Στο προσκήνιο το «καυτό» θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων
Νέα κυβέρνηση και το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων πέφτει πάλι στο «τραπέζι» των συζητήσεων. «Δεν μπορώ να παραβλέψω αυτό το ηθικό καθήκον, ένα καθήκον στην ιστορία», είπε την Κυριακή στη Βουλή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Αντίθετη άποψη φαίνεται να έχει ο αντιπρόεδρος της γερμανικής κυβέρνησης, Ζ. Γκάμπριελ, τονίζοντας ότι «μια τέτοια πιθανότητα είναι μηδενική». Συνεχίζοντας υποστήριξε ότι το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων είναι πρόφαση ώστε να δοθούν χρήματα στον ελληνικό λαό επιβαρύνοντας έτσι τους Γερμανούς φορολογούμενους.
Ειδικότερα, στη διάσκεψη στο Παρίσι το 1945 έγινε αποδοχή ότι οι οφειλές προς την Ελλάδα άγγιζαν τα 7 δισ. αμερικανικά δολάρια. Βέβαια, στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί ότι σκοπός δεν ήταν να καταλήξουν σε απόλυτα ποσά, αλλά να γίνει μια δίκαιη μοιρασιά ανά κράτος. Τελικά δε συνέβει κάτι τέτοιο καθώς τα κριτήρια που διαμορφώθηκαν από τις ΗΠΑ λειτούργησαν σε όφελος των μεγάλων δυνάμεων και όχι τόσο των μικρότερων συμμάχων. Απ’ ότι φαίνεται, η Ελλάδα αποζημιώθηκε από τη Διασυμμαχική Υπηρεσία Επανορθώσεων αγαθά αξίας μεταξύ 25-80 εκατομμυρίων, πιο πολύ για το ρόλο που είχε ως σύμμαχος στον πόλεμο παρά για τις ανθρώπινες απώλειες και τις υλικές καταστροφές που προκλήθηκαν. Παράλληλα, αναπτύχθηκε συμφωνία μεταξύ των δυτικών κρατών ότι η Δυτική Γερμανία χρειαζόταν ενίσχυση προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως προπύργιο έναντι της σοβιετικής απειλής κι εξαιτίας αυτού, οι αποζημιώσεις σε είδος διακόπηκαν και αποφασίστηκε το σχέδιο Μαρσάλ το οποίο προέβλεπε την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων δυτικοευρωπαϊκών υποδομών. Προς τα τέλη του 1950, η γερμανική κυβέρνηση σταδιακά υπέκυψε στις πιέσεις και συμφώνησε να πληρώσει ένα χαμηλότερο ποσό σε όσους υπέστησαν «εθνικοσοσιαλιστικές διώξεις λόγω φυλής ή κοσμοθεωρίας». Η Ελλάδα έλαβε 115 εκατ. γερμανικά μάρκα, ένα ποσό που έγινε αντικείμενο μύθων και από τις δύο πλευρές της γερμανοελληνικής διαπάλης.
Η γερμανική πλευρά στήριζε επί σειρά ετών ότι δεν ήταν εφικτό να προχωρήσουν στις πολεμικές αποζημιώσεις διότι δεν υπήρχε μια ενιαία Γερμανία που θα μπορούσε να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια. Ήταν γνωστό όμως ότι η Γερμανία απλώς προσπαθούσε να κερδίσει χρόνο ώστε να μην καταβληθούν ποτέ οι αποζημιώσεις καθώς το 1990 ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας εφοδίασε άμεσα διάφορες γερμανικές πρεσβείες με απόρρητες γραπτές αναφορές περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να απωθούν αιτήματα για διάφορες αποζημιώσεις. Τα επόμενα χρόνια το επιχείρημα που είχαν προς αποφυγή πληρωμής των πολεμικών οφειλών ήταν ότι πέρασαν αρκετά χρόνια και το χρέος έχει πλέον παραγραφεί.
Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να γίνει διαχωρισμός ανάμεσα στα πολεμικά εγκλήματα και την εξόφληση της Besatzungsanleihe τα οποία ήταν μηνιαία δάνεια που απαιτήθηκαν να πληρώσει η ελληνική κυβέρνηση τη χρονική περίοδο 1942-44 ώστε να καλυφθεί το κόστος συντήρησης του γερμανικού στρατού στην Ελλάδα την ώρα που ο ελληνικός λαός κυριολεκτικά λιμοκτονούσε. Στις αρχές του 1945, υπολογίστηκε το «γερμανικό χρέος προς την Ελλάδα» το οποίο υπολογίστηκε σε 476 εκατ. γερμανικά μάρκα που η σημερινή αξία είναι 10 δισ. ευρώ. Βέβαια, καταλήγουμε σε αδιέξοδο εφόσον δεν έχει γίνει ιστορική αποκατάσταση μεταξύ Ελλάδας-Γερμανίας και κάθε γερμανική κυβέρνηση αρνείται κατηγορηματικά την ύπαρξη αυτού του χρέους προς την Ελλάδα, το οποίο έχει επίσημα αναγνωριστεί και από το ναζιστικό καθεστώς.
Πηγή: tanea.gr