσεις και ο μητροκτόνος καταλήγει στη φυλακή.
 
upl5491778a27a19
 
Η Shafak κεντάει με ικανό χέρι μια πολυδαίδαλη, σκληρά όμορφη ιστορία που μπλέκει την τουρκική παράδοση με την σύγχρονη εποχή. Το καταφέρνει κινούμενη σε τρείς διαφορετικές δεκαετίες και δύο χώρες που δεν έχουν τίποτα κοινό. Η ζωή των Τούρκων μεταναστών στο Λονδίνο θα μπορούσε να είναι ένα καινούργιο ξεκίνημα, καθώς η Αγγλική κοινωνία των 70ς αλλάζει ραγδαία. Όμως, οι μετανάστες που ζουν με τον κώδικα τιμής που έφεραν από τα ξεχασμένα από τον χρόνο χωριά τους, αρπάζονται από πάνω του σαν να είναι κρίσιμος για την ίδια την επιβίωσή τους.
 
Κι αν για αυτούς η αιτιολόγηση του κώδικα είναι προφανής, η επόμενη γενιά, τα παιδιά τους, πασχίζουν να κατανοήσουν την ισχύ του μέσα σε μια σύγχρονη Δυτική πρωτεύουσα. Μέσα από τις επιστολές που γράφει ο Ισκεντέρ στον εαυτό του, παρακολουθούμε την πνευματική πορεία του φυλακισμένου (άντρα πια) από την θυμωμένη εφηβεία του στην αναγνώριση της παράλογης δύναμης της παράδοσης που τον έκανε να χαραμίσει τη ζωή του.
 
Η συγγραφέας των «Οι Σαράντα Κανόνες της Αγάπης» και του «Μπάσταρδου της Κωνσταντινούπολης» μας προσφέρει ένα βιβλίο που εξετάζει με τόλμη ορισμένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα της εποχής μας που, όπως κάθε εποχή, χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών και τις συνέπειές τους. Τα προτερήματά της (η εξαιρετική περιγραφή των (πολλών) χαρακτήρων και ο μαγικός ρεαλισμός) την βοηθούν να προσεγγίσει ένα τόσο δύσκολο θέμα με χειρουργικά λεπτό τρόπο.